Wrześniowy upał. Żar leje się z nieba. Silnik pyrkocze leniwie. Baaardzo leniwie. Sielski krajobraz powolutku przesuwa się wzdłuż burt. Szczęściem – od pobliskiej, lecz niewidocznej teraz zza grobli morskiej tafli, powiewa lekka bryza. To pozwala przeżyć na odsłoniętym, wystawionym na słońce górnym pokładzie.
Płyniemy! Wczoraj wieczorem samochodem – jednym skokiem z Gdańska, przez Dusseldorf - dotarliśmy do Montpellier i jego nowoczesnego, pełnego jachtów portu. Ta, oddalona o około 2 kilometrów od morza i otoczona eleganckimi apartamentowcami, spokojna po sezonie przystań - jeszcze kilka lat temu była pustkowiem mokradeł. Teraz jest m.in. bazą dla flotylli Penichettes - turystycznych barek.
Nasza Penichette Po polsku: bareczka. Powiedzmy: stateczki. Niewielkie, lecz komfortowe i samowystarczalne. Różnią się wielkością i szczegółami wyposażenia. Nasz – przeznaczony w zasadzie dla czterech osób - bez problemu pomieścił piątą. Płyniemy! Wystarczyła niecała godzina. Najpierw portowy bosman oprowadził nas po tajemnych zakamarkach “Laval” (nazwa od jednego z francuskich miast) - naszego domu na najbliższy tydzień. Potem – przećwiczyliśmy kilka manewrów i… wio! Resztę koniecznej wiedzy nasz cicerone beztrosko pozostawił nam w formie opasłych tomiszczy, z zaleceniem samokształcenia. I tyleśmy go widzieli… A już po kwadransie rejsu przyszło nam zmierzyć się z wyzwaniem pokonania pierwszej na naszym szlaku śluzy. Dalece nie to samo, ale… przydało się doświadczenie z kajakowych wypraw.
Jak to się robi?
High life na pokładzie.
Na rozlewisku dwie groble wytyczają szlak.
Flamingi i wiatr Płyniemy poprzez rozlewiska, gdzie słona woda miesza się ze słodką. Brodzą w niej flamingi, hula nad nią wiatr. Szlak wytyczają nam wątłe groble, mocno nadwerężone zębem czasu. Wygląda na to, że nikt nie zadbał o ich stan od chwili zakończenia budowy. Nic dziwnego, że – w trosce o ich stan - w węższych miejscach znaki nawigacyjne każą nam zwolnić – nawet do 4 kilometrów na godzinę. Z każdą chwilą czujemy się na wodzie pewniej. Artur, nasz kapitan, pozwala już sobie na wyprzedzanie wolniejszych jednostek, a nawet wielgachnych barek, długich może nawet na jakieś 100 metrów. Na wciąż wąskim kanale to niełatwe. W chwilach spokoju – wszyscy wprawiamy się w sterowaniu.
CANAL DU MIDI Pomysł wybudowania drogi wodnej łączącej Morze Śródziemne z Garonną pojawił się już w starożytności. Wielu władców począwszy od Oktawiana Augusta i Karola Wielkiego przymierzało się do jego realizacji, dostrzegając korzyści, jakie dałoby skrócenie drogi morskiej z Atlantyku na Morze Śródziemne o ponad 3000 kilometrów. W 1666 roku prace ruszyły, a ukończono je w roku 1681. Kanał Południowy, zwany także Kanałem Dwóch Mórz, ma 240 km długości. Początek swój bierze w lagunie Etang du Thau koło Sète, a kończy się w Tuluzie, skąd rzeką Garonną można dopłynąć aż do Atlantyku. Szerokość kanału wynosi od 20 do 24 m, a jego głębokość 2,25-2,5 m. Oznacza to, że trzeba było wydobyć aż 7 milionów metrów sześciennych ziemi, co wystarczyłoby do usypania piramidy wyższej niż wieża Eiffla. Znacznie bardziej skomplikowane od kopania było pokonywanie przeszkód na trasie kanału, co wymagało zbudowania aż 350 różnego typu budowli i urządzeń hydrotechnicznych. To one sprawiają, że Canal du Midi jest dziś niezwykle cennym zabytkiem techniki. Najbardziej charakterystycznym elementem kanału są śluzy, których jest aż 63. Największa jest 8-komorowa śluza w Fonsérannes koło Béziers – ponad 300-metrowa budowla, niwelująca 21,5 metra różnicy wysokości.
Stare groble się sypią…
Kopią i wiosłem Odwiedziliśmy już Aiques Mortes, średniowieczne miasteczko zalane hordami turystów, skąd uleciał bezpowrotnie średniowieczny klimat, jaki pamiętam sprzed lat trzydziestu. Z epoki, kiedy o turystycznej żegludze barkami nikt jeszcze nie słyszał. Teraz na naszym kursie Palavas les Flots – też bardzo uczęszczane miejsce. Dla nas ma jednak walor taki, że spotykamy się tam z morzem. Pozostawiwszy nasz statek w marinie, pełnej też… kamperów - gnamy ku plaży, gdzie czeka nas… rozczarowanie. Woda jest zimna, a plaża szara – gdzie jej tam do polskich, złocistych. Za to wieczorem w porcie – atrakcja: wobec tłumu widzów, na wodzie, walczą ze sobą dwie osady wioślarzy na wymyślnych łodziach. Niczym średniowieczni rycerze, z tarczami i długimi kopiami w dłoni – tkwią na wysokich platformach wojownicy. Gdy rozpędzone łodzie, jak konie w szrankach, mijają się z sobą – siła i celne oko decydują, kto z nich zwycięży, strącając przeciwnika w toń kanału. To sport regionalny - w dalszej drodze w wielu portach i porcikach widzieliśmy takie łodzie, a w gazetach czytaliśmy relacje z kolejnych zawodów. Cóż – wszak to Langwedocja – kraina, która kojarzy nam się z rycerstwem średniowiecza. Wydała niejednego zakutego w stal woja. Teraz – tradycje rycerskie i morskie, ku uciesze gawiedzi - łączą się z sobą. Podczas, gdy w porcie bawiliśmy się w najlepsze – nad wzgórzami majaczącymi na odległym horyzoncie gorzały złowieszcze łuny. To, o kilkanaście kilometrów dalej, szalał żywioł – największy tego lata pożar we Francji. Mocny wiatr podsycał morze ognia. Bezpieczni za wodą – w nocy budziliśmy się z popiołem w ustach, zamykając pośpiesznie wszystkie okna.
Penichette 1020FB • Na dziobie: kabina z podwójnym łóżkiem, z możliwością rozdzielenia na 3 osobne + kabina toaletowa z prysznicem, umywalką i WC • Na rufie: kabina z podwójnym łóżkiem + kabina toaletowa z prysznicem, umywalką i WC • Pośrodku: salon i stanowisko sterowania z wewnątrz + kuchnia • Na górnym pokładzie: główne stanowisko sternika + stół, ława i krzesła • Do prowadzenia barki turystycznej potrzeba tylko prawa jazdy kat. B 2. Dane techniczne: • Długość: 10,2 m • Szerokość: 3,55 m • Wysokość wnętrz: dziób i rufa 1,92 m; pośrodku -1,97 m • Zbiornik wody pitnej:440 l • Zbiornik paliwa (diesel) 330 l • Spalanie: 4 l/h
Współcześni rycerze.
Prawie morze Słoneczny żar wysysa z nas resztki energii. Już trzy godziny tkwimy przy zwodzonym moście, którego przęsło unosi się dwa razy na dzień. Wraz z nami czeka spora gromadka jednostek. Lekki stres: czas upływa, a przed nami wyzwanie, w postaci laguny Thau, której 18 kilometrów trzeba pokonać przed zmrokiem. Nasz statek nie ma bowiem radia ani innych urządzeń nawigacyjnych. Wiatr wciąż spory, a w przewodniku – na taką okoliczność zalecają konsultacje z portowym kapitanatem. Ktoś już to zrobił i wieści ma niewesołe. Jesteśmy na pograniczu dozwolonych do pływania warunków. Kiedy wreszcie otwiera się przed nami droga – spora flotylla stateczków wypływa na szeroką wodę. Akwen jest duży. Wzmagają się fale. Większość - mniejszych od naszej - jednostek kieruje się do najbliższych porcików. My trzymamy się twardo obranego kursu. Chcemy pokonać dziś cały dystans. Im bliżej celu – wiatr tężeje. Silnik na pełnych obrotach – teoretycznie 10 – 12 km na godzinę. “Laval” walczy z falą, więc prędkość podróżna spada o połowę. Pod naporem fal i wiatru trudno jest utrzymać właściwy kurs. Czas się dłuży. Tuż przed zmrokiem wreszcie wpływamy do Marseillan – małego portu na krańcu laguny.
Wpływamy na wielką wodę...
Witaj, historio! Teraz dopiero wpływamy na właściwą, najstarszą część Canal du Midi. Rychło oddalamy się od morza. Krajobraz się zacieśnia. Wreszcie ochronę od wiatru dają wzgórza, leśne zagajniki, no i niemal wszechobecne we Francji platany, którymi przez całe kilometry wysadzane są brzegi kanału. Coraz częściej napotykamy śluzy – w zdecydowanej większości mocno już sterane latami służby. Najciekawsza z nich, to śluza obrotowa, w której nawet długie wycieczkowce są w stanie pokonać 90-stopniowy zakręt. Na to widowisko zjeżdżają się licznie “lądowi” turyści a także ciekawscy w motorówkach. Zbliżamy się do Beziers. To spore miasto. I kolejne osobliwości na naszej trasie. Najpierw – skrzyżowanie wodnych szlaków. Kanał prowadzi nad rzeką okazałym akweduktem, a przepływające nim statki to efektowny temat fotografii. Stąd już blisko do kolejnej hydrotechnicznej ciekawostki. To imponujący łańcuch siedmiu niezwykłych, beczkowatego kształtu, śluz. Pozwala na pokonanie niemal 22- metrowego wzgórza w ciągu mniej niż godziny. Znów kibicują nam tłumy ciekawskich. Tłok w śluzach duży. Dobrze, że w trakcie rejsu opanowaliśmy do perfekcji zgranie naszej załogi. Tuż za zespołem śluz stajemy na noc. Można to robić gdziekolwiek na szlaku, byleby tylko go nie tarasować.
Przed śluzowaniem. Próba cierpliwości.
Tylko jeden taki tunel.
Kompleks siedmiu śluz
I zstąpiliśmy w ciemność To była niespodzianka. Studiując opisy szlaku przeoczyliśmy bowiem istnienie jedynego takiego na Kanale miejsca. Tunel Malpas! Obok miejscowości Enserune szlak natrafia na wzgórze, na którym Rzymianie wznieśli niegdyś warownię. Uznano, że przebicie tunelu przez środek wzgórza będzie bardziej ekonomiczne niż okrążanie go. 173 metry tunelu: ciemno, wąsko… Wyzwanie dla sternika i wdzięczne miejsce do zdjęć.
Koniec?! Aniśmy się obejrzeli a… już meta! Sześć dni rejsu minęło błyskawicznie. Poznaliśmy tylko niewielki fragment słynnego szlaku, ledwie liznęliśmy jego uroków W jednej z baz flotylli armatora naszej barki, po gruntownych porządkach na i pod pokładem - czas było wracać. A szkoda…
Janusz Czerwiński
Więcej informacji na temat możliwości korzystania z rejsów turystycznymi barkami w Polsce i Europie: www.barki.pl
Informujemy, że zaktualizowaliśmy naszą Politykę prywatności (dostępną w regulaminie). W dokumencie tym wyjaśniamy w sposób przejrzysty i bezpośredni jakie informacje zbieramy i dlaczego to robimy.
Nowe zapisy w Polityce prywatności wynikają z konieczności dostosowania naszych działań oraz dokumentacji do nowych wymagań europejskiego Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które będzie stosowane od 25 maja 2018 r.
Informujemy jednocześnie, że nie zmieniamy niczego w aktualnych ustawieniach ani sposobie przetwarzania danych. Ulepszamy natomiast opis naszych procedur i dokładniej wyjaśniamy, jak przetwarzamy Twoje dane osobowe oraz jakie prawa przysługują naszym użytkownikom.
Zapraszamy Cię do zapoznania się ze zmienioną Polityką prywatności (dostępną w regulaminie).
NIEZWYKŁOSTKI
