Turystykę barkową można w pewnym sensie potraktować jak odmianę jachtingu motorowego. Naturalna ewolucja widoczna w dziedzinie turystyki wodnej doprowadziła do wyodrębnienia z jachtingu motorowego nowoczesnego odłamu turystycznego, jakim jest turystyka z użyciem barki, czyli barging (wg j. polskiego „barking”). Ta odmiana turystyki zaczęła się wyodrębniać w Europie Zachodniej pod koniec ubiegłego stulecia. W Polsce barging dopiero zaczyna się rozwijać.
W ujęciu masowym, z dostępną bazą czarterową i wyborem sprzętu odnośnie potrzeb i upodobań, barging w Polsce jest na początkowym etapie rozwoju jako gałąź turystyki wodnej. Czarterowanie barek w zachodnioeuropejskim tego słowa znaczeniu ma miejsce w Polsce prawie wyłącznie na WJM (Wielkie Jeziora Mazurskie). Aktualnie wprowadza się barkową turystykę czarterową w rejonie Gdańska, Żuław Wiślanych, Wisły i Pojezierza Iławskiego, ale niewątpliwie zagadnienie to w naszym kraju będzie ulegać stałemu rozwojowi.
Barging jest w Polsce coraz bardziej popularny.
Jacht za duży? Barka, w przeciwieństwie do jachtu motorowego, porusza się wolno, w tempie spacerowym, często poniżej 10 km/h. Jak widać, pływanie w ślizgu nie wchodzi w grę w przypadku barki, która zawsze ma konstrukcję wypornościową. Żegluga barką jest bardzo bezpieczna z uwagi na niewielkie prędkości barek, ich solidną i stabilną konstrukcję oraz fakt, że akweny będące w obszarze żeglugi barek to głównie kanały, łatwe odcinki rzek lub jeziora o wielkościach niesprawiających uciążliwości hydrologicznych, tj. wysoka fala itp. W przeciwieństwie do jachtu motorowego, niektóre barki mają mniejszy stosunek wysokości całkowitej do pozostałych wymiarów. Konsekwencją tego jest duża powierzchnia pokładu, co umożliwia bezpieczne poruszanie się po całej barce, przewożenie bagażu (rowerów), ogranicza dryf boczny, likwidując ryzyko wywrócenia siłą wiatru lub fali. Barki, będąc stosunkowo niewielkimi obiektami pływającymi, są bardzo komfortowe, o czym pisaliśmy również w poprzednich wydaniach „PC”.
W dobrej kondycji Pomimo wszelkich udogodnień, żegluga barką to niewątpliwie bardzo złożona czynność i spora aktywność ruchowa. Samo poruszanie się po pokładzie wymaga nieco zwiększonego wysiłku z uwagi na ograniczoną przestrzeń oraz elementy konstrukcyjne, których nie ma w domu ani na ulicy. Każdorazowe manewry przy brzegu oraz przechodzenie przez śluzy wymagają od załogi sprawnego poruszania się i obsługi cum oraz innych urządzeń. Również codzienne czynności obsługowe wymagają stałego nakładu sił. Aktywnością ruchową w turystyce barką będą także kąpiele w zbiornikach wodnych. Poruszając się po atrakcyjnych i urokliwych akwenach, trudno nie pokusić się o kąpiel! A podróżować w ten sposób można w każdym wieku. Ze względu na komfort, kubaturę, wyposażenie i stabilność barki korzystać z niej mogą również osoby niepełnosprawne. I robią to – z pożytkiem dla zdrowia, sprawności i samopoczucia! Turystyka barką okazuje się przyjemną, bezpieczną, komfortową, a zarazem aktywną formą spędzania wolnego czasu, dając możliwość podtrzymania i rozwoju sprawności psychofizycznej wszystkim grupom wiekowym i zawodowym, a także osobom o niepełnej sprawności ruchowej.
Tabela 1. Różnice pomiędzy barką a jachtem motorowym (źródło: opracowanie własne).
Zostało potwierdzone! Barka ze wszystkich rodzajów małych statków turystycznych okazuje się... najtrwalsza. W sezonach 2008 i 2009 przeprowadzono badania naukowe. Respondentów podzielono na grupy (podmioty) stosownie do tematyki poruszanych zagadnień. Założenie liczby badanych w ramach wyodrębnionego podmiotu było możliwe tylko w przypadku użytkowników barek. Założono wstępnie przebadanie grupy min. 50 uczestników rejsów barkami i zadanie to wykonano, uzyskując w ostatecznym rezultacie 100 zdeklarowanych osób realizujących turystykę na barce. W przypadku pozostałych podmiotów nie było możliwe wstępne określenie liczby badanych, gdyż założono dotarcie do możliwie największej liczby istniejących producentów barek w Polsce, firm czarterowych, stacji ratownictwa Wielkich Jezior Mazurskich, bosmanatów-kapitanatów marin Wielkich Jezior Mazurskich. Liczby tychże badanych w ramach danego podmiotu ujawniły się więc dopiero po zakończeniu badań. Przedstawiają się one następująco: producenci – 19, firmy czarterowe – 13, obsługa portowa – 16, stacje ratownicze – 5. Dla wszystkich grup przygotowano zestawy pytań ułatwiające badanym dokonanie ocen w obrębie każdego zagadnienia. Grupa użytkowników barek (turyści w liczbie 100, lecz odpowiedzi nie zawsze sumują się do 100, gdyż jeden turysta mógł udzielić więcej niż jedną odpowiedź, ewentualnie pozostawić pytanie bez odpowiedzi) otrzymała pytania dotyczące odczuć związanych z odbytymi rejsami barką, a w szczególności: komfortu, bezpieczeństwa, aktywności ruchowej w trakcie rejsów oraz walorów prorodzinnych i integracyjnych. Pytania dla tej grupy zawierały w szczególności wybór wariantu z przygotowanych odpowiedzi, aby w możliwie największym stopniu ułatwić respondentom rozmowę oraz nie zniechęcać ich żmudnym i długotrwałym formułowaniem wypowiedzi. Natomiast grupy respondentów zajmujące się barkami profesjonalnie (firmy czarterowe, producenci, obsługa portowa, ratownicy) otrzymywały pytania o tematyce technicznej bądź ekonomicznej (np.: specyfika konstrukcyjna, manewrowość, bezpieczeństwo, eksploatacja, sytuacja rynkowa) z możliwością formułowania szerokich, otwartych wypowiedzi, stosownie do potrzeb zagadnienia. W tabelach przedstawione są wyniki badań. Puste okna tabel oznaczają, że danej grupie respondentów ze względu na specyfikę zagadnienia konkretne pytanie nie zostało zadane. Przedstawione powyżej wyniki badań zdecydowanie potwierdzają wyższość barki nad pozostałymi jachtami.
Trochę bardziej nietypowa barka. Prawda, że wymyślona... z finezją?
Tabela 2. Uogólnione wyniki badań w zakresie komfortu użytkowników, możliwości przewozowych i ekonomii barki w porównaniu z jachtami żaglowymi i motorowymi (źródło: opracowanie własne).
Jest bezpiecznie Bezpieczeństwo użytkowników barek jest kwestią nadrzędną, jaką należy brać pod uwagę, analizując tę formę turystyki. Do obsługi i kierowania barką dopuszcza się laików bez doświadczenia i bez uprawnień zawodowych. Dlatego właśnie bezpieczeństwo turystów na barce jest sprawą najwyższej wagi. Na podstawie zrealizowanych badań, wyszczególnione zostały opinie turystów, firm czarterowych, stacji wodnego ratownictwa śródlądowego oraz bosmanatów portowych dotyczące bezpieczeństwa użytkowników barek. Na bezpieczeństwo składać się będzie wiele czynników, np. manewrowość, co poniższe wyniki badań również zobrazują. Jak dokumentują powyższe wyniki badań, barka wydaje się najbezpieczniejszym z małych turystycznych statków na wodach śródlądowych. Oczywiste jest, że nie można w 100 proc. autorytatywnie stwierdzić, że barka jest pod każdym względem i zawsze najbezpieczniejsza. Rozbieżność konstrukcyjna rekreacyjnych jednostek pływających jest tak wielka, że żadna z nich nie jest w stanie jednoznacznie zdominować pozostałych. Generalnie jednak, barki konstruowane są w taki sposób, aby bezpieczeństwo, łatwość obsługi i komfort przebywania były na pierwszym miejscu. Z punktu widzenia udziału w rejsie dzieci, a także osób starszych, barka jest najbezpieczniejsza, gdyż ma najwięcej miejsca w kabinie, najwięcej miejsca na pokładzie i zupełny brak jakichkolwiek elementów osprzętu i wyposażenia mogących stwarzać dodatkowe zagrożenie. Dla jachtów żaglowych z kolei jednym z priorytetów konstrukcyjnych jest radość z żeglowania, analogicznie dla jachtów motorowych dominującą cechą jest prędkość przemieszczania się jako doznanie nadrzędne.
Tabela 3. Uogólnione wyniki badań w kwestii bezpieczeństwa barek w porównaniu z jachtami żaglowymi i motorowymi (źródło: opracowanie własne).
Jakie akweny uważasz za najbardziej atrakcyjne w urlopowej bądź weekendowej wędrownej turystyce rodzinnej? Powyższe dane wskazują na zespoły jezior połączonych kanałami jako najatrakcyjniejszy dla turystów rodzaj akwenów w wędrówkach wodnych. Takie preferencje turystów dobrze rokują dla rozwoju bargingu w Polsce. W ramach wspomnianych akwenów turyści oceniali także ilość punktów gastronomicznych na szlaku. Prawie 2/3 turystów ocenia, że na szlakach jest wystarczająca ilość punktów gastronomicznych o właściwym standardzie. Tylko 17 proc. turystów jednoznacznie negatywnie ocenia gastronomię na szlakach wodnych. Biorąc pod uwagę fakt, że większość turystów (niespełna 3/4) ocenia polskie akweny, należy konkludować, że infrastruktura gastronomiczna na szlakach wodnych spełnia swoją rolę i jest rozwinięta na wystarczającym poziomie.
Most zwodzony w Drewnicy.
Tabela 4. Uogólnione wyniki badań turystów barkowych w zakresie aktywności ruchowej (źródło: opracowanie własne).
Szybki rozwój Z powyższego widać, że rozwój bargingu w Polsce postępuje dynamicznie. Uregulowania prawne i poprawa infrastruktury są przejawem działania państwa, które dokłada starań, aby turystyka barkowa mogła rozwinąć się i ugruntować jako ważna gałąź masowej turystyki wodnej. Prywatni inwestorzy, zachęceni pomocą państwa, śmiało inwestują swój kapitał w produkcję i czarter barek, widząc w tym niszowym jeszcze kierunku, możliwość rychłego zwielokrotnienia dochodu, a także trwałego utrzymania szerokiej klienteli legitymującej się ze wszystkich warstw społecznych i grup zawodowych.
Wykres 1. Wyniki badań dotyczące preferencji turystów w wyborze akwenów, jako miejsc eksploracji i spędzania czasu wolnego (źródło: opracowanie własne).
Jest dobrze, ale powinno być lepiej Polska posiada zarówno duże zespoły jezior połączone krótkimi odcinkami kanałów (Wielkie Jeziora Mazurskie), zespoły jezior nieco mniejszych, połączonych długimi kanałami (Pojezierze Iławskie), zespół jezior centralnej Polski w rejonie Inowrocławia i Konina, malownicze rzeki żeglowne (Wisła, Odra, Warta, Noteć), jak i pojedyncze duże, atrakcyjne krajobrazowo sztuczne zbiorniki wodne (J. Koronowskie, J. Zegrzyńskie, J. Solińskie, J. Włocławskie), często włączone w systemy rzecznych dróg wodnych (J. Włocławskie, J. Zegrzyńskie). Możliwe jest także popłynięcie z Polski śródlądowymi drogami wodnymi do państw Europy Zachodniej (droga E-70), Wschodniej (droga E-40 – Wisłą i Bugiem do Morza Czarnego) oraz Odrą na Dunaj (droga E-30). Jedyną niedogodnością, która aktualnie stoi na przeszkodzie rozwojowi tej gałęzi turystyki w Polsce, wydaje się być niedostateczna infrastruktura części szlaków wodnych w Polsce (np. brak przystani spełniających odpowiednie standardy).
Podsumowując, turystyka nowoczesną barką czarterową w Polsce, mimo pewnego zapóźnienia w stosunku do krajów Europy Zachodniej, wydaje się być niesłychanie perspektywiczną gałęzią rekreacji. Do tego niekwestionowanymi walorami takiego spędzania czasu są: aktywność ruchowa, zacieśnianie więzi międzyludzkich i gwarancja przygody!
Informujemy, że zaktualizowaliśmy naszą Politykę prywatności (dostępną w regulaminie). W dokumencie tym wyjaśniamy w sposób przejrzysty i bezpośredni jakie informacje zbieramy i dlaczego to robimy.
Nowe zapisy w Polityce prywatności wynikają z konieczności dostosowania naszych działań oraz dokumentacji do nowych wymagań europejskiego Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które będzie stosowane od 25 maja 2018 r.
Informujemy jednocześnie, że nie zmieniamy niczego w aktualnych ustawieniach ani sposobie przetwarzania danych. Ulepszamy natomiast opis naszych procedur i dokładniej wyjaśniamy, jak przetwarzamy Twoje dane osobowe oraz jakie prawa przysługują naszym użytkownikom.
Zapraszamy Cię do zapoznania się ze zmienioną Polityką prywatności (dostępną w regulaminie).
NIEZWYKŁOSTKI
