W poprzednim numerze zawarliśmy ogólne informacje na temat wędrownej turystyki barką, przybliżając pojęcie barki i wskazując różnice pomiędzy barką a jachtem motorowym. Teraz - przedstawiamy rodzaje barek, gdyż nie każda z nich musi wyglądać jak pływający kontener.
W definicji barki zawrzeć można znaczną różnorodność statków turystycznych. Zawiera ona bowiem w sobie wiele nie tylko typów, czy też klas jachtów, ale można rzec, wiele odmiennych koncepcji technicznych. Statek, aby mógł być sklasyfikowany jako barka, winien spełniać pewne elementarne założenia konstrukcyjne (czy też użytkowe) tj. wolnobieżność (prędkości średnio 8 – 10 km/h, lecz często większe, zwłaszcza w przypadku dużych barek), płaskodenny kształt kadłuba oraz przemieszczanie się na zasadzie wypornościowej, w przeciwieństwie do ślizgowych jachtów motorowych. W tych ramach zawrze się wiele konstrukcji skrajnie różnych od siebie, w zależności od proporcji pewnych założeń nadrzędnych, których spełnienia oczekuje się od danej koncepcji barki (ramka 1).
I to – i to barka! W ramach przedstawionych tu założeń skrystalizowało się na rynku produkcji barek przynajmniej kilka zupełnie odmiennych nurtów konstrukcyjnych funkcjonujących równolegle i utrwalonych. Istnieją barki, które spełniają w zrównoważonym stopniu większość prezentowanych wyżej założeń, jak choćby klasa “Penichette”. Istnieją barki spełniające niektóre założenia w stopniu wyeksponowanym w porównaniu do innych, np. angielskie narrowboats (bardzo niewielka szerokość przy znacznej długości, co umożliwia pokonywanie wąskich dróg wodnych). Istnieją wreszcie takie, w których wybrane założenia zdają się być eksponowane ekstremalnie, kosztem innych, praktycznie niespełnianych, np. dom na wodzie. Ze względu na odniesienie do podanych wyżej założeń, postaramy się więc barki sklasyfikować.
Pominiemy tu statki - barki żeglugi profesjonalneji, np. tzw. krążowniki rzeczne i tramwaje wodne, wypełniające założenia definicji barki. Są one najbliżej spokrewnione z protoplastą barki turystycznej – barką towarową. Nas interesują tu jednostki spełniające funkcję narzędzia samodzielnej turystyki indywidualnej.
Dom na wodzie. Dosłownie Preferowany w Holandii, lecz spotykany również w wielu innych krajach (np. Niemcy, Rosja). Jest faktycznie wypornościowy, płaskodenny i wolnobieżny. Cechy ekstremalnie wyeksponowane, to kubatura wnętrza w odniesieniu do wymiarów całkowitych oraz prostota konstrukcyjna. Hydrodynamika kadłuba, dzielność morska czy prędkość maksymalna zdają się w ogóle nie istnieć. Stylistyka marynistyczna to martwe pojęcie w przypadku domów na wodzie. Są one teoretycznie zdolne do przemieszczenia się z punktu A do punktu B, lecz jest to ich zdolność dodatkowa. W praktyce służą do komfortowego, stacjonarnego lub urlopowego zamieszkiwania. Popularność ich może wynikać z przepisów w danym kraju, możliwości ekonomicznych lub gustu, czy upodobań użytkownika.
Houseboat, czyli dom-łódź W przeciwieństwie do “domu na wodzie”, funkcja houseboata jako łodzi jest równoważna z jego funkcją domu. Houseboaty są to więc komfortowe domy pływające, które sprawnie przemieszczają się po śródlądowych drogach wodnych. W dalszym ciągu jednak prędkość maksymalna, dzielność morska, czy marynistyczna stylistyka są na dalekim planie. Zauważa się różne trendy w budowie houseboatów. Obserwuje się zarówno barki tradycyjne kubełkowate bez większej wartości stylistycznej, jak i ultranowoczesne o wyszukanym designie. Zawsze jednak eksponowana jest kubatura wnętrza w stosunku do wymiarów liniowych oraz prostota konstrukcyjna. Wysokie miejsce w priorytetach zajmuje komfort użytkownika. Bezstylowy, pozornie surowy design zewnętrzny może iść w parze z luksusowym nowoczesnym wyposażeniem mieszkalnym. Ze względu na prostopadłościenny kształt oraz przeznaczenie wędrowne, rysuje się łatwość adaptacji do korzystania z energii słonecznej za pomocą paneli rozmieszczonych na regularnym, płaskim dachu.
Narrowboat, czyli łódź-strzała Jest właściwie kombinacją tradycyjnej barki i houseboata. Cechą szczególnie wyeksponowaną w przypadku narrowboata jest wysoki stosunek długości do szerokości kadłuba, stąd przydomek “strzała”. Przekłada się to bezpośrednio na możliwość dotarcia do bardzo wąskich kanałów, gdyż szerokości tych barek oscylują wokół 2 - 2,5 m (przy długościach ok. 20 m). Taką konstrukcję barek wymusiła na Wyspach Brytyjskich bardzo mała szerokość kanałów żeglugowych. W dalszej kolejności konstrukcja tej barki stawia na tradycyjną dla danego regionu (Wielka Brytania) stylistykę zewnętrzną. Łódź zewnętrznie jest prosta, wydawałoby się, że surowa. Jednak tradycja regionu narzuca taki, a nie inny wizerunek tym barkom, które kształtem, a nawet układem i geometrią okien mogą kojarzyć się z wagonem kolejowym. Zewnętrzna prostota jest tu pozorna. Barki te są solidnej, stalowej konstrukcji zapewniającej długą żywotność. Wnętrza tych barek są luksusowe i dostosowane do gustu klienta, a koszt nabycia takiej barki do niskich nie należy. Barka ta z założenia porusza się wyłącznie po rzekach i kanałach.
Barka-hotel To barki luksusowe o stylistyce spokrewnionej z jachtami motorowymi. W przypadku tych łodzi daje się zauważyć zrównoważenie założeń konstrukcyjnych ze względu na konieczność uzyskania łodzi uniwersalnej, w każdym calu zadowalającej klienta. Stylistyka marynistyczna jest w pełni eksponowana. Łodzie z tej grupy są zewnętrznie upodobnione do nowoczesnych luksusowych jachtów o przemyślanych, gustownych liniach i kształtach. Hydrodynamika kadłuba, prędkość oraz dzielność morska stoją na zdecydowanie wyższym poziomie niż większości barek. Pod tym względem przewyższać może nowoczesne barki–jachty–hotele tylko grupa łodzi – barek uniwersalnych przystosowanych do pływania po wodach morskich. Imponująca jest kubatura wnętrz. Ich wyposażenie i aranżacja stoją na najwyższym poziomie w odniesieniu do wszystkich pozostałych rodzajów barek, stąd trafne porównanie do hotelu na wodzie. Manewrowość z uwagi na zastosowanie sterów strumieniowych zapewnia łatwość poruszania się w najciaśniejszych portach.
Klasyczna, płaskodenna barka turystyczna Tę grupę reprezentują barki najbardziej uniwersalne, które w zrównoważonym stopniu spełniają praktycznie wszystkie założenia konstrukcyjne właściwe barkom. Najbardziej czytelnym przykładem wydaje się tu popularna w Europie (w Polsce również) klasa “Penichette”. Łodzie te to klasyczne barki o niezbyt rewolucyjnych rozwiązaniach technicznych czy stylistycznych. Są jednak rozchwytywane przez turystów. Sprawdzają się w roli prywatnego jachtu, a zarazem są liderem rynku czarterowego. Zapewniają tylko nieznacznie niższy komfort i kubaturę wnętrz niż houseboats czy barki-hotele. Wykazują doskonałą adaptację przewozową, będąc przystosowane nawet do przewożenia rowerów w specjalnych stojakach umieszczonych na nadbudówce. W zależności od wersji zapewnią komfortową podróż nawet kilkunastu osobom. Ich solidność konstrukcyjna, dzielność morska i hydrodynamika kadłuba są w zasadzie bez zarzutu i śmiało sprostają trudnym warunkom atmosferycznym na sporym jeziorze. Za sprawą rozsądnych proporcji i kształtów są mniej podatne na dryf od houseboats, narrowboats i luksusowych wysokich barek-hoteli. Stylistyka marynistyczna jest wyśmienita. Mimo tradycyjnego, niezbyt nowoczesnego wizerunku zewnętrznego - barki te są śliczne i uwielbiane przez dzieci. Nie da się ich pomylić z kontenerem czy przyczepą kempingową, gdyż zdecydowanie kojarzą się z niewielkim pasażerskim stateczkiem. Barki te nie posiadają konkretnego słabego punktu. Nawet koszty ich czarteru w przeliczeniu na osobodobę można uznać za niższe w porównaniu z innymi rodzajami barek, a także jachtami żaglowymi czy motorowymi.
Wolnobieżny śródlądowy jacht motorowy W tej grupie mieszczą się łodzie spełniające kryteria barki (wolnobieżne, wypornościowe, motorowe, płaskodenne), lecz raczej upodobnione do jachtu. Ze względu na nienaganną hydrodynamikę kadłuba (np. strzelisty kształt dziobu), będą dysponowały imponującymi prędkościami marszowymi i maksymalnymi. Z tego samego również powodu będą posiadać nieco mniejszą kubaturę wnętrz w odniesieniu do wymiarów zewnętrznych w porównaniu do klasycznych barek. Widać tu pewne podobieństwo do łodzi morskich przedstawionych poniżej. Różnice będą polegały na mniejszej dzielności morskiej, słabszej konstrukcji kadłuba, za to nieco większej kubaturze wnętrz w porównaniu z łodziami pełnomorskimi i mniejszym zanurzeniu. Wyposażenie, komfort wnętrza, koszty czy stylistyka będą raczej indywidualne dla danego typu jachtu, więc trudno o globalne ujęcie tej kwestii.
Kuter – jacht motorowy Uniwersalna łódź motorowa o wysokiej dzielności morskiej dopuszczona do pływania po wodach morskich w warunkach 8 – 12°B. Łodzie te w pewnym aspekcie nieznacznie od barek odbiegają. Otóż, pod znakiem zapytania postawić tu można płaskodenność kadłuba. W porównaniu do żaglowych jachtów balastowych (kilowych), prezentowana tu grupa łodzi może wydawać się płaskodenna. Jednak porównując ją z klasycznymi barkami, kadłub należy określić raczej jako U-kształtny (w przekroju). Ponadto, ogólny kształt kadłuba (np. zwężenia dziobu i rufy) można porównać do kadłuba szalupy morskiej, choć cała pozostała zabudowa ma z szalupą niewiele wspólnego. Właśnie te cechy kadłuba determinują właściwości nautyczne i przeznaczenie tych łodzi. Pomimo przeciętnych wymiarów zewnętrznych charakteryzują się one nieco większym zanurzeniem od pozostałych barek. Mogą być z powodzeniem wykorzystywane do turystyki śródlądowej po rzekach i kanałach, lecz ze względu na ekstremalną wręcz dzielność morską, mogą służyć jako samodzielne jachty oceaniczne dopuszczone do użytku w warunkach 8°B, a nawet 12°B. Posiadają niespotykane w innych barkach wyposażenie nawigacyjne. Wnętrza mają komfortowe, wykonane z najwyższą starannością i z wysokiej jakości materiałów, jak np. mahoń. Dysponują optymalną prędkością marszową, wyższą niż inne barki, która nierzadko przekracza 20 km/h. Stylistycznie są wspaniale wyważone, utrzymując ton tradycyjny, harmonijnie przyprawiony nowoczesnością. Ich zalety nautyczne skutkować muszą pewnymi zubożeniami w ekspozycji pozostałych cech. Konstrukcja kadłuba, umożliwia tym łodziom bezpieczne poruszanie się po dużych jeziorach i wodach morskich, lecz ze względu na zanurzenie, nieco ograniczy im dostęp do płytszych miejsc na szlakach. Najistotniejsze wydaje się jednak to, że łodzie te będą miały najmniejszą z możliwych dla barek kubaturę wnętrz w odniesieniu do wymiarów zewnętrznych. Oznacza to, że w porównaniu z inną barką o zbliżonej długości i szerokości kadłuba, są ciaśniejsze, co bezpośrednio przełoży się na: niższy komfort przebywania, mniejsze możliwości przewozu osób i bagażu. Jachty z tej grupy są solidnie skonstruowane i dobrze wyposażone, zatem ich cena zakupu jest relatywnie wysoka. Również w ich przypadku nie można dopatrywać się prostoty konstrukcyjnej, ponieważ ich konstrukcję cechuje wysoki standard techniczny oraz finezja.
Łodzie nieseryjne, przerabiane lub budowane chałupniczo W przypadku tych łodzi, zwykle priorytetem są względy ekonomiczne. Nie zawsze śródlądową turystykę wodną uprawiają wyłącznie ludzie zamożni, których stać na posiadanie luksusowej barki, lub również kosztowne jej wynajmowanie. Umiłowanie niezbyt majętnego entuzjasty do hydrocaravaningu zaowocować może wybudowaniem lub przerobieniem przez niego łodzi sposobem chałupniczym, często z wykorzystaniem materiałów zbędnych. Spełnienie założeń konstrukcyjnych może ujawniać znaczne rozbieżności. Łódź taka może być bowiem niekomfortowa i nieestetyczna, lecz równie dobrze może okazać się gustownym dziełem sztuki, przyciągającym wzrok każdego przechodnia. Łódź taka może konstrukcyjnie być bliższa zarówno domowi na wodzie, jak też statkowi morskiemu.
Jak widać z powyższego zestawienia, większość odmian barek ma wyeksponowane takie cechy, jak: • kubatura wnętrza w odniesieniu do wymiarów zewnętrznych • komfort użytkownika • możliwości przewozu osób • możliwości przewozu bagażu • płaskie dno
Oprócz specyfiki konstrukcyjno-technicznej, to właśnie te wymienione wyżej cechy charakteryzują barkę i odróżniają od pozostałych jachtów. Ponadto, barka z silnikiem wolnoobrotowym okazuje się oszczędniejsza w gospodarowaniu paliwem od jachtów motorowych z wysokoobrotowymi wysilonymi silnikami. Nawet jacht żaglowy poruszający się z użyciem małego silnika pomocniczego nie wykazuje przewagi w kwestii zużycia paliwa nad barką.
Informujemy, że zaktualizowaliśmy naszą Politykę prywatności (dostępną w regulaminie). W dokumencie tym wyjaśniamy w sposób przejrzysty i bezpośredni jakie informacje zbieramy i dlaczego to robimy.
Nowe zapisy w Polityce prywatności wynikają z konieczności dostosowania naszych działań oraz dokumentacji do nowych wymagań europejskiego Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które będzie stosowane od 25 maja 2018 r.
Informujemy jednocześnie, że nie zmieniamy niczego w aktualnych ustawieniach ani sposobie przetwarzania danych. Ulepszamy natomiast opis naszych procedur i dokładniej wyjaśniamy, jak przetwarzamy Twoje dane osobowe oraz jakie prawa przysługują naszym użytkownikom.
Zapraszamy Cię do zapoznania się ze zmienioną Polityką prywatności (dostępną w regulaminie).
NIEZWYKŁOSTKI
