PRZEWODNIK PO POLSCE
Mamy w Polsce takie miejsca, gdzie możemy – niemal jak w wehikule czasu przenieść się do dawnych wieków i zobaczyć jak niegdyś żyli ludzie. Możemy podpatrzyć ich codzienność, o której słyszmy głównie zna lekcjach historii czy w programach edukacyjnych. Jednym z takich miejsc jest Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach.
Jeśli podróżujecie kamperem w regionie Łodzi i Warszawy, koniecznie zajedźcie również do niewielkiej miejscowości Maurzyce, która znajduje się tuż obok Łowicza, przy trasie Warszawa – Poznań.
Tam znajduje się Łowicki Park Etnograficzny z niezwykłymi zabytkami lokalnej architektury z terenu dawnego Księstwa Łowickiego, czyli obszaru współczesnych powiatów łowickiego i skierniewickiego.
Obecnie znajduje się tu ponad 40 obiektów, datowanych w większości na drugą połowę XIX wieku oraz pierwszą połowę XX wieku. Ich umiejscowienie prezentuje dwa historyczne układy przestrzenne łowickiej wsi czyli tak zwaną starą wieś, która charakteryzowała się posiadaniem centralnego placu wioskowego, występującą w XIX w. oraz „nową wieś” - znaną powszechnie jako ulicówka (budynki położone są przy drodze)..
Na terenie starej wsi znajduje się zagroda zamknięta - tzw. okólnik, popularna w regionie od poł. XIX w. W jej skład wchodzi chałupa ze Złakowa Borowego i rekonstrukcja obory kamiennej ze Złakowa Kościelnego.
Obejrzymy tu np. bogato dekorowane wnętrze. Siedlisko zamyka natomiast stodoła ze wsi Wicie. Prezentowane są w niej ciekawe i zabytkowe maszyny do obróbki zbóż oraz chłopskie pojazdy. Obok znajduje się chałupa ze wsi Skowroda z sienią i dwoma izbami. Na terenie Parku obejrzymy także zagrodę otwartą. W jej skład wchodzi chałupa ze Złakowa Borowego, stodoła i lamus ze Złakowa Kościelnego oraz rekonstrukcja XVIII-wiecznej, drewnianej obory z Goleńska. W chałupie obejrzymy narzędzia wykorzystywane do obróbki lnu i wykonywania tkanin samodziałowych.
"Nowa wieś" stanowi pięć gospodarstw i trzy wolnostojące budynki mieszkalne.Pierwszy budynek od strony wejścia do skansenu to chałupa ze wsi Złaków Borowy. Urządzono w niej szkołę wiejską i mieszkanie nauczycielki z okresu międzywojennego. Obok szkoły znajduje się zagroda, którą tworzą: budynek mieszkalny i obora kamienno - ceglana ze Złakowa Borowego, stodoła ze Złakowa Kościelnego oraz lamus z Radziejowic. Chałupa reprezentuje powszechny w XIX wieku podział wnętrza na izbę świąteczną i roboczą, z dwiema komorami bocznymi. Zewnętrzne lica ścian szczytów chałupy zdobione są tzw. "fiorami".
W następnym siedlisku znajdują się dwa obiekty XX-wieczne. Tuż obok posadowiono szalowaną chałupę ze wsi Bogoria, która w sezonie pełni rolę karczmy. Następny w kolejności obiekt to chałupa ze Złakowa Borowego. Jedna z jej izb została poświęcona poetce i hafciarce: Bronisławie Skwarnej z Chąśna, druga wykorzystywana jest na cele edukacyjne. Obok znajduje się gospodarstwo, na które składają się: chałupa z Chlebowa i stodoła ze Złakowa Borowego. Budynek mieszkalny wyposażony jest w meble i sprzęty gospodarstwa domowego z drugiej połowy XX wieku, w całości pochodzące z gospodarstwa w Rząśnie.
Następną zagrodę tworzą: chałupa z Łaguszewa, lamus ze stryszkiem z Niedźwiady, stodoła z Otolic oraz rekonstrukcja kamienno-drewnianej obory. Chałupa i stodoła wykorzystywane są obecnie do organizowania różnego rodzaju imprez okolicznościowych, prezentacji artystów ludowych i pokazów wesela łowickiego. W ostatnim z odtwarzanych gospodarstw, w skład którego wchodzą budynek mieszkalny i stodoła ze Złakowa Borowego, obora kamienno – ceglana z Mastek oraz bróg, zilustrowano przemiany jakie zachodziły w budownictwie wiejskim i wyposażeniu wnętrz chłopskich. Wnętrze chałupy podzielone zostało na część starą z pocz. XX w. z bogatą dekoracją papieroplastyczną (wycinanki, bukiety, pająk) oraz część nowszą z wyposażeniem z okresu międzywojennego. W budynku obory znajduje się ekspozycja sprzętów do ochrony roślin i wiejska stolarnia. W stodole i pod brogiem zgromadzono maszyny, narzędzia i pojazdy rolnicze.
Możemy tu również podziwiać elementy dawnej małej architektury, czyli: studnie, kapliczki, krzyże przydrożne, budynki związane z wiejskimi rzemiosłami, takie jak kuźnia i wiatrak "koźlak" ze Świeryża oraz strażą pożarną. Obejrzymy tu rekonstrukcję strażnicy ze Złakowa Borowego.Na terenie skansenu zobaczymy także został zespół sakralny przeniesiony z Wysokienic. Składa się z drewnianej, jednonawowej świątyni datowanej na 1758 r. oraz dzwonnicy z 1774 r.
Kościół pod wezwaniem św. Marcina wybudowany został w stylu barokowym. Obok świątyni znajduje się budynek plebanii z Pszczonowa z przeł. XIX/XX w. Translokacja i renowacja obiektów była współfinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Polska jest piękna. Nie czekaj, ruszaj w drogę!
