PRZEWODNIK PO POLSCE
Jeśli interesuje Was historia i kultura Wielkopolski, to nie możesz przegapić tego niezwykłego miejsca. Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią to skansen, który prezentuje zabytki architektury wiejskiej, zbiory etnograficzne i ekspozycję archeologiczną z rejonu Krajny, Pałuk i Puszczy Noteckiej. Na terenie muzeum znajduje się 28 obiektów, które przeniosą Was w czasie i przestrzeni do życia ludności wiejskiej od XVIII do początku XX wieku.
Muzeum jest oddziałem Muzeum Okręgowego im. S. Staszica w Pile i zajmuje powierzchnię 13 hektarów. Na terenie muzeum znajdują się obiekty architektury wiejskiej, zabytki etnograficzne i archeologiczne, a także liczne atrakcje dla zwiedzających.
Muzeum powstało dzięki przypadkowemu odkryciu archeologicznemu w 1972 roku. Podczas pobierania piasku na cele budowlane, na wzgórzu morenowym w części Osieka nazywanej Praczem, odkopano wielokomorowy grób skrzynkowy z kilkunastoma popielnicami. Rozpoczęte potem prace wykopaliskowe, odsłoniły pochówki ciałopalne od wczesnej epoki żelaza do czasów wpływów rzymskich. W czasie badań, które trwały od 1972 do 1977 r. odkryto ogółem 581 pochówków, naczynia gliniane, stosy ciałopalne wyłożone warstwą kamieni, pojedyncze narzędzia, broń i ozdoby z brązu.
W 1974 roku ukonstytuował się społeczny komitet Budowy Rezerwatu Archeologiczno-Etnograficznego w Osieku nad Notecią. Po zakończeniu badań archeologicznych zbudowano trzy pawilony prezentujące pradziejowe znaleziska. Pod koniec lat 70. XX wieku zaczęto przenosić na teren muzeum ginące przykłady drewnianego budownictwa wiejskiego. Po reformie administracyjnej Osiek nad Notecią znalazł się w województwie pilskim. W 1978 roku rodzący się skansen przejęło Muzeum Okręgowe w Pile.
W 1992 roku zmieniono nazwę Rezerwatu na Muzeum Kultury Ludowej.Obecnie w muzeum znajduje się 28 dużych obiektów architektonicznych chałupy i zabudowania gospodarcze od XVIII do pocz. XX w., remiza z pocz. XX w., 3 wiatraki („koźlak”, „paltrak” i „holender”), kościół, kuźnia i tartak oraz przykłady tzw. małej architektury: kapliczki przydrożne, piece chlebowe, studnie i piwnica ziemna.
Do najcenniejszych obiektów przeniesionych na teren skansenu należą chałupy podcieniowe z przełomu XVIII i XIX wieku z Dźwierszna Wielkiego i Głubczyna (Krajna). Większość sprzętów wypełniających wnętrza pochodzi z przełomu XIX i XX wieku, muzeum posiada też unikatowe, pojedyncze eksponaty z XVIII wieku.
W muzeum znajdują się także zabudowania gospodarcze, takie jak stodoły, obory, piece chlebowe czy piwnice ziemne. Nie brakuje też przykładów małej architektury sakralnej i świeckiej, takich jak kapliczki przydrożne, studnie czy remiza strażacka. W skansenie prezentowane są domostwa chłopskie, pomieszczenia gospodarskie, szkoła wiejska, warsztaty rzemieślnicze (kowala, szewca), sklep i karczma.
Muzeum Kultury Ludowej w Osieku to nie tylko zbiór eksponatów, ale także miejsce kultywowania tradycji i organizowania imprez kulturalnych. W skansenie odbywają się warsztaty rzemieślnicze, pokazy dawnego rzemiosła i gospodarki wiejskiej, wystawy czasowe i stałe, koncerty i festyny. Muzeum jest otwarte dla zwiedzających od kwietnia do października. Można tu spędzić cały dzień, podziwiając piękno przyrody i bogactwo kultury ludowej północnej Wielkopolski.
Polska jest piękna. Nie czekaj, ruszaj w drogę!
