WIEŚCI Z WARSZTATU
Które problemy powtarzają się najczęściej i jak ich uniknąć? Co najczęściej zawodzi, mając na uwadze wiek ogrzewania postojowego, czyli prawdopodobnie intensywność użytkowania? Największym zagrożeniem dla ogrzewania jest brak okresowych rozruchów. Równie często zdarzają się defekty urządzeń wynikające z niefrasobliwości użytkowników.
Wymienione w tytule urządzenia są najpopularniejszymi źródłami ciepła w pojazdach kempingowych. Prócz nich mamy jeszcze do dyspozycji luksusowe ogrzewanie Alde, które działa dokładnie tak jak centralne ogrzewanie w domu. Dużo rzadziej spotkamy się z rozwiązaniami innych firm, chociażby Ateso, Defa, Heater Plus czy Snugger.
Czy to ogrzewanie na paliwo z pojazdu w przypadku kampera, czy to kampery i przyczepy zasilane gazem – użytkownika powinien interesować stan połączeń i drożność elementów składowych, takich jak: wyloty ciepłego powietrza, wlot powietrza obiegowego, wylot spalin, dopływ powietrza do spalania, podłączenie paliwa (gazu w przypadku ogrzewań gazowych) i przyłącza wody (zimnej i ciepłej). Ten ostatni element dotyczy urządzeń pracujących bądź zintegrowanych (w nowszych wersjach) z bojlerem wody ciepłej. Wtedy też trzeba mieć na uwadze zwyczajową kontrolę elementu typu FrostControl (zawór bezpieczeństwa, inaczej: zawór spustowy wody).
– Czy to Truma na gaz, czy Webasto i Eberspächer w wersjach na benzynę lub ON, tego typu ogrzewanie postojowe ucieszy nas bardzo długim okresem bezawaryjnej pracy. Takie piecyki w pojazdach kempingowych degradują się dużo wolniej niż stosowane dla uzyskania komfortu cieplnego w kabinach pojazdów wykorzystywanych w celach zarobkowych, więc co do reguły eksploatowanych dużo intensywniej. Innymi słowy, 15-letnie i starsze ogrzewanie postojowe nadal może być sprawne, co nie jest tak pewne w przypadku kabin przysłowiowych TIR-ów – uspokaja Kamil Kowieski, specjalista ds. techniczno-handlowych w firmie Skylark Polska, która specjalizuje się w serwisowaniu i modernizacji ogrzewań postojowych w pojazdach kempingowych. – Co innego, że z uwagi na politykę wspomnianych producentów części eksploatacyjne do starszych urządzeń mocno drożeją lub panuje deficyt takich. Zatem może się po prostu okazać, że im starsza generacja urządzenia, tym mniejsza opłacalność realizacji napraw.
Mając na uwadze wiek interesujących nas urządzeń – powstała poglądowa tabela. To oczywiście tylko przykłady najczęstszych interwencji serwisantów wspomnianej firmy. Jak widać, powodem najkosztowniejszych awarii z winy niefrasobliwości użytkowników jest bojler wody w urządzeniach marki Truma. To o tyle istotne, że do takich sytuacji najczęściej dochodzi w nowych lub niemal nowych kamperach czy przyczepach.
Inny katalog usterek z winy użytkownika obejmuje wszelkiego rodzaju samodzielne przeróbki i montaż dodatkowych urządzeń (np. alarmów, czujników) zasilanych instalacją 12 V. Mało kto zaprząta sobie głowę zagadnieniami kompatybilności elektromagnetycznej. Przy okazji wspomnijmy, jak duże znaczenie mają odpowiednie przekroje przewodów pomiędzy akumulatorem i urządzeniem grzewczym. Nie bez powodu, np. na wypadek przeniesienia pulpitu sterującego, producenci dość precyzyjnie wskazują, jakie przewody należy stosować, by nie przekroczyć maksymalnie dopuszczonych strat (zwykle 0,5 V) napięcia. Dlaczego to tak istotne? Podczas jednego cyklu pracy na postoju z pominięciem przyłącza 230 V najmniejszy model Webasto (2 kW) pobiera ok 2,5 Ah/h przy pracy z mocą maksymalną. Zużywa ją nie tyle elektronika sterująca, co nawiew (wentylator) wprowadzający ciepłe powietrze do wnętrza kampera.
Skoro mowa o zasilaniu elektrycznym. W sezonie zimowym urządzenie nie osiąga zadanej temperatury? W trybie grzewczym temperatura we wnętrzu lub temperatura zasysanego powietrza do spalania jest mierzona stale, więc powodem usterki może być (uszkodzony) czujnik temperatury zewnętrznej.
Od ponad 7 dekad gaz pozostaje najpopularniejszym paliwem gwarantującym wymarzoną przez miłośników caravaningu wolność i niezależność. A urządzenia marki Truma to praktycznie bezalternatywny system ogrzewania postojowego w przyczepach kempingowych – tu produkowany od wielu lat model Truma S 3004 i starszego typu panel sterowania
Największe zagrożenie dla ogrzewania stanowi brak okresowych rozruchów. Dlaczego tak ważne jest, by poza sezonem włączać urządzenie grzewcze przynajmniej raz w miesiącu? Taka profilaktyka zwłaszcza w przypadku ogrzewania dieslowskiego wynika z faktu, że układ zasilania powinien być immanentnie „zalany”. Inaczej paliwo odparuje i pojawi się problem z uruchomieniem. W najgorszym przypadku, gdy próby dostarczenia paliwa spełzną na niczym, konieczne będzie podłączenie komputera i zresetowanie elektroniki sterowania piecem.
Co jeszcze możemy zrobić we własnym zakresie? Otwory przewodów powietrza do spalania i spalin należy sprawdzać po dłuższym przestoju i ewentualnie wyczyścić (np. sprężonym powietrzem). Jeśli intensywny dym utrzymuje się dłużej lub występują niezwyczajne szumy ze spalania czy wyraźny zapach paliwa lub przegrzanych podzespołów, należy wyłączyć urządzenie grzewcze i zdać się na personel przeszkolony w tym zakresie. Co innego, że po dłuższej przerwie, przy pierwszym uruchomieniu przez krótką chwilę może wydzielać się nieprzyjemny zapach. To całkiem normalna sytuacja, więc nie powinna nas niepokoić.
FrostControl może stanowić standard bojlerów marki Truma lub opcję wyposażenia pojazdu kempingowego. To od jego działania zależy, czy bojler napełniony wodą będzie zimą chroniony przed zamarznięciem
Ogrzewania pozbawione czujnika ciśnienia powietrza – mowa o tzw. zestawie wysokościowym – poradzą sobie przy krótkotrwałym pobycie kampera czy przyczepy na wysokości ponad 1500 m n.p.m. Jeśli planujemy noclegi w górzystym terenie, konieczna jest rozbudowa układu paliwowego.
Tu uwaga. Wszelka pokusa samodzielnej naprawy czy regeneracji obarczona jest dużym ryzykiem. Jakkolwiek producenci wprowadzili specjalne kody błędów, które możemy czytać z wyświetlacza sterowania, to czasem właściwej interpretacji faktycznych niedomagań dokona specjalista. Współczesne ogrzewanie kalibrowane jest coraz częściej do konkretnej zabudowy, więc pokusa zmiany ustawień, np. dawki paliwa, jest ryzykowna, a czasem wręcz niebezpieczna.
Webasto i Eberspächer wykorzystujące do swojej pracy olej napędowy czy benzynę są prostsze w eksploatacji od Trumy, spalając to samo paliwo, którym napędzany jest pojazd. Co innego, że zimą większe problemy z rozruchem „piecyka” mogą czekać posiadaczy tych pierwszych. Urządzenie grzewcze spala bez problemów dostępną na rynku benzynę zgodną z normą DIN EN 228. W miesiącach zimowych własności oleju napędowego powinny być dostosowane do temperatury od 0°C do -20°C (olej napędowy zgodny z normą DIN 590).
Jak funkcjonuje ogrzewanie postojowe? W momencie gdy otrzyma sygnał startu, centralny sterownik przeprowadza automatyczną kontrolę bezpieczeństwa działania poszczególnych komponentów. Jeśli wszystko jest sprawne, rusza silnik dmuchawy, komora spalania zostaje przewietrzona i po ok. 30-60 s sztyft żarowy zaczyna się żarzyć, a pompa paliwa podaje paliwo (ilustracja przedstawia ogrzewanie powietrzne Airtronic D2). Krótko potem sztyft żarowy zapala mieszankę paliwa z powietrzem, powstaje płomień i ciepłe gazy przepływają przez wymiennik. Cykl pracy kończy się wraz z włączeniem dmuchawy rozprowadzającej ciepło po pokładzie pojazdu kempingowego. Nieco bardziej skomplikowane są ogrzewania wodne, gdzie znajdziemy także m.in. wymiennik płytowy i mieszacz wody
Podobnie jak w przypadku silnika pojazdu, przy temperaturze zewnętrznej poniżej -20°C warto stosować arktyczny bądź polarny olej napędowy. Ale i tu uwaga, gdy pomimo zatankowania takiego paliwa nie uda się od razu zainicjować zapłonu. Otóż przewody paliwowe i pompa dozująca po zatankowaniu zimowego lub arktycznego oleju napędowego muszą się napełnić, co następuje w ciągu 15 minut pracy urządzenia grzewczego na nowym paliwie. Źródłem problemów może być parafina, która pojawia się w filtrze, gdy temperatura otoczenia sprzyja procesowi jej wytrącania z zatankowanego oleju napędowego, czyli w okolicach -7°C. Pobór paliwa za pomocą ujęcia wbudowanego w zbiorniku lub w armaturze pojazdu odbywa się dzięki pompie dozującej – a ta może mieć filtr paliwa.
Jeśli urządzenie grzewcze nadal nie uruchamia się, należy sprawdzić, czy bezpieczniki są w porządku. Warto też skontrolować napięcie akumulatora 12 V (czerwona dioda LED mruga, gdy napięcie akumulatora spadnie poniżej 10 V) i wszystkie elektryczne złącza wtykowe (te warto potraktować smarem kontaktowym).
W przypadku wystąpienia usterki w każdym z tego typu urządzeń zapala się czerwona dioda LED. W celu znalezienia możliwych przyczyn należy sprawdzić instrukcję usuwania usterek. Generalnie sprowadzenie do stanu wyjściowego (zresetowanie ustawień) dokonuje się przez wyłączenie – kiedy na panelu obsługi nie miga już żadna dioda LED – i ponowne włączenie ogrzewania. Zwykle po ok. 60 s włącza się tłoczenie paliwa i w komorze spalania zapala się mieszanka paliwowa. Jednak gdy z poprzedniego trybu grzania pozostało za dużo ciepła w wymienniku ciepła, aktywuje się tryb przedmuchu i dopiero po odprowadzeniu pozostałego ciepła rozpoczyna się faktyczny start. Jeśli po włączeniu ogrzewania świecą zielona i czerwona dioda LED, najpewniej układ elektroniczny jest uszkodzony.
Co najczęściej ulega awarii – mając na uwadze wiek urządzenia, czyli prawdopodobnie intensywność użytkowania ogrzewania postojowego?
W nawiasach podajemy szacunkowe koszty, z jakim musimy się liczyć w autoryzowanym serwisie, tj. montażu nowych/zregenerowanych części i robocizny
Rafał Dobrowolski
Fot. R. Dobrowolski i materiały firm Eberspächer, ACK Benimar
Artykuł pochodzi z numeru 2 (116) 2024 r. magazynu „Polski Caravaning”.
Chcesz być na bieżąco? Zamów prenumeratę – teraz jeszcze taniej i szybciej.
