PRZEWODNIK PO POLSCE
Jeśli podczas kamperowych wypraw po Mazurach poszukujecie ciekawych, historycznych miejsc koniecznie powinniście skierować się do miejscowości Bajory Małe niedaleko Węgorzewa. To element tajemniczego systemu Kanału Mazurskiego. Do dziś na temat tej nieukończonej budowli krążą rozmaite legendy.
To nieukończona budowla, która miała być częścią wielkiego projektu łączącego Wielkie Jeziora Mazurskie z Bałtykiem. Niestety, historia przerwała te ambitne plany i pozostawiła po sobie tylko betonowe ruiny.
Śluza znajduje się w miejscowości Bajory Małe, około 25 km na północ od Kętrzyna. Jest to jedna z siedmiu śluz zaplanowanych na Kanale Mazurskim, który miał mieć długość ponad 80 km i pokonywać różnicę poziomów ponad 100 m.
Budowę kanału rozpoczęli Niemcy w latach 30. XX wieku, ale nie zdążyli jej ukończyć przed wybuchem II wojny światowej. W czasie wojny obiekty kanału były niszczone przez wojska radzieckie i polskie, a po wojnie nie podjęto już prób ich odbudowy lub wykorzystania.
Śluza w Bajorach Małych jest typu komorowego, żelbetowego, dokowego. Ma długość całkowitą około 66 m, długość użytkową komory śluzy 45 m i szerokość 7,7 m. Spad wody wynosi 10,5 m. Śluza posiada dwie wieże sterownicze, w których miały się znajdować urządzenia obsługujące obiekt. Na dolnej głowie śluzy zaprojektowany był most drogowy żelbetowy.
Obecnie w obiekcie brakuje zamknięć, mechanizmów, wyposażenia awanportów ani połączenia z korytem kanału. Stan prac oceniono na 70 procent.
Śluza Bajory Małe jest dosyć ukryta i mało dostępna dla zwiedzających. Można do niej dotrzeć od mostu na kanale w Bajorach Wielkich, ale droga jest nieutwardzona i trudna do przebycia kamperem. Lepiej samochód zostawić wcześniej i dojść do obiektu pieszo.Śluza jest otoczona lasem i polami, co nadaje jej dodatkowego uroku i klimatu tajemnicy. Na ścianach obiektu można dostrzec ślady symboliki III Rzeszy, co przypomina o jej ciemnej historii.
Obiekt jest również jednym z najciekawszych przykładów architektury hydrotechnicznej na Mazurach i świadkiem niezrealizowanego marzenia o połączeniu Wielkich Jezior Mazurskich z Bałtykiem. Jest to miejsce pełne historii, nastroju i uroku, które warto odwiedzić i poznać.
Nigdy nieukończony Kanał Mazurski przecinają nieukończone śluzy wraz z zabudowaniami. Jednak uwaga – wyprawy do śluz na tym kanale nie należą do najbezpieczniejszych zajęć. Jeśli koniecznie chcecie te obiekty spenetrować zachowajcie szczególną ostrożność.
Polska jest piękna. Nie czekaj, ruszaj w drogę!
