PRZEWODNIK PO POLSCE
Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego, położone na malowniczym Świętym Krzyżu, jest skarbnicą wiedzy o naturalnym dziedzictwie regionu. To miejsce, gdzie historia i przyroda splatają się, tworząc fascynującą opowieść o Górach Świętokrzyskich.
Gdy zwiedzający wchodzą do muzeum, wita ich skomplikowany model przedstawiający współczesny krajobraz parku i jego otuliny, a także przedstawienie obszaru przed transformacją człowieka, która zaczęła zmieniać jego nieskazitelny stan. Dioramy i modele ukazują działalność człowieka na tym obszarze, od starożytnego hutnictwa żelaza, przez osadnictwo, hutnictwo szkła, aż po gospodarkę leśną. Ekspozycja kończy się prezentacją rozwoju idei ochrony przyrody i procesu tworzenia parku narodowego.
Wciągający film daje wgląd w historię, powstanie, główne zadania i wartości Świętokrzyskiego Parku Narodowego, przygotowując grunt pod dalsze eksploracje.
Ekspozycja muzealna to spektakl uzupełniających się efektów światła, dźwięku i symfonii natury, wspartych urządzeniami multimedialnymi, dioramami, fotografiami i modelami. Rozpoczyna się podróżą po działalności człowieka na tym obszarze, od starożytnego wytopu żelaza i osadnictwa po produkcję szkła i leśnictwo. Zwieńczeniem tej części jest ekspozycja omawiająca rozwój idei ochrony przyrody na tym obszarze oraz wysiłki prowadzące do utworzenia Świętokrzyskiego Parku Narodowego w 1950 roku.
Historia geologiczna i paleontologiczna Gór Świętokrzyskich rozgrywa się w kolejnej sali, w której zwiedzający mogą przenieść się w czasie od epoki paleozoiku po mezozoik i kenozoik. Podświetlane panele, modele wymarłych zwierząt, skamieliny i zachowane ślady w skałach przybliżają odległą przeszłość do żywej rzeczywistości.
Kontynuacją wystawy jest spacer po ekosystemach leśnych charakterystycznych dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Można tu obserwować zwierzęta, rośliny i grzyby zamieszkujące zbiorowiska leśne, takie jak wyżynny jodłowy bór mieszany, buczyna karpacka i bór sosnowy. Wycieczka obejmuje także wizytę na rumowisku skalnym zwanym „gołoborze” z pionierskim gatunkiem jarzębiny tworzącym unikalne świętokrzyskie zbiorowisko leśne jarzębiny oraz na Górę Chełmową, gdzie rośnie rzadki modrzew polski, reliktowa forma modrzewia europejskiego. .W kolejnych salach ekspozycja ukazuje bogaty i często niewidoczny świat organizmów żyjących w butwiejącym drewnie, a następnie prezentuje tętniącą życiem, żywą przyrodę. Prezentuje to ekspozycja omawiająca różnorodność form występujących w ekosystemach parku, świat organizmów żyjących w glebie oraz przyrodę w powiększeniu, podkreślając różnorodność kształtów, rozmiarów i funkcji, jakie pełnią w środowisku.
Kolejna sala przenosi zwiedzających w geologiczne i paleontologiczne dzieje Gór Świętokrzyskich, od paleozoiku, przez mezozoik, aż do kenozoiku. Podświetlane plansze, modele wymarłych zwierząt, ich skamieniałości oraz ślady w skałach, to tylko niektóre z eksponatów, które można tam podziwiać.
Przechodząc dalej, odwiedzający mogą zanurzyć się w ekosystemach leśnych charakterystycznych dla parku. Buczyna karpacka, wyżynny jodłowy bór mieszany, bór sosnowy – to przykłady zbiorowisk leśnych, w których można zaobserwować typowe dla nich gatunki roślin i zwierząt. Niezwykłe jest również rumowisko skalne, zwane „gołoborzem”, z jarzębiną pospolitą, tworzącą zespół leśny jarzębiny świętokrzyskiej, oraz Chełmowa Góra z rzadkim w Polsce modrzewiem polskim.
Muzeum Przyrodnicze, mieszczące się w zabytkowym budynku stanowiącym część kompleksu dawnego opactwa benedyktynów, jest nie tylko ośrodkiem edukacyjnym i konserwatorskim, ale także świadectwem harmonijnego współistnienia kultury i przyrody. Nowatorskie podejście muzeum do prezentacji przyrody, wykorzystujące połączenie tradycyjnych i nowoczesnych technik, czyni tę wystawę jedną z najnowocześniejszych ekspozycji przyrodniczych w Polsce.Polska jest piękna. Nie czekaj, ruszaj w drogę!
