PRZEWODNIK PO POLSCE
Jeśli z sentymentem wspominacie Polską Rzeczpospolitą Ludową (czas młodości) lub nie wiecie czym był PRL, a może chcecie „te czasy” pokazać swoim dzieciom, koniecznie będąc w Nowym Targu zajrzyjcie do Izby Zimnej Wojny i Socjalizmu. To taki swoisty wehikuł czasu.
Izba znajduje się w miejscu adekwatnym do swojej charakterystyki - w dawnym schronie dowództwa Obrony Cywilnej w podziemiach Urzędu Miasta Nowego Targu. Znalazło się tam wiele ciekawych eksponatów z PRL-u. Są to autentyczne pomieszczenia z oryginalnym wyposażeniem z lat 50. i 60. Udało się tu zachować wszystko tak, jak było pozostawione w lata PRL-u.
Do schronu, w którym ściany mają jeden metr grubości, prowadzą podwójne pancerne drzwi. Było to miejsce gdzie urzędował sztab Obrony Cywilnej, który odpowiadał za sprawy związane z bezpieczeństwem miasta.
W pomieszczeniach znajduje się działająca stacja łączności z najważniejszymi instytucjami w mieście opatrzona tabliczkami z napisem „uwaga nieprzyjaciel podsłuchuje”. Na ścianach są tabele np. „normy obliczenia strat ludności w rejonach porażenia broni jądrowej na obszarach wiejskich”. W jednym z pomieszczeń znajduje się tłocznia świeżego powietrza, którą w razie awarii można było uruchomić siłą mięśni.
Do „Izwis-u” trafiły bardzo cenne pamiątki, a niektóre wróciły na widok publiczny, jak tablica poświęcona Leoninowi, który w Nowym Targu w 1914 roku siedział w więzieniu. Tablica ta w czasach PRL-u wisiała na ścianie budynku dawnego więzienia.
Ciekawym eksponatem jest księga zobowiązań i czynów społecznych dla uczczenia 30-lecia PRL-u. W księdze wpisała się m.in. załoga PKS-u, która zobowiązała się „przejechać, w stosunku do ubiegłego roku, kilkanaście tysięcy kilometrów więcej, przewieść więcej pasażerów i towarów a jednocześnie zużyć kilkanaście tysięcy litrów oleju napędowego mniej”.Jest też tabliczka z dawnego przejścia granicznego ze Związkiem Radzieckim, którą w latach 70. oderwali ze słupa granicznego w Bieszczadach uczniowie nowotarskiego liceum.
W zbiorach „Izwis-u” są też prawdziwe „białe kruki”, jak książka „Tischnerowska metoda krytyki socjalizmu” Włodzimierza Lebiedzińskiego wydana w 1987 r., w której autor bardzo ostro krytykował poglądy i osobę ks. prof. Józefa Tischnera.
Jest też książka z 1953 r. „Proces księdza Lelity i innych agentów wywiadu amerykańskiego” opisująca tzw. proces krakowski księży z Kurii w Krakowie, podczas którego dokonano prowokacji mającej podważyć zaufanie wiernych do Kościoła katolickiego.
W przyszłości w „Izwis” będzie można oglądać autentyczne kroniki filmowe mówiące o czasach PRL-u. Patronat nad przedsięwzięciem objął Instytut Pamięci Narodowej.
Izbę Zimnej Wojny i Socjalizmu można zwiedzać codziennie w godzinach pracy urzędu, po wcześniejszym zgłoszeniu.
Polska jest piękna. Nie czekaj, ruszaj w drogę!
