PRZEWODNIK PO POLSCE
Jeśli szukacie ciekawego miejsca do zwiedzania na Górnym Śląsku, polecamy Wam odwiedzić Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną w Zabrzu. To niezwykła budowla hydrotechniczna, która przez ponad 150 lat służyła do odwadniania i transportu węgla z kopalń Królowa Luiza i Król. Jest to najdłuższa sztolnia dziedziczna w Europie, a także najdłuższa budowla tego typu w europejskim górnictwie węglowym.
Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna powstała z inicjatywy Fryderyka Wilhelma von Redena, dyrektora Urzędu Górniczego we Wrocławiu, który chciał przekształcić Górny Śląsk w rejon przemysłowy. Projekt sztolni wzorowany był na podobnych rozwiązaniach z Anglii i Węgier. Budowę rozpoczęto w 1799 roku, a zakończono w 1869 roku.
Sztolnia miała długość 14,25 km i spadek 12,35 m. Była drążona ręcznie na głębokości około 38 m pod ziemią. Miała szerokość około 1,8 m i wysokość około 2,5 m. W niektórych miejscach była obudowana kamieniem lub cegłą, a w innych pozostawiona bez obudowy.
Sztolnia miała dwie główne funkcje: odwadnianie i transport. Odprowadzała wodę z kopalń państwowych i prywatnych do rzeki Bytomki, gdzie przechodziła w Kanał Sztolniowy, który łączył się z Kanałem Gliwickim. Przez sztolnię i kanały spławiano łodziami urobek do huty żelaza w Gliwicach lub dalej do Kanału Kłodnickiego.
Transport odbywał się za pomocą specjalnych łodzi zwanych sztolniówkami, które mogły pomieścić około 1 tony węgla. Łodzie były ciągnięte przez ludzi lub konie po specjalnych chodnikach bocznych.
Sztolnia była używana do 1954 roku, kiedy to została zamknięta ze względów bezpieczeństwa. W 2017 roku otwarto dla zwiedzających fragment sztolni o długości około 600 m jako Sztolnia Królowa Luiza. Można tam zobaczyć oryginalną obudowę sztolni, ślady pracy górników, a także przejechać się łodzią po podziemnym kanale.W trakcie wycieczki można podziwiać niezwykłą architekturę sztolni, zobaczyć stare maszyny i urządzenia górnicze, a także dowiedzieć się o historii i kulturze regionu. W sztolni panuje stała temperatura około 10 stopni Celsjusza, więc warto zabrać ze sobą ciepłą odzież. Wycieczka trwa około 2 godzin i jest dostępna dla osób powyżej 6 roku życia. Bilety można kupić online lub w kasie przy szybie Wilson.
Zwiedzanie trwa około godziny i jest prowadzone przez przewodników, którzy opowiadają o historii i technice tego miejsca.
Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna to nie tylko ciekawy obiekt historyczny, ale także miejsce aktywnego wypoczynku. Na terenie sztolni organizowane są różne imprezy i wydarzenia kulturalne, takie jak koncerty, wystawy, warsztaty czy pokazy filmowe.
Można tu także skorzystać z oferty sportowej, np. jazdy na rowerze górskim, nordic walkingu czy biegania po podziemnych trasach. Sztolnia jest otwarta przez cały rok i zaprasza zarówno indywidualnych turystów, jak i grupy zorganizowane.
Polska jest piękna. Nie czekaj, ruszaj w drogę!
