Nieszczęsne F.3…Masa przyczepy czy masa zestawu?

Czas czytania 6 minut

W XXI wieku bez interaktywności nie potrafilibyśmy żyć. Potrzeba wymiany spostrzeżeń jest w nas głęboko zakorzeniona, a media społecznościowe pozwalają na jej realizację, nieustannie zachęcając do komentarzy. Tymczasem w kwestiach formalnych kierowanie się indywidualną interpretacją przepisów albo czerpanie z niefachowych źródeł może okazać się tragiczne w skutkach. Mamy dostęp do masy sprzecznych opinii, ponieważ komentujących jest wielu.

Bardzo często na różnego rodzaju forach czy grupach dyskusyjnych pojawiają się osoby poszukujące wiedzy, porady. Użytkownicy przyczep również dość często pytają czytelników i forumowiczów o to, jakiej masy przyczepę mogą ciągnąć swoim samochodem. Równie często, niczym lawina, pojawiają się odpowiedzi, z których wynika, że należy kierować się wyłącznie danymi z pozycji O.1 i O.2 dowodu rejestracyjnego samochodu. Logika podpowiada, że to oczywiste, jednak nie zawsze. Usystematyzujmy tę kwestię.

Pozycja 0.1
Nie jest tajemnicą, że dane techniczne pojazdu znajdujące się w rubrykach dowodu rejestracyjnego samochodu pochodzą wprost z jego świadectwa homologacji. Producent wyszczególnia w nim bardzo wiele danych technicznych, jednak tylko te najistotniejsze dla kierującego przenoszone są właśnie do dowodu. Tak oto w pozycji O.1 znajduje się wartość dotycząca dopuszczalnej masy całkowitej (dmc) przyczepy z hamulcem, a w pozycji O.2 owa masa przyczepy bez hamulca. Dodatkowo w pozycji F.1 umieszcza się dmc samochodu, czyli sumę jego masy własnej i dopuszczalnego ładunku, a w pozycji G masę własną samochodu.

Pozycja F.3
Warto zwrócić uwagę na pozycję F.3, której wartość mówi nam o tym, jaką dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów przewidział dla tego modelu producent pojazdu. Wielu zapewne pomyśli, że to przecież nic innego jak suma dmc samochodu i przyczepy z hamulcem. Okazuje się jednak, że nie zawsze.
Gdy wsłuchamy się w głos środowiska, czasami wspomina się o tym problemie, ale nie jest on wystarczająco nagłośniony. Okazuje się, że wartość w pozycji F.3 w niewielu przypadkach nie jest sumą dmc samochodu i przyczepy z hamulcem. Jest mniejsza! Co to oznacza dla kierującego samochodem z takim „wyjątkiem” w dokumentach? Nic innego jak to, że przy solidnym załadowaniu samochodu i osiągnięciu jego dopuszczalnej masy całkowitej nie może on sobie pozwolić na holowanie przyczepy o takich parametrach, jakie wskazuje pozycja O.1.

Nieszczęsne F.3…Masa przyczepy czy masa zestawu? 2

Trzeba liczyć
Przy okazji pobytu na kempingu znajomi pozwolili mi zerknąć w ich dowody rejestracyjne. Ów wyjątek, o którym piszę, znalazłem dość szybko. Jak widać na załączonej fotografii wycinka z dowodu rejestracyjnego Dacii Duster (fot.), producent pozwala na holowanie tym samochodem przyczepy z hamulcem o dmc 1500 kg. Z pozostałych danych wynika ponadto, że ładowność samochodu wynosi 490 kg (różnica między F2 i G).
Problem pojawia się, gdy do samochodu wsiądą np. 4 dorosłe osoby, z bagażnika zrobimy użytek i musimy jeszcze holować przyczepę. Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że wówczas nie będzie wolno holować nam przyczepy o takiej masie, czyli 1500 kg, jak wynika z pozycji O.1 w dowodzie rejestracyjnym. Co w przypadku, gdy wykorzystamy ładowność tego samochodu? Policzmy to, odejmując wartość z pozycji F.3 (2897 kg) od wartości z F.1 (1697 kg), okazuje się, że „na haku” mamy do dyspozycji nie 1500 kg, a jedynie 1200 kg.

Trzeba uważać
Ciekawym przykładem, który pokazuje wyjątkowość zapisów, jest Citroën C4 SpaceTourer w wersji z silnikiem 2.0 i automatyczną skrzynią biegów. Producent pozwala na holowanie samochodem o dmc 2290 kg przyczepy hamowanej o dmc 1600 kg, podczas gdy dmc zespołu pojazdów wynosi… 3590 kg. Przy pełnym załadowaniu „cytrynki” pozostaje nam jedynie 1300 kg na przyczepę. Jest to więc taka sama sytuacja jak w przypadku dacii – nie możemy patrzeć tylko na pozycję O.1, ponieważ niechcący możemy przekroczyć dmc zestawu, gdy ładowność całkowicie wykorzystamy lub przekroczymy.
Wydawać by się mogło, że to sytuacje kuriozalne, ale jednak prawdziwe i z pewnością trzeba na to zwracać uwagę. Niekiedy słyszy się, że taką „niespodzianką” dotknięte są niektóre samochody z koncernu PSA, ale to nie jest chyba najważniejsze.

Nieszczęsne F.3…Masa przyczepy czy masa zestawu? 4

Zdaniem eksperta
Kluczowa jest odpowiedź na pytanie, jak mając taki zestaw i ładunek „na styk”, przygotować się do bezpiecznej podróży? Wydaje się, że winniśmy starannie ważyć wszystko i wszystkich znajdujących się w samochodzie, aby upewnić się, że podpinając przyczepę, nie przekroczymy dmc zespołu pojazdów! To realne, ale co najmniej utrudniające życie podczas przygotowania do podróży.

Kom. Michał Sienkiewicz z Zespołu Prasowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku

Zestawiając samochód osobowy z przyczepą, należy po pierwsze na podstawie danych zawartych w dowodzie rejestracyjnym pojazdu samochodowego ustalić dopuszczalną masę całkowitą przyczepy, jaką może on holować. Zgodnie z polskim prawem w przypadku przyczepy, która nie jest wyposażona w hamulec, wystarczy spojrzeć na pole O.2 w dowodzie rejestracyjnym, gdzie wpisana jest dmc przyczepy. Z zupełnie inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku przyczepy innej niż lekka, czyli o dmc przekraczającej 750 kg. Każda przyczepa o dmc od 750 do 3500 kg obowiązkowo powinna być wyposażona w hamulec, przy czym dopuszcza się stosowanie w nich hamulca typu bezwładnościowego (tzw. hamulec najazdowy).
W zasadzie wszystkie przyczepy inne niż lekkie, przystosowane do holowania przez samochody osobowe, wyposażone są właśnie w tego typu hamulce.
Kolejny warunek – rzeczywista masa przyczepy ciągniętej przez samochód osobowy, samochód ciężarowy o dmc do 3,5 t nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej pojazdu ciągnącego. Dokładne określenie rzeczywistej masy całkowitej pojazdu możliwe jest właściwie tylko za pomocą wagi. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na parametry urządzenia sprzęgającego (hak holowniczy), które mogą dodatkowo ograniczać masę przyczepy, jaką można sprzęgać z danym pojazdem.
Masa podana w polu F.3 dowodu rejestracyjnego pojazdu odnosi się do dmc zespołu pojazdów. Jest to wartość określona przez producenta, który zapewne biorąc pod uwagę wszystkie parametry techniczne pojazdu (układ napędowy, układ hamulcowy), określił dla niego maksymalną dopuszczalną masę całkowitą, jaką może on tworzyć z przyczepą. Jeśli wartość podana w polu F.3 jest mniejsza od wartości wynikającej z ogólnych zasad, to oczywiście należy się do niej zastosować.