NASZE ROZMOWY
Masz kemping lub punkt postojowy dla przyczep i kamperów? Zamierzasz otworzyć? Jeśli tak, to ten artykuł jest właśnie dla Ciebie. Podpowiadamy, jak wykorzystać energię słoneczną w turystyce i jak uzyskać na to dofinansowanie.
W 2008 roku cena energii elektrycznej wzrosła już o kilka (a nieraz kilkanaście) procent. Ta tendencja wzrostu kosztów za zużytą energię utrzyma się w kolejnych latach. Z tego powodu bardzo dobrym rozwiązaniem w obiektach turystycznych (kempingach, pensjonatach itd.) jest wykorzystanie energii słonecznej do ogrzewania ciepłej wody za pomocą kolektorów słonecznych. Kolektory słoneczne są źródłami energii całkowicie bezemisyjnymi, przez co doskonale wpisują się w krajobraz i kulturę kempingu. Produkują też najwięcej energii i najtaniej właśnie wtedy, gdy goście kempingów jej najbardziej potrzebują, czyli w okresie letnim. Na szeroką skalę kolektory słoneczne używane są na południu Europy, ale dużym powodzeniem cieszą się też w Niemczech i Austrii. W Polsce coraz więcej osób jest zainteresowanych tego typu formą oszczędzania zużycia energii. Nasz kraj plasuje się obecnie na dwunastym miejscu krajów UE pod względem ilości zainstalowanych kolektorów słonecznych, a wzrost rynku kolektorów słonecznych jest jednym z największych w Europie (w 2006 roku wyniósł ponad 49 proc.).
Instalacje słoneczne
W Polsce już w kilku regionach powstały pierwsze instalacje słoneczne na kempingach i w innych obiektach turystycznych. Jedną z pierwszych tego typu jest instalacja na kempingu w Borkach, na którym każdego roku odbywa się kilka zlotów caravaningowych. Instalacja ta powstała w 2002 roku, a jej powierzchnia wynosi 24 m2.
Instalacja słoneczna - budynek sanitarny na kempingu w Borkach.
Innym przykładem, w jaki sposób można wykorzystać dostępne w Polsce promieniowanie słoneczne, jest ośrodek schroniska górskiego „Głodówka” w Bukowinie Tatrzańskiej. W 2004 roku pozyskano dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację m.in. budowy pola kolektorów słonecznych o wielkości ponad 45 m2.
Instalacja słoneczna w ośrodku „Głodówka”.
Natomiast przykładem instalacji wielkowymiarowej jest instalacja zbudowana w 2005 roku na obiekcie turystycznym w ośrodku wypoczynkowym „Jantar” w Juracie. Ogólna powierzchnia pola kolektorów słonecznych wynosi 550 m2, na co się składa ponad 309 szt. kolektorów słonecznych. Inwestycja była współfinansowana przez fundację Ekofundusz.
Kampania promująca
Od początku 2006 roku w Polsce jest realizowana międzynarodowa kampania współfinansowana ze środków Komisji Europejskiej (w ramach Programu Inteligentna Energia dla Europy - IEE), mająca na celu zwiększenie wykorzystania energii słonecznej w obiektach turystycznych typu kemping. Nazwa kampanii brzmi: „Energia słoneczna na campingach”. Kampania rozpoznawana już jest pod akronimem SOLCAMP.
Instalacja słoneczna w ośrodku „Jantar” w Juracie.
Projekt jest realizowany równolegle w 8 krajach europejskich, a jego koordynatorem jest niemieckie stowarzyszenie energetyki słonecznej. Polskim koordynatorem projektu jest Instytut Energetyki Odnawialnej w Warszawie (EC BREC IEO). Partnerem projektu jest też Polska Federacja Campingu i Caravaningu (PFCC), skupiająca ponad 200 kempingów w Polsce. Mimo że na początku kampanii założono, iż projekt będzie skupiał się jedynie na obiektach położonych na terenie województwa pomorskiego, kampania, dzięki zaangażowaniu PFCC, jest obecnie realizowana w całym kraju. W ciągu dwóch lat realizacji projektu odbyło się wiele spotkań i szkoleń właścicieli i dzierżawców kempingów, którzy w najbliższym czasie zamierzają zbudować i współfinansować inwestycję instalacji słonecznych. Jesienią 2007 roku przeprowadzono serię szkoleń współfinansowanych z Ministerstwa Gospodarki, mających na celu przybliżenie zainteresowanym tematyki budowy kolektorów słonecznych, instalacji oraz przede wszystkim przygotowanie uczestników do złożenia pełnej aplikacji o dofinansowanie inwestycji. Szkolenia były prowadzone przez pracowników i ekspertów EC BREC IEO, z udziałem przedstawicieli instytucji finansujących: fundacji Ekofundusz oraz Urzędu Marszałkowskiego. W projekcie oprócz EC BREC IEO, którego zadaniem jest koordynowanie projektu oraz zapewnienie wsparcia merytorycznego dla zainteresowanych właścicieli kempingów w projektowaniu instalacji słonecznych i w pozyskaniu środków finansowych, w budowie instalacji uczestniczą przeszkoleni przez Instytut Doradcy Słoneczni – licencjonowani instalatorzy systemów słonecznych, którzy w sposób profesjonalny wykonują montaż instalacji kolektorów słonecznych.
Logo Solcamp.
To się opłaca
Mimo, że instalacje słoneczne są obecnie kosztowne, ich zakup jest opłacalny w perspektywie kilku lat. Średni koszt zakupu wraz z montażem 1 m2 kolektorów słonecznych wynosi 2000 zł brutto. W przypadku finansowania inwestycji ze środków innych niż własne, należy wziąć pod uwagę, iż wielkość instalacji powinna wynosić minimum 50 m2. Jest to minimalna wielkość inwestycji dofinansowana przez Ekofundusz. Tak więc koszty instalacji o wielkości 50 m2 wynoszą 100 000 zł. Zakładając maksymalną wysokość dofinansowania (czyli 40 proc.), koszty instalacji wyniosą 60 000 zł. Okres zwrotu z inwestycji, przy założeniu pracy instalacji 20 lat i średnim wzroście cen energii tylko na poziomie 5 proc. rocznie, wyniesie ok. 5 lat. Instalacja pracuje bez kosztów (pomijając obsługę) przez ponad 15 lat.
Gdzie uzyskać dofinansowanie?
Oprócz fundacji Ekofundusz, dotacji na budowę instalacji słonecznych udzielają Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, niektóre Gminne Fundusze Ochrony Środowiska, w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dodatkowo, inicjatywą wydają się być zainteresowane banki komercyjne np. Bank Ochrony Środowiska SA oraz DnB NORD (dawniej Bank Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych), które oferują kredyty uzupełniające, dotacje na preferencyjnych warunkach lub – w przypadku realizowania projektów finansowanych ze źródeł strukturalnych – oferujących kredyty pomostowe. Jest to szczególnie ważne ze względu na procedury udzielania wsparcia, które przewidują refundację kosztów poniesionych przez inwestorów.
Instalacje słoneczne mają w Polsce duże możliwości rozwoju nie tylko ze względu na ogromne zapotrzebowanie po stronie potencjalnych klientów, ale też ze względu na możliwości dofinansowania takich inwestycji.
Oprac. na podstawie materiałów Instytutu Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO) w Warszawie
„Gadżety słoneczne” przyciągają turystów
Interesującym elementem wyposażenia np. kempingów, przyciągającym uwagę turystów, wydaje się być produkowany przez jedną z polskich firm tzw. prysznic słoneczny. Jest to urządzenie o wysokości blisko dwóch metrów i wadze ok. 25 kg, pozwalające na bezpośrednie korzystanie z natrysku na powietrzu. W jego skład wchodzi kolektor słoneczny wbudowany w konstrukcję przypominającą prysznic. Urządzenie jest wyposażone m.in. w mieszacz termostatyczny i zawór bezpieczeństwa. Aby korzystać z prysznica, wystarczy tylko podłączyć wąż zasilający z zimną wodą.
Kuchnia słoneczna.
Ciekawym pomysłem jest też używana coraz częściej w krajach południowych, ale możliwa do stosowania i dostępna wkrótce w Polsce, kuchnia słoneczna, którą przedstawiono poniżej. Jest to półkolista czasza, składająca się ze zwierciadeł skupiających promieniowanie słoneczne. Na stelażu zamontowanym w centralnej części kuchni stawiamy naczynie do gotowania. Kuchnia taka, poza swoim nietypowym wyglądem, charakteryzuje się całkowitym brakiem emisji zanieczyszczeń oraz bezpieczeństwem użytkowania. Średni czas zagotowania 1 litra wody wynosi mniej niż 20 minut, przy temperaturze otoczenia 20 stopni Celsjusza. Ponadto atrakcyjnym pomysłem jest idea zastosowania suszarki słonecznej, urządzenia pozwalającego gościom kempingów na szybkie suszenie owoców, grzybów i innych produktów, które można zebrać w lesie podczas spaceru. Mechanizm suszarki oparty jest na wykorzystaniu dwóch rodzajów słonecznych systemów energetycznych, tj. zamocowanego kolektora słonecznego, w którym podgrzewane jest przepływające przez niego powietrze oraz modułu fotowoltalicznego, zamieniającego energię promieniowania słonecznego bezpośrednio w prąd elektryczny. Prąd ten zasila wentylator, którego zadaniem jest wymuszenie przepływu powietrza w suszarce. Tak więc, nie jest potrzebne już żadne dodatkowe źródło energii. Suszarka sama włącza się i wyłącza. Dodatkową zaletą jest fakt, że w przypadku kilkudniowego braku słońca, nawet przy deszczowej pogodzie, znajdujący się w niej produkt nie ulega zepsuciu. Urządzenie bardzo długo trzyma ciepło i zachodzi w nim samoczynna, delikatna cyrkulacja powietrza, nawet gdy wentylator nie pracuje. Pomimo złej pogody, można w niej zatem bezpiecznie przechowywać wszystkie produkty, które w normalnych warunkach mogłyby szybko spleśnieć.
Więcej informacji o projekcie Solcamp znajduje się na stronie internetowej projektu: www.ieo.pl/solcamp oraz www.solcamp.eu
Osoby zainteresowane kampanią Solcamp oraz pasjonatów energetyki słonecznej odsyłamy do Instytutu Energetyki Odnawialnej w Warszawie. Więcej na: www.ieo.pl
