WIEŚCI Z WARSZTATU
Główną różnicą między akumulatorem rozruchowym i użytkowym jest ich funkcja – pierwszy musi dostarczyć w krótkim czasie dużą ilość energii, niezbędną do rozruchu silnika, podczas gdy od drugiego oczekuje się, że przez długi czas będzie zasilał urządzenia.
Na potrzeby turystyki motorowej, gdzie wymagana jest wysoka sprawność i duża żywotność, akumulatory muszą mieć konstrukcję zoptymalizowaną do określonej konfiguracji pojazdu, z uwzględnieniem takich warunków, jak pojemność energetyczna, pozycja montażu akumulatora, wymagany czas ładowania itp. Trendem obowiązującym są oczywiście coraz to większe możliwości w zakresie magazynowania energii, skoro wśród typowo rozruchowych coraz częściej spotyka się akumulatory AGM – zwłaszcza w pojazdach z układem start&stop lub bardzo bogato wyposażonych w odbiorniki energii elektrycznej. Akumulatory ze „stałym” elektrolitem (znane także jako VRLA lub głębokiego rozładowania) cechuje zdolność do pracy cyklicznej i wiele większa odporność na dłuższe rozładowanie.
Jeżeli akumulator ma być zamontowany w przestrzeni pasażerskiej lub kabinowej, należy zwrócić także uwagę na bezpieczeństwo i wybierać akumulatory AGM, w których elektrolit jest całkowicie wchłonięty przez separatory z włókna szklanego – nawet w przypadku ich uszkodzenia mechanicznego elektrolit nie wydostanie się na zewnątrz (będzie nadal uwięziony w separatorach) – podpowiada Adam Potępa z firmy Johnson Controls. - Dodatkowo zyskujemy także wyższą wytrzymałość cykliczną oraz wydłużoną żywotność w porównaniu z akumulatorami z elektrolitem płynnym.
Tzw. tabliczka znamionowa
Jeżeli w wyniku długiego magazynowania (np. na półce w sklepie) napięcie akumulatora spadnie poniżej wartości 12,5 V, to akumulator wymaga doładowania. Samorozładowanie akumulatora jest zjawiskiem nieuchronnym, któremu oczywiście sprzyja temperatura.
Autentyczna „świeżość” nowego produktu ma oczywiście znaczenie. Na rynku wtórnym jest inaczej. Warto wiedzieć, że przed sprzedażą akumulatora dozwolone są maksymalnie dwa doładowania, a akumulator taki nie powinien być sprzedany po upływie 9 miesięcy po dacie pierwszego zalecanego doładowania. Spełniając powyższe warunki, klient każdorazowo otrzymuje produkt pełnowartościowy!
Takie stanowisko reprezentuje większość czołowych producentów akumulatorów kwasowo-ołowiowych, bo też żadna z norm nie określa szczegółowo ewentualnych zakresów tolerancji wieku akumulatora (i niepogorszenia jego walorów). To też wyjaśnia, dlaczego z punktu widzenia prawnego dozwolone jest kodowanie daty produkcji akumulatora, czyli niepodawanie jej w formacie ogólnie przyjętym i czytelnym dla konsumenta. W zamian obowiązkiem dystrybutora jest stosowanie zasady FIFO (skrót z ang.: First In, First Out, czyli „pierwsze wchodzi, pierwsze wychodzi”), bazującej na założeniu, że towary które pojawiły się w magazynie najwcześniej, opuszczą go jako pierwsze.
Wspominamy o tym, bo warto rozpatrzyć, jak wygląda w świetle noweli ustawy konsumenckiej kwestia gwarancji i rękojmi.
Wybierając odpowiedni model, użytkownicy akumulatorów nowej gamy mogą zapewnić dłuższy okres zasilania łodziom, samochodom typu kamper, przyczepom kempingowym, a tym samym umożliwić sobie dłuższą podróż.Oferta Exide Marine & Multifit składa się z trzech gam produktów:
W każdej gamie stworzono dwa poziomy produktów odpowiadających na potrzeby zarówno prostych i klasycznych, jak i najbardziej nowoczesnych i wyrafinowanych zastosowań.
Exide Start
Gama Exide Start została zaprojektowana, aby dostarczać prąd o dużej mocy niezbędny do rozruchu silników łodzi – zarówno niewielkich jednostek przyczepnych, jak i dużych napędów rufowych.
W ramach tej gamy dostępne są dwa rozwiązania:
Exide Dual
Gama zaprojektowana, aby zapewnić źródło energii w łodziach wymagających podwójnego zasilania oraz w bogato wyposażonych pojazdach rekreacyjnych. Akumulatory tej linii są odpowiednie do klasycznych łodzi, kamperów i przyczep wymagających funkcji rozruchowej oraz z koniecznością zasilania
dodatkowych urządzeń.
Gama ta oferuje akumulatory:
Exide Equipment
Akumulatory z gamy Exide Equipment przeznaczone są do pokrycia zapotrzebowania na energię wszelkiego wyposażenia pokładowego łodzi oraz pojazdów rekreacyjnych.
Obejmują poziom produktowy:
Akumulator a nowela ustawy konsumenckiej
Najistotniejsze zmiany noweli przepisów (obowiązują od 2015 r.) zwiększają odpowiedzialność sprzedawcy i poszerzają uprawnienia kupującego.
Zmiany zasad rękojmi i gwarancji są wyrazem transpozycji do prawa polskiego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2011/83/UE w sprawie praw konsumentów – wyjaśnia Marek Roguszka, radca prawny w firmie Exide Technologies S.A. - Oznacza to, że przepisy o odpowiedzialności za wady rzeczy powinny być niemalże takie same we wszystkich krajach Wspólnot Europejskich. Nie oznacza to niestety automatycznie możliwości reklamowania towaru w innym państwie niż kraj, w którym został on nabyty (np. kiedy zepsuje się on podczas podróży). Odpowiedzialny z gwarancji za każdym razem jest sprzedawca, u którego towar kupiono, oraz podmiot wpisany w karcie gwarancyjnej, jako tzw. gwarant. Inaczej byłoby, gdyby konkretny sprzedawca (ten sam podmiot, tj. najczęściej ta sama spółka) prowadził sprzedaż w różnych krajach, ale są to sytuacje niezwykle rzadkie i niespotykane w branży samochodowej. Można oczywiście próbować dokonać wymiany gwarancyjnej w innym kraju w punkcie sprzedaży producenta akumulatora, niemniej taka pomoc lokalnego punktu będzie tylko wyrazem jego dobrej woli, a nie obowiązkiem. Dlatego mimo wszystko wielbicielom caravaningu warto stawiać na produkty renomowanych marek europejskich czy światowych. W praktyce takich firm, jak właśnie Exide, pomimo, że nie występuje w oficjalnej wersji tzw. europejska gwarancja Exide, to w przypadku aplikacji, jakimi są łodzie i kampery, w których ewentualne problemy z akumulatorem – a w konsekwencji potrzeba uzyskania pomocy ze strony dostawcy, występują w innym kraju niż miejsce zakupu akumulatora, Exide w ramach dobrych praktyk, będąc w bezpośrednim kontakcie z klientem, wskazuje miejsce oraz kontakt do lokalnego dystrybutora/serwisu gwarancyjnego w celu udzielenia potrzebnej pomocy lub rozpatrzenia reklamacji.
Oferta Johnson Controls
VARTA Professional Dual Purpose
(w pojemnościach od 75 Ah do 230 Ah) – dedykowany do łodzi i pojazdów kempingowych o niskim i średnim wyposażeniu, które wymagają odpowiedniego akumulatora do ich prawidłowego funkcjonowania, czyli trwałego, bezobsługowego oraz idealnie nadającego się do pracy sezonowej. Możliwość wykorzystania akumulatora zarówno do pracy cyklicznej, jaki i rozruchowej. Zapewnia do dwóch razy dłuższą wytrzymałość cykliczną w porównaniu z akumulatorami konwencjonalnymi.
VARTA Professional Dual Purpose AGM
(w pojemnościach od 60 Ah do 105 Ah) – dedykowany do łodzi i pojazdów kempingowych bogato wyposażonych w odbiorniki energii elektrycznej. Idealny do podwójnego trybu pracy (rozruch silnika oraz zasilanie urządzeń), całkowicie bezobsługowy. Dzięki zastosowaniu technologii AGM zapewnia komfort pracy sezonowej oraz wysoką odporność na wstrząsy i wibracje. Zapewnia do czterech razy dłuższą wytrzymałość cykliczną w porównaniu z akumulatorami konwencjonalnymi.
VARTA Deep Cycle
(w pojemnościach 24 Ah do 260 Ah) – dedykowany do jednostek pływających (jachty, łodzie motorowe, elektryczne) i pojazdów kempingowych, zapewniając pewne źródło zasalania podstawowego (oświetlenie, lodówki, urządzenia zwiększające komfort).
Akumulatory Optima AGM
(w pojemnościach 38 Ah do 75 Ah) – jako najbardziej wszechstronne rozwiązanie charakteryzujące się najdłuższym okresem trwałości użytkowej nawet przy najbardziej ekstremalnych warunkach pracy.
Możesz żądać więcej... informacji
Od niedawna wzrósł też zakres obowiązków informacyjnych w stosunku do przedsiębiorcy i konsumenta, m.in. w zakresie udzielenia wyjaśnień dotyczących sposobu korzystania z rzeczy sprzedanej. Jeżeli kupującym jest konsument, to sprzedawca ma obowiązek wydania w języku polskim instrukcji obsługi, konserwacji i innych dokumentów wymaganych przez odrębne przepisy, a także zapewnienia w miejscu sprzedaży odpowiednich warunków techniczno-organizacyjnych umożliwiających dokonanie wyboru rzeczy sprzedanej i sprawdzenie jej jakości!
Jedna kwestia, a w zasadzie rzecz jest niezmienna – akumulator i jego zasadnicza funkcja, czyli akumulowanie energii elektrycznej (jej magazynowanie w procesie ładowania i jej oddawanie w sytuacji rozruchu silnika i/lub obsługi odbiorników energii elektrycznej, np. w sytuacji, gdy silnik nie pracuje) – mówi A. Potępa. - Zaawansowany technologicznie proces produkcji akumulatorów oraz szereg testów mechanicznych i elektrycznych na liniach produkcyjnych pozwala dostarczać produkt najwyższej jakości, dlatego też wady fabryczne mogą stanowić jedynie marginalny odsetek zgłaszanych reklamacji.
Podsumowując powyższe, warto dodać, że jeżeli nie zastrzeżono innego terminu, to termin gwarancji wynosi dwa lata, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana (do dn. 24.12.2014 r. termin wynosił 1 rok).
Cudowna regeneracja?
Zimowa aura decydująco degraduje płyty akumulatora. Przeciwdziałanie polega na regularnym sprawdzaniu napięcia akumulatorów. Gdy spadnie ono poniżej 12,3 V, akumulator należy naładować, by uniknąć w przyszłości skrócenia żywotności i spadku efektywności.
Wspominając nowelę ustawy, tym bardziej warto poznać akapity dotyczące „konserwacji” akumulatora i metod radzenia sobie z rozładowanym. W przypadku stwierdzenia niskiego poziomu elektrolitu należy postępować zgodnie z bezpieczną procedurą jego uzupełnienia i wytycznymi producenta.
- Poziom elektrolitu należy uzupełniać wyłącznie poprzez dolanie wody destylowanej – tłumaczy Krzysztof Najder z Exide Technologies S.A. - Nie wolno dolewać elektrolitu (kwasu siarkowego) lub „magicznych proszków” (różne siarczany). Czynności te nie są wymagane w przypadku akumulatorów bezobsługowych i są niedopuszczalne w przypadku akumulatorów typu VRLA (akumulatorów kwasowo-ołowiowych z zaworami), takich jak AGM i Gel. Pamiętajmy, że przedmiotem roszczeń gwarancyjnych, a co za tym idzie – oceny zasadności reklamacji, może być tylko i wyłącznie sam akumulator, a nie zarówno okoliczności jego eksploatacji, jak i np. elementy i aktualny stan instalacji elektrycznej w pojeździe lub współpracujących/zasilanych podzespołów.
Nadmierne naładowanie
A i owszem, sytuacje takie mają miejsce, gdy ładowanie przebiega bardziej intensywnie lub trwa dłużej, niż jest to konieczne. Typową przyczyną jest zbyt wysokie napięcie ładowania (nieprawidłowo wyregulowany alternator) lub niepoprawne ustawienie ładowarki (zbyt duże natężenie prądu, zbyt długi czas ładowania). Konsekwencją ciągłego nadmiernego przeładowania jest wysychanie (tzn. wzrost zużycia wody) oraz szybka degradacja materiału aktywnego.
Akumulatory, w których wystąpiło nadmierne przeładowanie, nie mogą być przywrócone do dobrego stanu technicznego ze względu na trwałe zmniejszenie pojemności energetycznej i skrócenie żywotności – podkreśla K. Najder. Zaawansowane technologicznie akumulatory wymagają takich też prostowników. Te zaawansowane posiadają 5-fazowy tryb ładowania i umożliwiają ładowanie dostosowane do pojemności akumulatora. Są całkowicie zautomatyzowane, a wbudowany kompensator temperatury gwarantuje bezawaryjne działanie prostowników w skrajnych temperaturach. Dzięki zintegrowanym czujnikom bezpieczeństwa wykrywają ponadto nieprawidłowości w pracy akumulatora.
Wytrącanie siarczanów
Sytuacja ta ma miejsce, gdy akumulator jest pozostawiony w stanie rozładowanym przez dłuższy okres, na przykład w czasie sezonowego odstawienia pojazdu. Konsekwencją wytrącania siarczanów jest postępująca pasywacja materiału aktywnego, który staje się coraz trudniejszy do naładowania. Ratunek?
- Akumulatory, w których wystąpiło wytrącanie siarczanu – jeśli wykryto je dostatecznie wcześnie, mogą być przywrócone do właściwego stanu poprzez intensywne ładowanie – podpowiada K. Najder.
Rozwarstwienie
Sytuacja ta występuje w akumulatorach statycznych, które uległy głębokiemu rozładowaniu, na skutek czego gęstość elektrolitu na dnie akumulatora stała się znacznie większa niż w górnych warstwach. Konsekwencją rozwarstwienia jest postępująca pasywacja materiału aktywnego, który staje się coraz trudniejszy do naładowania. Akumulatory, w których wystąpiło rozwarstwienie, w przypadku jego wczesnego wykrycia, mogą być przywrócone do właściwego stanu poprzez wykonanie specjalnego ładowania z wysokim napięciem. W przeciwnym razie rozwarstwienie powoduje trwałe zmniejszenie pojemności energetycznej i skrócenie żywotności akumulatora.
To kolejny argument, by doposażyć się w „inteligentny” prostownik. Wszak tylko regularne ładowanie podtrzymujące i konserwacja zapobiegają przedwczesnym awariom akumulatorów, utrzymując ich pojemność i wydłużając okres eksploatacji.
Rafał Dobrowolski
Artykuł pochodzi z numeru 1 (70) 2016 Polskiego Caravaningu
