PODRÓŻE
Po kilku sezonach jeżdżenia na narty do Austrii przyszedł czas na włoskie Dolomity. Wybór padł na lodowiec Marmolada w regionie Trentino niedaleko Bolzano. Tam trasy są szerokie i świetnie przygotowane, nie ma kolejek do wyciągów, a wieczorem – po smacznej kolacji – podają fantastyczny włoski deser – tiramisu.
Dolomity
Dolomity są uważane za jeden z najbardziej atrakcyjnych regionów narciarskich świata. Składa się na niego 640 wyciągów, 1200 km tras zjazdowych, z czego około 80% jest sztucznie dośnieżanych. Najbardziej znane są Cortina d’ Ampezzo, gdzie w 1956 roku odbywała się olimpiada zimowa, Val Gardena z naturalną trasą biegu zjazdowego, Arabba ze słynnym lodowcem Marmolada oraz Val di Fassa z uroczymi miasteczkami w stylu Południowego Tyrolu: Campitello i Canazei. Dolomity to również słynna Sella Ronda – system wyciągów i tras narciarskich, umożliwiający „objazd” czterech stacji zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara lub w kierunku przeciwnym. Narciarski urlop w takiej okolicy to duża przyjemność – wspaniałe widoki, urokliwe doliny, znakomicie przygotowane, zróżnicowane trasy zjazdowe… Jest co podziwiać!
Marmolada
Marmolada zwana jest często „królową Dolomitów”. Są tu świetne trasy zjazdowe, na lodowcu można jeździć przez cały rok, a połączenie huśtawką narciarską z terenem narciarskim Arabby i Sella Ronda poprzez przełęcz Passo Padon umożliwia jeszcze dłuższe wyprawy. Ten popularny teren narciarski jest położony na granicy regionów Trentino-Alto Adige i Reneto. Marmolada jest najwyższym szczytem południowo-wschodnich Alp, na jej południowym stoku znajdują się słynne ściany do wspinaczki. Na północnych zboczach jest lodowiec i wspaniałe trasy zjazdowe pokryte śniegiem. Marmolada od pewnego czasu jest również letnim terenem narciarskim. Właściwy sezon narciarski trwa tu od początku grudnia do początku maja, natomiast letni teren narciarski jest czynny od czerwca do września. Wyprawa na Marmoladę i spędzenie dnia jazdy na stokach najwyższego szczytu Dolomitów (3343 m n.p.m.) pozostawiają niezapomniane wrażenie.
Trydent-Górna Adyga (wł. Trentino-Alto Adige) to region administracyjny w północnych Włoszech. Region zajmuje obszar 13 607 km i zamieszkuje go 940 tysięcy osób. Stolicą regionu jest Trydent (108 577 mieszkańców). W skład regionu wchodzą dwie prowincje: Trydent na południu i Alto-Adige, czyli Górna Adyga wokół Bolzano/Bozen na północy. Prowincja Bolzano, zwana też Tyrolem Południowym, jest historycznie częścią Austrii, a od 1970 roku posiada status prowincji autonomicznej, z zagwarantowaną równością włoskiego i niemieckiego jako języków urzędowych. W prowincji Bolzano 70% ludności stanowią Niemcy. Region Trydentu leży w strefie Alp Wschodnich. Ciągną się tu takie pasma, jak Alpy Oetzalskie, Alpy Retyckie i Dolomity.
Alpe Lusia/Bellamonte
Alpe Lusia to ośrodek narciarski zlokalizowany na szczytach Le Cune (2380 m n.p.m.) i Laste (2500 m), pomiędzy Val di Fassa i Val di Fiemme. Jazdę można rozpocząć z jednej z dwóch stacji leżących po przeciwnych stronach góry: od strony Val di Fassa w Ronchi (3 km od Moeny) lub po stronie Fiemme w El Zirmo/Bellamonte (6 km od Predazzo). Alpe Lusia dzieli się na dwie różniące się części – jedna, to trudne trasy zjazdowe od strony Moeny, druga, to tereny od strony Bellamonte – długie i łatwe, głównie niebieskie trasy zjazdowe, znakomite dla osób uprawiających narciarstwo fun-curvingowe, dla średnio zaawansowanych i początkujących narciarzy oraz snowboardzistów. Oprócz tego jest mnóstwo barów, restauracji, schronisk itp., w których można odpocząć i posilić się podziwiając piękne widoki.
Ski Center Latemar
To największy teren narciarski doliny, który stanowi „huśtawkę” między miejscowościami Obereggen, Pompeago i Predazzo. Najlepszym punktem wypadowym jest Predazzo. Do góry wyciąga bardzo przepustowa gondola, której dolna stacja znajduje się przy skoczni narciarskiej w Predazzo, gdzie w 2003 roku Adam Małysz zdobył mistrzostwo świata. W Latemar są trasy bardzo łatwe, jak i bardziej strome i ambitne. Ski Center Latemar to z pewnością miejsce warte odwiedzenia podczas urlopu w Val di Fiemme.
Dolomiti SuperSki
Dolomiti SuperSki Pass jest karnetem obejmującym swym zasięgiem 12 regionów Dolomitów: Alta Badia, Alta Pusteria, Arabba/Marmolada, Civetta, Cortina d’Ampezzo, Kronplatz, San Martino di Castrozza, Val Gardena, Val di Fassa, Val di Fiemme, Valle Isarco oraz Tre Valli. Dolomiti Superski Pass jest ważny na 450 wyciągach i obejmuje ponad 1220 km tras. Karnet obejmuje aż 800 km sztucznie naśnieżanych tras. Dolomiti Superski Pass nie jest jedyną możliwością jazdy na nartach w Dolomitach. Każdy z rejonów, w który się udamy, posiada własne skipassy, które obejmują tylko dany obszar – jest to około 60 do 100 km tras i kilkadziesiąt wyciągów. Karnet na dany region jest trochę tańszy do Dolomiti SuperSki Pass. Można również wykupywać pojedyncze przejazdy lub bilety tylko na jeden wyciąg, co będzie tańsze, ale za to bardzo uciążliwe i nie pozwoli na pełne wykorzystanie wszystkich tras. Dolomiti Superski Pass ma cenę zależną od długości pobytu i dni jeżdżenia. Wykupując karnet na dłuższy okres, zapłaci się taniej w przeliczeniu na jeden dzień. Skipass można wykupić na 10 dni jazdy z 14 dni pobytu; wersja sezonowa to wykupienie 12 dowolnych dni – można przyjechać i jeździć kiedy się chce. Skipassy kombinowane to opcja dla tych, którzy lubią sobie urozmaicić monotonię jeżdżenia w jednej dolinie. Są dwie wersje skipassów: pierwsza to 3+3, 4+2, 5+1 lub 5+2, ważne przez 3, 4 lub 5 dni w danej dolinie/rejonie, gdzie były zakupione oraz 1, 2 lub 3 dni w całym obszarze Dolomiti SuperSki. Ta wersja jest oferowana w dolinach Carezza, Alta Pusteria, San Martino di Castrozza/Passo Rolle, Val di Fiemme/Obereggen, Valle Isarco, Tre Valli, Civetta. Druga wersja skipassu kombinowanego to 11+1 lub 11+2, który jest ważny przez 11 dni w dolinie, w której był kupiony oraz przez 1 lub 2 dni na całym obszarze Dolomiti SuperSki. Ta wersja jest oferowana tylko w Alta Pusteria, Val di Fiemme/Obereggen and Valle Isarco.
Jedziesz na narty – przeczytaj
Stopień trudności tras narciarskich odzwierciedlają kolory. Najłatwiejsze są trasy zielone, potem niebieskie, czerwone i na końcu czarne. Najbardziej rygorystyczni pod tym względem są Austriacy, najmniej – Szwajcarzy. Strzałki oznaczają kierunek i przebieg zjazdu. Lizaki na trasach mają numer, który bez problemu odnajdziemy na mapkach regionu. Warto też zapamiętać dwa następne znaki: skrzyżowanie tras (dwie przekreślone linie tworzące literę X) oraz niebezpieczne zakręty (pojedyncze linie, z łukiem w określoną stronę). Pod żadnym pozorem nie należy lekceważyć oznaczeń informujących o zagrożeniu lawinowym – żółto-czarne szachownice. Nie wolno wjeżdżać za dwie skrzyżowane żółto-czarne tyczki oraz ignorować czarnych tablic. Dostosuj jazdę na nartach do swoich możliwości. Jeśli nie czujesz się pewnie – zmień stok na łatwiejszy. A jeżeli w ogóle stawiasz pierwsze kroki na nartach – skorzystaj z pomocy wyszkolonych instruktorów narciarstwa. Zapoznaj się z pogodą panującą na stoku. Górska aura jest bardzo zmienna. Potrafi być różna na różnych trasach. Przy dolnych stacjach kolejek wyświetlane są informacje o śniegu, temperaturze i sile wiatru. Gdzieniegdzie są też ekrany pokazujące sytuację na szczycie. Jeżeli jest mgła i nie zapowiada się lepsza pogoda – może lepiej skorzystać z oferty barów apres ski – grzane winko (oczywiście bezalkoholowe). Wyjeżdżając na narty w Alpy, nie zapomnijcie o zabraniu zdjęcia, najlepiej paszportowego. W większości stacji narciarskich, szczególnie francuskich, potrzebne są do skipassów. W miejscowościach wypoczynkowych zostaw samochód na parkingu – korzystaj z w większości bezpłatnych skibusów. Przestrzegaj Kodeks Narciarski. Część go zna, respektuje, dla innych to czysta abstrakcja. Warto zapoznać się z nim przed sezonem, tym bardziej, jeśli nie wiemy czego dotyczy i o jakich zasadach mówi. Kodeks opracowany został parę lat temu. To zbiór przepisów nieusankcjonowanych prawem, ale jego przestrzeganie ma znaczny wpływ na bezpieczne narciarstwo. Przestępstwo na stoku możemy czasem popełnić w sposób całkiem nieświadomy. Na przykład, szusując obok leżącego na śniegu delikwenta, który nie może dać sobie rady na skutek kolizji czy upadku. „Bo jeśli ktoś nie udzieli pomocy…”. Oczywiście, nie chodzi tutaj o udzielanie pierwszej pomocy, jeśli sytuacja nie zagraża życiu. Czasem wystarczy podjechać, pomóc wstać, pozbierać się, podać rozrzucone kije lub zawiadomić służby ratownicze – gdy sytuacja oczywiście tego wymaga, zabezpieczając uprzednio miejsce wypadku. Jeśli tylko można pomóc, to zawsze należy to zrobić.
tekst i zdjęcia: Ilona Przymuszała
Ważne informacje
Dokumenty tożsamości:
Do wjazdu i pobytu (do 90 dni w celach turystycznych) wymagany jest paszport ważny minimum 3 miesiące bądź dowód osobisty (nowego wzoru) – dzieci do lat 18 wyłącznie paszport.
Użytkownicy pojazdów muszą posiadać dowód rejestracyjny pojazdu oraz ważne krajowe prawo jazdy.
Ubezpieczenia: krajowe ubezpieczenie pojazdu OC. Ze względu na bardzo wysokie koszty leczenia w interesie turystów leży nabycie w kraju polisy kosztów leczenia i następstw nieszczęśliwych wypadków (jadącym na narty polecamy wykupienie polisy SKI).
Samochód kempingowymoże przewozić maks.7 osób, łącznie z kierowcą, a jego długość nie może przekraczać 12 m.
Karnety kempingowe: Międzynarodowy karnet CCI jest akceptowany ale zniżki są udzielane przede wszystkim na campingach miejskich. Właściciele kempingów w kurortach turystycznych w głównym sezonie turystycznym letnim nie udzielają zniżek, za to chętnie udzielana jest zniżka na kempingach w miejscowościach górskich zimą.
PRZEPISY RUCHU DROGOWEGO
Wyposażenie pojazdu
- pasy bezpieczeństwa na przednich siedzeniach i o ile są zamontowane – na tylnych – trójkąt ostrzegawczy
- zaleca się zabrać ze sobą apteczkę i gaśnicę
Światła
Używanie świateł mijania w terenie zabudowanym dozwolone jest zarówno w nocy, jak i w dzień przy widoczności ograniczonej warunkami atmosferycznymi; poza terenem zabudowanym obowiązuje przez 24h. Obowiązek używania ww. świateł w tunelach.
Parkowanie
Zaleca się parkowanie samochodów i samochodów z przyczepą jedynie w miejscach do tego przeznaczonych – parkingi. W miejscowościach górskich zimą nie polecamy parkowania z noclegiem na parkingach w okolicach wyciągów narciarskich, a jedynie na kempingach.
TELEFONY ALARMOWE
– pomoc drogowa świadczona przez automobilklub włoski ACI działa 24h i obejmuje swym zasięgiem Watykan i San Marino – telefon 803 116 lub zunifikowany numer 112
- policja – 113
- pogotowie ratunkowe – 118
- straż pożarna – 115
PALIWO
- benzyna bezołowiowa 95 okt. – 1,28 euro
- diesel – 1,15 euro
- LPG – 0,55 euro
średnie ceny za 1 litr (z dnia 10.09.2005)
DROGI, OPŁATY DROGOWE
Przejazd drogami krajowymi, także górskimi, jest wolny od opłat, natomiast płatne są autostrady (jedne z najwyższych opłat w Europie). Sieć autostrad włoskich liczy 6478 km. Przejazd nimi jest płatny. Wysokość opłat – w euro – zależy od trasy i kategorii pojazdu:
kat. I – motocykle, samochody o wysokości poniżej lub równej 1,30 m*);
kat. II – pojazdy 2-osiowe o wysokości powyżej 1,30 m*)
kat.III – pojazdy lub zespoły pojazdów (pojazd + przyczepa) do 3 osi
kat. IV – pojazdy lub zespoły pojazdów (pojazd + przyczepa) do 4 osi
kat. V – pojazdy lub zespoły pojazdów (pojazd + przyczepa) 5 - i więcej osiowe
*) wysokość mierzona przy przedniej osi
Pełna aktualna tabela w serwisie www.pzmtravel.com.pl
Opłaty za przejazd autostradami reguluje się gotówką (w euro) bądź kartami magnetycznymi VIACARD o wartości 25, 50 i 75 euro, które są ważne dla wszystkich rodzajów pojazdów i zachowują ważność do momentu wyczerpania kredytu. Karty magnetyczne VIACARD o wartości 25 i 50 euro można nabyć za złotówki w PZM.
UWAGA: przełęcz wysokogórska Brenero (granica włosko austriacka) nie wchodzi w skład autostrad włoskich ani austriackich, dlatego podlega dodatkowej opłacie w wysokości ok. 7-8 euro (w zależności od rodzaju pojazdu).
FREJUSz Bardoncche (Włochy) do Modany (Francja). Opłata za przejazd 1-razowy wynosi dla pojazdu lub zespołu pojazdów o wysokości do lub równej 1,30 m*) i wysokości całkowitej do 2 m – 30,70
MONT BLANC z Entrčves (Włochy) do Chamonix. Opłata za przejazd 1-razowy wynosi dla pojazdu lub zespołu pojazdów o wysokości do lub równej 1,30 m *) i wysokości całkowitej do 2 m – 30,70 *) wysokość mierzona przy przedniej osi
GRAND SAINT BERNARD (E27). Łączy miasta Aosta-Martigny i Bourg Saint Pierre (Szwajcaria). Cena 1-razowego biletu kształtuje się w zależności od rozstawu osi pojazdu od 12,10 do121,50 euro.
MUNT LA SCHERA/tunel La Drosa (strefa wolnocłowa) łączy Livigno (Włochy) z Zernez (Szwajcaria – region Grisons). Dostępny dla ruchu od 8h do 20h, tylko dla pojazdów o maks. wysokości – 3,60 m i szerokości – 2,50 m. Cena 1-razowego przejazdu dla samochodu osobowego – 2 CHF a dla mikrobusu, samochódu kempingowego lub innego do 3,5 tony -16 CHF.
Źródło: PZM-Travel
Nie ma znaczących różnic w przepisach ruchu drogowego. Autostrady płatne (wg liczby przejechanych kilometrów).
Nie jest wymagane międzynarodowe prawo jazdy. Obowiązuje „zielona karta”. Zakaz holowania na autostradach.
DODATKOWE OPŁATY za przejazd tunelami, ceny w euro:
Zimą na wiele przełęczy obowiązuje zakaz wjazdu bez łańcuchów, zresztą odradzamy podróż do krajów alpejskich bez łańcuchów.
PZM-Travel radzi:
Jadąc samochodem do Włoch nie zapomnij:
- dokumentu tożsamości (dowód osobisty lub paszport),
- dowodu rejestracyjnego i ważnego krajowego OC,
- krajowego prawa jazdy.
Drogi we Włoszech są bezpłatne, ale jazda po nich jest dość uciążliwa, dlatego pamiętaj, że słono musimy zapłacić za komfort jazdy po autostradach. Policja włoska szczególnie zwraca uwagę na przestrzeganie przepisów – prędkość, a także na wyposażenie pojazdu (apteczka, tablica rejestracyjna z PL, kamizelka ostrzegawcza). Nie należy parkować gdziekolwiek, bo karne parkowanie kosztuje bardzo dużo (Wenecja, Rzym ale także miejsca w okolicach stacji narciarskich).
We Włoszech radzimy uzbroić się w cierpliwość przy dojazdach do stacji narciarskich, drogi są wąskie i kręte. Szarżowanie w stylu polskim nic nie da. Warto przestrzegać hasła Krzysztofa Hołowczyca: „Wrzuć na luz, jedziesz na wakacje!”. Czekam na wasze doświadczenia z trasy, pytania i problemy. Odpowiedzi udzielę w następnym numerze.
Szerokiej bezproblemowej drogi – życzy Cezary Kasprowicz
Polski Związek Motorowy
W regionie Trento realizowano program ,,Granice strachu”, reality show emitowany przez Telewizję Polsat. Współproducent programu, Rafał Biernacik, tak wyjaśniał, dlaczego właśnie tam: – To mekka sportowa. W Polsce musielibyśmy jeździć po całym kraju, żeby znaleźć góry, wodę, kaniony. A tu jeszcze mieliśmy na miejscu lodowiec i mogliśmy w sierpniu zrealizować też konkurencje narciarskie.
cyt. za: ,,Gazeta Wyborcza”, 23 września 2005.
