OBLICZA CARAVANINGU
Trudno wyobrazić sobie podróżowanie bez lodówki, w której przechowujemy jedzenie i napoje. Z konieczności, jej gabaryty są o wiele mniejsze od tych, jakie mamy w domu. Inne też są oczekiwania i wymagania stawiane lodówkom w pojazdach kempingowych.
W caravaningu lodówka pracuje w innych warunkach: narażona jest na wstrząsy i brak odpowiedniej wentylacji. Domowa lodówka ma tylko jedno źródło zasilania, podczas gdy w pojeździe kempingowym ma ich aż trzy: zasilanie prądem 12 V, zasilanie prądem 230 V (na postoju, gdy mamy taką możliwość) i zasilanie gazem (propan-butan).
Lodówki można podzielić na dwie grupy:
Lodówki kompresorowe są rozwiązaniem niezwykle wydajnym. Pracują na zasadzie zbliżonej do tych lodówek, które mamy w domach. Różnica, poza rozmiarem, jest jedna – możemy je też zasilać napięciem stałym 12V, a nie tylko 230V z gniazda sieciowego. Ważną cechą lodówek kompresorowych jest stosunkowo niski pobór prądu. Znajdziemy na rynku modele, które pobierają 5-10 Ah na dobę.
Lodówka kompresorowa, w odróżnieniu od np. turystycznych, pracuje wydajnie niezależnie od temperatury na zewnątrz. Nawet przy 40 stopniowym upale może mrozić produkty.
W lodówkach kompresorowych dochodzi do sprężania i wprowadzenia w ruch gazu odpowiedzialnego za chłodzenie. Najczęściej jest to czynnik ekologiczny R1234YF. W parowniku zmienia się stan gazu z ciekły na gazowy, przy czym pobierane jest ciepło z komory chłodniczej. W lodówce otrzymujemy wówczas chłód.
Drugą dużą grupą produktów są lodówki absorpcyjne, których główną zaletą jest bardzo cicha praca oraz możliwość korzystania niezależnie od posiadanego na pokładzie prądu. Lodówka może być bowiem zasilana gazem.
Proces chłodzenia polega na ogrzewaniu i chłodzeniu cieczy, którą najczęściej jest amoniak. Początkiem całego procesu jst podgrzanie mieszanku amoniaku i wody w zakmniętym obiegu. Gaz jest niezbędny do wytworzenia ciepła. W dalszych etapach podczas odparowywania amoniaku pobierane jest ciepło z komory chłodniczej.
Lodówka zasilana gazem to bardzo wydajne rozwiązanie. Zużycie nie jest duże, a wpływa na nie temperatura, jaką chcemy w jej wnętrzu osiągnąć. Szacuje się, że zużycie gazu to ok. 15 g/h. Łatwo więc policzyć, że 11 kg butla gazowa pozwoli na... ponad 730 godzin pracy lodówki.
Lodówki turystyczne również wykorzystywane są w caravaningu. Ich główni producenci to m. in. Dometic, Waeco i Webasto – wszyscy obecni są na polskim rynku. Tutaj wybór jest szeroki: od modeli otwieranych od góry, szufladkowych do otwieranych klasycznie. Dostępne są zarówno modele zasilane 12 V, jak i 24 V. Z reguły mają one regulację temperatury, zabezpieczenie drzwi przed otwarciem, szeroki zakres temperatur od –18°C do +12°C (zależnie od modelu), a niektóre wydzielony zamrażalnik.
Bardzo praktycznym uzupełnieniem takiego produktu będą mobilne panele solarne. Możemy z lodówką rozłożyć się nawet na plaży...
Na tym filmie możecie obejrzeć nasz test lodówki turystycznej od firmy EcoFlow:
Jakie są najczęstsze przyczyny awarii lodówek w kamperach i przyczepach? Oddajmy głos ekspertowi. Zbigniew Lepper naprawia urządzenia chłodnicze od wielu lat. Z jego doświadczeń wynika, że:
Lodówki absorpcyjne psują się niezmiernie rzadko, gdyż nie mają ruchomych części. Sporadycznie występuje rozszczelnienie i wyciek gazu. Jeżeli rozszczelnienie nastąpi samoistnie - taka lodówka nie nadaje się do naprawy, gdyż postępująca korozja wkrótce zrobi dziurę w innym miejscu. Jeżeli użytkownik zrobi dziurę w układzie, np. widelcem lub nożem podczas rozmrażania, to taką dziurę zaślepia się lub wymienia uszkodzony element i układ napełnia gazem. Obecnie wprowadzane są lodówki sprężarkowe cichobieżne, ale awaryjność takich urządzeń jest dużo większa.
Pamiętajcie o zjawisku zachodzącym w lodówkach absorpcyjnych, które długo stały nieużywane. Zbigniew Lepper opisuje je następująco:
W lodówkach absorpcyjnych do chłodzenia służy amoniak zmieszany jeszcze z innymi gazami. Gdy jeździmy te gazy się mieszają i nie ma problemu z pracą lodówki. Natomiast, gdy lodówka długo nie pracuje (np. odstawiona na zimę), to gazy potrafią się ułożyć warstwowo i wtedy lodówka nie będzie chłodzić. Najczęściej wystarczy nią potrząsnąć lub przejechać kilka kilometrów, by gazy się wymieszały.
Zbigniew Leppert radzi:
Przede wszystkim nie zakrywać lodówki z tyłu. Musi tam być dobra cyrkulacja powietrza, a niektórzy potrafią wkładać tam np. ścierki, gazety. Lodówki nie powinno się też wyłączać w czasie podróży – niech pracuje cały czas. Ma ona dość ciężkie warunki pracy: używana jest latem, gdy jest ciepło i dodatkowo jest obudowana. Do tego dochodzą jeszcze wstrząsy podczas jazdy. Polecam jeżdżenie z włączoną lodówką zasilaną napięciem 12 V z samochodu. Na kempingu przełączać na 230 woltów, nie wyłączać. Do lodówki powinniśmy wkładać zimne produkty, a nie ciepłe, leżące wcześniej np. na słońcu. Pamiętajmy, że to nie tak wydajne lodówki, jakie mamy w domu. Lodówka w kamperze czy przyczepie jest wynikiem pewnego kompromisu: wielkości i wydajności.
