Słowenia > Lublana

Czas czytania 7 minut

Lublana to stolica Słowenii położona nad rzeką Lublanicą. Słowenia to niewielki kraj położony w Europie Środkowej, pomiędzy Austrią a Chorwacją. Słowenia w większości kraj wyżynny i górski: 90% powierzchni kraju leży ponad 300 m n.p.m. Lublana leży w centrum słoweńskiej sieci dróg, która prowadzi do wszystkich zakątków kraju.

Przez Lublanę przebiega autostrada A1 prowadząca na zachód do Triest, Wenecji oraz Rijeki; na północ do Mariboru, Graz oraz Wiednia. Autostrada A2 prowadzi na wschód do stolicy Chorwacji – Zagrzebia oraz Węgier, lub do głównych miast byłej Jugosławii, jak np. Belgradu; na północny zachód prowadzi do Klagenfurtu oraz Salzburga. Lublana tętni życiem dzięki blisko 35 tys. studentów. Pomiędzy przepięknymi barokowymi kościołami, pałacami i oryginalnymi mostami zielenią się parki i skwery. Zachodnią granicę stanowi rozległy park Tivoli i rysujące się za nim wzgórza, a obsadzone wierzbami deptaki ciągną się wzdłuż rzeki Lublanicy i jej kanałów. Znacznie dłuższy pas zieleni – pozostałość po II wojnie światowej – otacza kręgiem całe miasto. Ta swoista obwodnica jest prawdziwym dobrodziejstwem dla pieszych, uciekających przed porannymi mgłami, tak charakterystycznymi dla jesiennego i zimowego pejzażu słoweńskiej stolicy.

Pierwsze zapiski o Lublanie pochodzą z 1144 r., kiedy miasto nosiło jeszcze nazwę Laibach, ale dzięki wykopaliskom archeologicznym wiadomo, że ludzie osiedlili się tutaj dużo wcześniej. Leży w miejscu dawnej Emony, osady założonej przez Rzymian w I w. p.n.e., która w ciągu stu lat stała się dobrze prosperującym miastem na skrzyżowaniu traktów. Fragmenty zachowanych do dzisiaj starożytnych murów, domów i świątyń świadczą o wielkim bogactwie rzymskiego miasta. Najwyższy szczyt, to położony w Alpach Julijskich Triglav (2864 m); znajduje się on na terenie parku narodowego o tej samej nazwie. Prawie połowę kraju zajmują lasy, sprawiając że Słowenia to jedno z najbardziej zielonych państw na świecie. Ziemie uprawne stanowią 43% ogółu powierzchni.

Główne rzeki to Sawa i Drawa wpadające do Dunaju, Soča na zachodzie, Mura na północnym wschodzie, Krka na południowym wschodzie oraz Kupa, stanowiąca na pewnym odcinku granicę z Chorwacją. Największe jeziora, to: okresowe Jezioro Cerknickie oraz górskie Bohinj i Bled. Państwo to leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego z czterema porami roku, niemniej jednak ukształtowanie terenu sprawia, że można w Słowenii wyróżnić trzy odrębne strefy klimatyczne. Na północnym zachodzie dominuje klimat alpejski z silnymi wpływami znad Atlantyku i obfitymi opadami. Wybrzeże i duża część Primorskiej, aż do doliny Soczy posiada klimat śródziemnomorski z ciepłą słoneczną pogodą przez większą część roku i z łagodnymi zimami.

Część wschodnia Słowenii ma klimat kontynentalny z gorącymi latami i mroźnymi zimami. Średnie temperatury: w styczniu 0°C, w czerwcu 21°C. Słowenia uznawana jest za najszybciej rozwijający się kraj spośród dziesiątki nowych państw UE i jeden z najszybciej rozwijających się w ramach całej organizacji. Od 1 stycznia 2007 r. walutą krajową Słowenii jest euro, wprowadzone w miejsce obowiązującego w latach 1991-2006 tolara. Słowenia posiada tylko jeden park narodowy – Triglavski, o powierzchni 83 807 ha, obejmujący większą część Alp Julijskich. W parlamencie został jednak złożony wniosek o utworzenie czterech kolejnych: w Alpach Kamnickich, w masywie Pohorje, na terenie Krasu i w rejonie Kočevje-Kupa. Oprócz tego Słowenia może się poszczycić jednym parkiem regionalnym (Notranjski Park) oraz ponad trzydziestoma innymi obszarami ściśle chronionymi, mającymi status parków krajobrazowych. Pod względem powierzchni są one bardzo zróżnicowane – począwszy od niewielkiego parku salin w Sečovlju (835 ha) na południe od Portoroža, poprzez nieco większe rezerwaty, jak na przykład pradawna dolina Robanov Kot (1423 ha), w Štajerskiej, a skończywszy na całkiem sporej dolinie Logar (2475 ha).

Bled to jedno z wielu miast turystycznych w Słowenii, ze szmaragdowozielonym jeziorem, kościółkiem na wyspie, średniowiecznym zamkiem uczepionym stromej skały i najwyższymi szczytami Alp Julijskich i Karawanek w tle jest najbardziej popularną miejscowością uzdrowiskową w Słowenii i symbolem wystawnego życia. Jak to zwykle bywa z popularnymi miejscowościami na całym świecie, ludzie zjeżdżają tutaj tłumnie i będą to robić nadal, ponieważ miejsce jest naprawdę przepiękne. W pogodny dzień od strony północno-wschodniej można podziwiać zarys góry Stol (2236 m) i Triglavu, najwyższego szczytu Słowenii (2864 m), słuchając bicia kościelnych dzwonów i obserwując tłumy turystów. Mimo tak wielu atrakcji, ceny w Bledzie są bardzo zawyżone, dlatego wielu podróżnych omija to miejsce i udaje się nad większe i znacznie słabiej zagospodarowane jezioro Bohinj, 26 km na południowy zachód. Od VII w., Słowianie osiedlali się w pobliżu Pristavy, pod zamkiem, na wysepce i w kilkunastu innych miejscach wokół jeziora. Z Bledem związane są mity i wierzenia Słowian, przekazywane z ust do ust przez stulecia. Dotyczą one przede wszystkim bogini Živy, jej kapłanki Bogomili oraz zakochanego w niej Črtomira. W 1004 r. cesarz niemiecki Henryk II podarował zamek w Bledzie wraz z przyległymi ziemiami biskupom z Brixen w południowym Tyrolu, sprawującym świecką władzę na tych terenach aż do początku XIX w., kiedy Bled przeszedł w ręce Habsburgów.

Ptuj jest to miasto, które pod względem znaczenia historycznego nie ustępuje nawet samej Lublanie. Ptuj powstał jako rzymska placówka wojskowa na prawym brzegu Drawy, a potem przekształcił się w cywilną osadę Poetovio na przeciwległym brzegu. Według dzieła Historiae Tacyta, Ptuj istniał już w 69 r. n.e. Poetovio – największe wówczas rzymskie osiedle na tych terenach – zyskało sławę za sprawą olbrzymiego kamiennego mostu na Drawie (w pobliżu dzisiejszego klasztoru Dominikanów) i akweduktu doprowadzającego wodę z odległego masywu Pohorje. W II i III w. Ptuj był ośrodkiem wyznawców mitraizmu – religii o perskim rodowodzie, popularnej wśród rzymskich żołnierzy i niewolników. Okres świetności miasta zakończyły brutalne najazdy – najpierw Gotów w V w., potem Hunów, Longobardów, Franków i Słowian. Potężny zamek o nieregularnej bryle, wzniesiony na 300-metrowym wzgórzu, na północny zachód od miasta, góruje nad pozostałymi zabudowaniami. W mieście właściwie nie ma centrum. Najciekawsze pod względem historycznym są okolice Slovenskiego trgu, a w upalne dni kusi Terme Ptuj – ośrodek leczniczo-wypoczynkowy na drugim brzegu rzeki. Dworzec autobusowy jest usytuowany 450 m na północny wschód od Minoritskiego trgu, przy Osojnikova cesta, a budynek stacji kolejowej – 200 m dalej. Ogromną przyjemność sprawia spacer po centrum Ptuja, gdzie można podziwiać wiele gotyckich, renesansowych i barokowych budowli. Niepodobna się tu zgubić, ale jeśli komuś się to przytrafi, pomogą znaki informacyjne w czterech językach. Łukowate przęsła przypominające nieco mostki nad wąskimi uliczkami służą podtrzymaniu starszych budynków. Na południe od miasta wyrastają wzgórza Haloze – najlepsze tereny upraw winorośli w całej Słowenii. Ptuj rozciąga się na północnym brzegu Drawy, przekształcającej się na południowym wschodzie w sztuczne Ptujsko jezero.