artykuły

niezwyklostkiNIEZWYKŁOSTKI
ReklamaBilbord - Stenaline 03.04-30.04 Sebastian

Porty i przystanie w Polsce

Czas czytania 7 minut
Porty i przystanie w Polsce

Polska ma bardzo rozbudowaną sieć wodnych dróg śródlądowych, jak też wiele przystani dostępnych dla turysty wodnego. Obok niewątpliwie dobrze rozwiniętej turystyki wodnej w rejonie Wielkich Jezior Mazurskich, Polska ma bogate tradycje w żegludze rzecznej. Niestety, wraz z tradycjami, nie idzie w parze modernizacja czy rozbudowa tych szlaków...

Rzeczne szlaki wodne, mimo pokaźnej niegdyś i tętniącej życiem infrastruktury, popadają w zapomnienie, a nierzadko w ruinę. Dotyczy to w równym stopniu dróg wodnych, jak i portów. Stan dzisiejszy rzecznych szlaków wodnych Polski w odniesieniu do potrzeb turystyki przedstawia się niezadowalająco. Wielokilometrowe odcinki głównych polskich rzek pozostają nieprzyjazne turystom, bez portów i przystani, o wątpliwej drożności żeglugowej.

Porty i przystanie w Polsce 1

Bulwar nadrzeczny w Gorzowie Wielkopolskim.

Coś się dzieje
Jednak władze w ostatnich latach dostrzegają ten problem. Rozpoczyna się trend zwany „przywracaniem rzek miastom” lub „zwracaniem miast twarzą ku rzece”. Najnowsze, a jednocześnie niezwykle ważne inwestycje objęły oddanie do użytku nowo powstałych przystani turystycznych w głównych węzłach wodnych Polski – w Bydgoszczy i we Wrocławiu. Na międzynarodowej trasie wodnej E-70 w Gorzowie Wielkopolskim wyremontowano i unowocześniono stylistycznie północne nabrzeże Warty, a równocześnie wdraża się modernizację portu. W Tczewie stanęła praktycznie nowa marina z pomostem stałym i pływającym, polem namiotowym oraz dużym obiektem mieszczącym restaurację i sanitariaty. Powstają także nowe porty jachtowe i przystanie, np. na Odrze w Lasokach, na Warcie w Lądzie, Pyzdrach. Wymienione tu przykładowe inwestycje nie mają charakteru chwilowego czy przypadkowego. Stanowią ogniwa w łańcuchu wieloletnich planów rozbudowy i modernizacji śródlądowych dróg wodnych Polski. W aktualnym stanie, mimo skromnej, wręcz symbolicznej infrastruktury, można uprawiać hydrocaravaning na polskich szlakach wodnych.
Porty i przystanie w Polsce 2
ReklamaPorty i przystanie w Polsce 3

Tczew dysponuje nową przystanią na Wiśle.

Na Wiśle i w centrum
Najbardziej rozbudowaną infrastrukturę portową na całej długości Wisły ma Gdańsk. Wyodrębnić tu można wiele marin jachtowych, z których większość pełnić może funkcję zarówno śródlądową, jak i morską. Najbardziej godna uwagi jest marina w centrum Gdańska położona na Nowej Motławie. Stanowi idealne miejsce dla śródlądowego turysty wodnego, a znajdując się w sąsiedztwie Starego Miasta, stwarza dogodne warunki do zwiedzania najcenniejszych zabytków Gdańska. Nad Wisłą jest też wiele innych portów i przystani. Większość nadwiślańskich miast (również nad akwenami przyległymi) oferuje możliwość dogodnego cumowania jachtu (Gdańsk, Tczew, Malbork, Grudziądz, Toruń, Kraków, Warszawa, Płock, Włocławek, Sandomierz, Kazimierz Dolny). Obserwuje się też tendencję do poprawy stanu infrastruktury wiślańskich portów, czego przykładem może być projekt śródlądowego portu turystycznego w Toruniu. Zdarzają się jednak ciekawe ośrodki miejskie, np. Gniew, w których turysta wodny nie może zawinąć do przystani ze względu na brak jakiejkolwiek infrastruktury portowej. Ostatnio realizowany jest także projekt „Pętla Żuławska” zmierzający do poprawy stanu infrastruktury dróg wodnych i przystani w ramach przytoczonego akwenu (dolna Wisła, Szkarpawa, Nogat). W projekty modernizacji szlaków wodnych „Pętli Żuławskiej” zaangażowane są zarówno władze państwowe, jak też prywatni inwestorzy. Aktualnie, na szlakach wodnych „Pętli Żuławskiej” obecne są już barki czarterowe klasy Weekend 820, Vistula Cruiser oraz Haber 33 Reporter.
Porty i przystanie w Polsce 4
ReklamaŚT2 - biholiday 06.03-31.05 Sebastian

Klub Sportów Wodnych w Elblągu.

Odra przewozi turystów
Żegluga Odrą kojarzy się bardziej z przewozem towarów niż z turystyką. W wizerunku portów towarowych Kędzierzyna-Koźla czy Nowej Soli próżno szukać turystycznych korzeni. Jednakże, w związku ze znaczącym spadkiem przewozów towarowych, a jednocześnie ze wzrostem zainteresowania turystycznego, powstają na Odrze nowe mariny jachtowe, przy ogólnej degradacji portowej infrastruktury towarowej. Jako przykład może posłużyć Gorzów Wielkopolski, w którym współczesny, modernistyczny wizerunek nadrzecznych bulwarów, a także inwestycje i plany rozbudowy miejskich portów i przystani, nawiązują wyłącznie do turystycznych perspektyw rozwoju miasta, pozostawiając w zapomnieniu istotne niegdyś aspekty przewozu towarów Wartą. Umownym potentatem w turystyce wodnej Odry jest Szczecin, który ma wiele turystycznych przystani w korycie Odry i jego odgałęzieniach oraz nad jeziorem Dąbie. Również Wrocław ma wiele portów i przystani, z których niektóre są nowe. Działają tu nawet kluby żeglarskie, gdyż pomimo braku jezior, można nauczyć się tu żeglowania na sporych odrzańskich zatokach. Ostatnim odcinkiem Odry, na którym turysta barkowy może się bezpiecznie poruszać, jest Roztoka Odrzańska, która także ma porty i przystanie. Wybrane, ciekawsze odrzańskie przystanie to: Kędzierzyn Koźle – przystań Lasoki, Uraz koło Oborników Śląskich, Bytom Odrzański, Nowa Sól.
Porty i przystanie w Polsce 6

W Grudziądzu można swobodnie zacumować jacht.

Wielka Pętla Wielkopolski
Pojezierze Wielkopolskie to grupa jezior, których część skupiona w rejonie jeziora Gopło tworzy wspaniały zespół wodny z infrastrukturą skromną, lecz wystarczającą do realizacji rejsów barką. Wspomniany zespół jezior wchodzi w skład wschodniej części Wielkiej Pętli Wielkopolski. Umownie można przyjąć, że Kruszwica, położona na północnym krańcu Gopła, jest najbardziej centralnie położoną bazą żeglarską omawianego zespołu jezior, a zarazem stanowi najlepiej przygotowaną przystań ze slipem, polem namiotowym i wszelkimi mediami. Pozostałe większe jeziora zespołu: Ślesińskie, Mikorzyńskie, Pątnowskie, Mielno także mają przystanie. Całość Wielkiej Pętli Wielkopolski dopełniają rzeki Warta i Noteć, łączące się  w Santoku. Przystanie Noteci i Warty są nieliczne i skromne, ale obserwuje się ich rozwój w ostatnich latach.
Porty i przystanie w Polsce 7

Wodna stacja paliw w Giżycku.

Na Mazurach
Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja infrastruktury Wielkich Jezior Mazurskich. Ze względu na tradycje żeglarskie, Mazury tętnią życiem, a żeglarze mają gdzie zacumować. Tamtejsza obfitość przystani żeglarskich jest przynajmniej wystarczająca, choć, co uwidocznił biały szkwał w sierpniu 2007 r., nie zawsze postój w porcie jest gwarancją 100-proc. bezpieczeństwa dla jachtu i jego załogi. Polepsza się jednak warunki nawigacyjne Wielkich Jezior Mazurskich, poprawiając oznakowanie miejsc niebezpiecznych oraz wprowadzając systemy nowoczesnego ostrzegania przed nawałnicą. Nie brak też innej niezbędnej infrastruktury towarzyszącej – media, tawerny, sklepy, slipy, szkutnie, wodne stacje paliw. Warto wymienić główne ośrodki żeglarskie szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Są to: Giżycko, Mikołajki, Węgorzewo, Ruciane- -Nida, Pisz, Ryn, Sztynort. Ważne przystanie w kluczowych punktach szlaków wodnych to również: Wilkasy, Okartowo, Popielno, Piękna Góra, Zielony Gaj, Bogaczewo.
Porty i przystanie w Polsce 8

Warto polecić również Korzeniewo koło Kwidzyna.

Pojezierze Iławskie
Kolejny polski wspaniały zespół wodny – Pojezierze Iławskie – dysponuje w wystarczającym stopniu rozlokowaną infrastrukturę portową. Na Pojezierze Iławskie składają się dwa główne miasta żeglarskie – Ostróda, Iława, jedno małe miasteczko ze sporą rzadko odwiedzaną przystanią – Zalewo, jedna atrakcyjna miejscowość turystyczna położona na rozwidleniu szlaków wodnych z przystanią – Miłomłyn oraz spora miejscowość z nabrzeżem dla statków żeglugi pasażerskiej – Małdyty. Nawet, jeśli w stosunku do infrastruktury Pojezierza Iławskiego można czuć pewien niedosyt, to realnie należy stwierdzić, że aktualna baza portowa wystarcza tu do realizacji turystyki barką o niewielkim natężeniu.

Przez Kanał Augustowski
Jest jeszcze jeden atrakcyjny zespół wodny w Polsce – Kanał Augustowski, na który składa się sztuczna, wykonana przez człowieka droga wodna – kanał, wraz z obiektami hydrotechnicznymi (śluzami) oraz zespół jezior położonych w sąsiedztwie Augustowa. Zespół wodny Kanału Augustowskiego ma jednak ograniczenie używania silników spalinowych na sporym odcinku kanałów, stąd obecnie przydatność tej drogi dla turystyki barkami stoi pod znakiem zapytania. Jednakże stały, szybki rozwój alternatywnych źródeł napędu dla łodzi motorowych (w tym baterie słoneczne oraz napęd elektryczny), umożliwi wkrótce eksplorację wód Kanału Augustowskiego, bez szkody dla środowiska naturalnego. Jeziora augustowskie zachęcają turystów wodnych zarówno przystaniami, jak i polami biwakowymi przyległymi bezpośrednio do jezior. Dalsze odcinki kanału, odległe od wspomnianych jezior, są raczej puste. Sporadycznie jednak, można zacumować do niewielkich pomostów.

Zalew Koronowski
Przystanie Zalewów Solińskiego i Koronowskiego są liczne, rozlokowane w różnych punktach akwenu i chętnie odwiedzane przez turystów wodnych. Jednakże każdy z tych akwenów ma dominującą żeglarsko miejscowość (Soliński – Polańczyk, Koronowski – Pieczyska), która ma rozbudowaną infrastrukturę turystyczną i większą ilość pomostów. Nad Zalewem Koronowskim w ostatnich latach istotnie rozbudowała się też przystań Tazbirowo. Pozostałe przystanie na prezentowanych akwenach są bardzo skromne i ciche, lecz może właśnie na tym polega ich urok.

Podsumowując, Wielkie Jeziora Mazurskie już dziś mają infrastrukturę dróg wodnych i przystani wystarczająco dobrze rozwiniętą. Pozostałe zespoły wodne Polski utrudniają jeszcze żeglugę hydrocaravaningową, lecz jej nie wykluczają. Niski poziom uregulowania dróg wodnych i zagospodarowania przestrzennego stwarza niedogodności żeglugowe i logistyczne, lecz należy pamiętać, że jest odsetek turystów, którzy poszukują właśnie takich dzikich, cichych, pustych miejsc, a trudny technicznie szlak stanowi dla nich wyzwanie i jest źródłem pozytywnych emocji. W Polsce każdy turysta znajdzie więc coś dla siebie.

Tekst i zdj.: Piotr Górski


08.07.2011
Obserwuj nas na Google News Obserwuj nas na Google News