DOBRZE WIEDZIEĆ
Słodki zapach brzmi na pozór przyjaźnie, ale może oznaczać, że nasz pokład… przecieka! Jeśli czujemy stęchliznę, to alarmujący sygnał, ale przecież w pojeździe kempingowym jak w każdym mikroskopijnym domu, który nie jest wentylowany, zapachy mogą być wymieszane, więc symptomy to za mało, by obarczyć winą drewniane poszycie zabudowy.
Pojazd kempingowy to doskonały byt, skoro gwarantuje autonomię domostwa w nader kompaktowym wydaniu. No i ta swoboda podróżowania. Ale jak w każdej małej przestrzeni drobny zapach może bardzo szybko wyjść spod kontroli i zaprowadzić (nas) do stęchłej atmosfery. A ostatecznie do rozwoju pleśni i uporczywie nieprzyjemnych zapachów.
Niektóre zapachy są kuszące, takie jak świeżo zaparzona kawa. Swoją drogą jako substancja higroskopijna kawa, a dokładniej fusy pochłaniają wilgoć i neutralizują zapachy. Co innego, że prawdziwy smakosz kawy nie dopuści do zaniedbania ekspresu. Resztki z kawy mogą zepsuć jej aromat. Konserwacja ekspresu oznacza zasadniczo jedno: czyszczenie. Czujesz zapach zgniłych jaj? Najbardziej prawdopodobną przyczyną jest podgrzewacz wody, ponieważ pręt anody reaguje z bakteriami w wodzie.
I tu pierwsza sugestia: korzystniej oczywiście jest działać profilaktycznie, a zagrożenie neutralizować u źródła. A z czym przyjdzie się nam mierzyć?
Generalnie mamy dwie kategorie nieciekawych zapachów. Te codzienne, np. pochodzące z gotowania, niewyrzuconych śmieci. Takie neutralizować nietrudno – wystarczy wyrobić sobie pewien nawyk, czyli wietrzyć nasz pokład i jak najszybciej pozbywać się… pożywki dla niechcianych gości. Używaj sitek do zlewów w odpływach, aby usunąć resztki jedzenia, zanieczyszczenia, włosy itp. Jeśli to możliwe, opróżniaj zbiorniki z szarą wodą możliwie często. W cieplejsze dni często pojawiają się nieprzyjemne zapachy, gdy woda wyparowuje z syfonów odpływowych. Odór stojącej wody to sygnał, że zbiera się biofilm z bardzo niebezpiecznych dla zdrowia glonów.
Dlaczego kampery i przyczepy kempingowe stają się stęchłe? Z natury są kompaktowymi, mobilnymi domami. Pojazdami na kołach zaprojektowanymi tak, aby łączyć mobilność z wygodą czterech kątów. I jako takie są podatne na trzymanie zapachów. Z uwagi na ograniczoną kubaturę to właśnie kondensacja jest jednym z najczęstszych wyzwań.
Aerozol SMOKI firmy Errecom ma skutecznie „przykrywać” dym tytoniowy, analogicznie WOOFI ma być remedium na nieprzyjemne zapachy pozostawione przez psy i koty
Para wodna bywa największym utrapieniem. To właśnie codzienne czynności, takie jak gotowanie, branie prysznica, a nawet wydychanie powietrza podczas snu uwalniają wilgoć do ograniczonej przestrzeni. Do zawilgocenia dochodzi, gdy powietrze nie może już wchłonąć więcej pary wodnej i wskutek tego następuje jej skraplanie. To dlatego wnętrze samochodu – a co dopiero pojazdu kempingowego – jest idealnym siedliskiem wielu bakterii. A na pewno kierownica w kamperze.
Gdzie gromadzi się więcej bakterii – na kierownicy samochodu czy też w publicznej toalecie? Mikrobiolodzy z Uniwersytetu of Nottingham w Wielkiej Brytanii przeprowadzili na ten temat badania. Okazało się, że we wnętrzu samochodu znajduje się średnio od 283 do 700 bakterii na centymetr kwadratowy (!). Dla porównania w próbkach pochodzących z publicznych toalet wykryto zazwyczaj około 500 bakterii na centymetr kwadratowy.
Umówmy się, że wnętrze pojazdu kempingowego jest dużo bardziej narażone na gromadzenie się przykrych zapachów niż samochody, skoro 1/3 życia spędzamy w łóżku. Czy zastanawialiśmy się, co to oznacza dla materacy w naszych przyczepach i kamperach?
Organizm ludzki w ogromnej mierze składa się z wody, a śpiąc, oddychamy przez skórę. Ciepłota ciała, złuszczony naskórek, wysoka wilgotność, spowodowana wydychanym w nocy powietrzem oraz poceniem, wzmaga rozmnażanie się roztoczy. Mebel domowy ma szanse od nas odpocząć – generalnie przecież śpimy w sypialni, a w ciągu dnia korzystamy z innych obić tapicerskich (fotele, kanapy). To dlatego materac używany tylko podczas snu będzie w lepszej kondycji. Materace w domach na kołach muszą spełniać zaostrzone rygory dotyczące właściwości antywilgociowych i antygrzybicznych. Stąd zalecenia, by używać dobrego produktu, a nawet taki dodatkowo chronić poszewkami. Poszewki łatwiej prać, suszyć itp. Posypanie materaca odrobiną sody oczyszczonej – i pozostawienie jej na około godzinę przed odkurzeniem – może również pomóc zneutralizować wszelkie zapachy i powstrzymać bakterie.
W poszukiwaniu źródeł irytujących zapachów zwróćmy uwagę na dywaniki. Welurowe potrafią kumulować niemało wilgoci. Zapach pleśni może sugerować degradację tkanin technicznych, zweryfikujmy więc stan markizy, leżaków itp.
Sukcesywne wietrzenie jest ze wszech miar pożądanym zabiegiem prewencyjnym w walce z uciążliwymi zapachami
Ozonowanie będzie metodą nie do przecenienia, którą warto stosować regularnie. Ozon ma właściwości utleniające, dzięki czemu skutecznie neutralizuje nieprzyjemne zapachy. Zamiast maskować odory, ozonator wyciąga zapachy wnikające w obicia tapicerskie powstałe w rezultacie zużycia materiałów i ograniczonej kubatury przestrzeni życiowej.
Wilgotne, stęchłe powietrze nadal daje nam się we znaki? Najpewniej musisz poprawić cyrkulację powietrza. Rozważ zainstalowanie wentylatorów wyciągowych, szczególnie w miejscach narażonych na wilgoć, takich jak kuchnia i łazienka. W miejscach narażonych na wilgoć, np. pod zlewami, można umieścić pochłaniacze wilgoci, przykładowo saszetki z żelem krzemionkowym.
Jeśli podejrzewasz, że wilgoć jest głównym problemem i może powodować stęchły zapach, miernik wilgotności jest świetnym narzędziem. Dla właścicieli kamperów i przyczep stanowi nieocenione narzędzie do wykrywania i zapobiegania potencjalnym problemom. Poleganie wyłącznie na dotyku lub wzroku może być mylące, a nowoczesne mierniki wilgotności są wyposażone w ustawienia dla różnych materiałów, dzięki czemu nadają się do wszystkiego – od drewnianych elementów wyposażenia po tapicerkę.
Po zakończeniu produkcji jakiegokolwiek pojazdu i wysłaniu go do klienta lub dilera wnętrze składa się z szeregu nowych, wypolerowanych i chemicznie oczyszczonych komponentów. Właśnie ta kombinacja może być przyczyną specyficznego zapachu plastików, skóry, tkanin, klejów i lotnych związków organicznych (LZO). Formaldehyd, węglowodory aromatyczne – jeszcze więcej może być takich na pokładzie kamperów czy przyczep kempingowych. Wszak źródłem formaldehydu w powietrzu są płyty wiórowe, sklejka i generalnie produkty przemysłu meblarskiego. Bywa, że ten przytłaczający zapach chemiczny zanika dopiero po kilkukrotnym ozonowaniu. Zabudowa meblowa naszych pojazdów, o ile faktycznie jest z naturalnych materiałów, też może wydzielać zapach np. lakierów. Tu adekwatny komentarz.
– Według mojej wiedzy drewno zapachów nie wchłania, za to emituje swój naturalny zapach, który bywa różny, bo np. wilgotne drewno jodłowe pachnie nieprzyjemnie – mówi prof. Andrzej Noskowiak z Istytutu Technologii Drewna.
Z miękkich, iglastych gatunków powstają do dziś elementy konstrukcyjne zabudów kempingowych. Ale bez obaw. Stosowane od dziesięcioleci także na potrzeby pełnomorskich jachtów dowiodły swych walorów w branży caravaningowej. Trwałość tak powstałych płyt sandwiczowych? O ile tylko gwarantuje to reżim produkcyjny, to spokojnie dziesiątki lat. O ile też do prasy próżniowej, gdzie następuje ciśnieniowe zespolenie (sklejenie) poszczególnych elementów i warstw płyty, trafił tylko odpowiedni surowiec – drewno o zamkniętej strukturze. Bo jedynie takie utrudnia dyfuzję gazów oraz nasiąkliwość.
Co innego, że namoknięte przez długi czas drewno to poważny problem przy całym dobrodziejstwie płyt sandwiczowych, skoro może ulec nieodwracalnej destrukcji już w ciągu sześciu miesięcy! Czarne plamy wokół okien lub na świetlikach dachowych wskazują na gromadzenie się wilgoci z kondensacji. Często są to wczesne oznaki rozwoju pleśni. Ten stęchły zapach jest często najsilniejszy w miejscach o ograniczonym przepływie powietrza, takich jak szafki lub schowki.
Czujesz zapach siarki? Najpewniej zagotował się akumulator komfortu. Jeśli wydaje syczący dźwięk, mógł się np. przeładować i wylać kwas siarkowy. Z kolei wytłumaczeniem dość „rybnego” zapachu jest problem z okablowaniem. Wadliwe połączenia elektryczne mogą skutecznie ugotować otaczające je otuliny plastikowe. Każde luźne połączenie będzie się nagrzewać i powodować uszkodzenia okablowania. Zapach palonego plastiku może być mdły i powodować dyskomfort.
Gatunek drewna determinuje wysycenie substancjami gumo-żywicznymi o właściwościach antyseptycznych, czyli utrudniających rozwój zarówno grzybów, jak i owadów. Deficyt drewna ze starych przestojowych drzew jest utrapieniem. O te pozbawione strefy „żywej” coraz trudniej i dlatego dziś dużo trudniej odbudować zbutwiały pokład pojazdu kempingowego zgodnie ze sztuką
A co jeszcze warto polecić, by skutecznie usuwać uporczywe zapachy bez ryzyka dla naszego zdrowia? Najlepiej stosować środki spełniające z zapasem najwyższe standardy gastronomii czy placówek medycznych, czyli takie, które można bez obaw stosować na każdej powierzchni wewnętrznej kampera, która wymaga najwyższych poziomów higieny, takich jak: kuchenka, półki lodówki, powierzchnie łazienkowe, szafki kuchenne itp.
Produkty HACCP są o tyle godne polecenia, że ich skuteczność potwierdzają stosowne dopuszczenia – to przykładowo środki głęboko czyszczące i antybakteryjne (zgodne z testem EN1276 EN 13697) i rekomendowane eliminatory pleśni (test EN13697).
Tekst: Rafał Dobrowolski
Zdjęcia: R. Dobrowolski i materiały firm
Dometic, Errecom srl, Thetford
Artykuł pochodzi z numeru 3 (123) 2025 r. magazynu „Polski Caravaning”.
Chcesz być na bieżąco? Zamów prenumeratę – teraz jeszcze taniej i szybciej.
