ABC CARAVANINGU
W kolejnej lekcji kontynuuję odpowiedzi na pytania Czytelników. Zdecydowałem się poświęcić całą lekcję, by odpowiedzieć na jedno z nich, które w różnych wariantach pojawia się bardzo często: Czy mógłby Pan napisać więcej o tym, co to jest wężykowanie i jak sobie z nim radzić i jak mu zapobiegać?
Muszę stwierdzić, że jest to pytanie trudne. Mimo posiadanej wiedzy na temat wężykowania, ciężko jest opisać sam jego przebieg, a już prawie niewykonalne jest pokazanie go w formie zdjęć. Rozpocznę od definicji. W słowniczku caravaningowym Ryszarda Szepke, wydanym przez Główną Komisję Turystyki PZM w roku 1988, znalazłem następujące wyjaśnienie: „wężykowanie – bardzo niebezpieczne wahadłowe ruchy przyczepy w płaszczyźnie poziomej, ujawniające się po przekroczeniu tzw. prędkości krytycznej”.
Tyle definicja.
Etapy i rodzaje
Postaram się jednak podać więcej szczegółów na ten temat. Moim zdaniem, samo wężykowanie można podzielić na kilka etapów lub kilka rodzajów:
• wężykowanie wstępne – polegające na poprzecznym bujaniu się przyczepy;
• wężykowanie mniejsze – przejście przyczepy z poprzecznego bujania się do wypadania z toru jazdy, jednak jeszcze na obu kołach;
• wężykowanie krytyczne – przyczepa wypada z toru jazdy, rozpoczynają się poprzeczne przeskoki z lewego koła na prawe.
Szczególnie niebezpieczne jest oczywiście wężykowanie krytyczne, które może spowodować, że niedoświadczony caravaningowiec może wpaść nawet w panikę i doprowadzić do niebezpiecznej sytuacji drogowej. O tym, jak sobie z wężykowaniem radzić, za chwilę.
Dariusz Jajko
Przyczyny wężykowania przyczep
Podstawowe przyczyny wężykowania przyczep:
• nadmierna prędkość;
• nierównomierne rozłożenie ładunku (załadowanie) przyczepy;
• niejednakowe ciśnienie w oponach.
Jak zapobiegać
Aby zapobiec opisywanemu zjawisku, należy zastosować się do kilku poniższych rad.
Po pierwsze: kontrolować prędkość zestawu. Nie bez powodu producenci wykonują badania i symulacje, po których ustala się szybkości pozwalające bezpiecznie podróżować zestawem.
PAMIĘTAJ! Spinając przyczepę z samochodem, rozpoczynasz wolny czas. Prawdopodobnie wyjeżdżasz wspólnie z rodziną. Nie spiesz się! Podróżuj bezpiecznie, zgodnie z przepisami, a spokojnie dojedziesz do celu!
Po drugie: równomiernie rozkładać ładunek w przyczepie. Więcej na ten temat pisałem w pierwszej „Jeździe samochodem z przyczepą” („Polski Caravaning” 4(6) 2006). Odsyłam też do artykułu Tomasza Skupa „Odpowiednie zapakowanie przyczepy” („Polski Caravaning” 2(10) 2007).
Po trzecie: kontrolować regularnie ciśnienie w oponach.
Likwidacja wężykowania
Przypomnę kilka rad, podanych już w lekcjach pierwszej i drugiej. Należy przede wszystkim starać się zachować zimną krew i nie wpadać w panikę. Łatwo o to, gdy spotka nas wężykowanie krytyczne, np. podczas wyprzedzania innego pojazdu. Należy wtedy ująć nogę z gazu, ale nie hamować. Nie szarpać kierownicą i starać się prowadzić samochód w miarę prosto po swoim torze jazdy. Jeżeli wężykowanie jest do opanowania, to tymi manewrami to zrobimy. Druga szkoła mówi, aby w przypadku wężykowania maksymalnie przyspieszyć (jeśli samochód ma tyle jeszcze mocy), próbując wyprowadzić zestaw. Według Ryszarda Szepke, likwidacja wężykowania wymaga najpierw ostrego przyhamowania, a następnie spokojnego przyspieszania. Każdy sposób likwidacji wężykowania jest dobry, oby był skuteczny. Osobiście zgadzam się z Ryszardem Szepke i też ten sposób polecam.
Przyczepa Hymer Eriba Feeling 425 podczas testów sprawdzających zachowanie się zestawu w ekstremalnych sytuacjach.
Rady techniczne
Na początku sezonu wymieniłem zaczep w przyczepie na nowy ze stabilizatorem. Uważam, że warto zainwestować w ten sprzęt. Jazda jest przyjemniejsza, spokojniejsza, pozwalająca uniknąć kołysania się przyczepy. Potwierdzam wyższość zaczepów ze stabilizatorem jazdy nad zaczepami tradycyjnymi, warto więc go nabyć i zamontować.
Życzę wszystkim turystom bezpiecznego podróżowania.
Z turystycznym pozdrowieniem
Dariusz Jajko
Autor jest m.in. Mistrzem (2002 r.) i Wicemistrzem (2003 r.) Polski w Jeździe Samochodem z Przyczepą, a od 2004 roku przewodniczy jury konkursu.
