PODRÓŻE
Białe plaże nad błękitną wodą, pastwiska z owcami, dzikie krajobrazy usiane zabytkami, faliste wzgórza i ukwiecone łąki – jednym słowem miejsce to śródziemnomorski raj o wyjątkowym uroku pełnym kontrastów.
Sardynia to region autonomiczny wchodzący w skład Republiki Włoskiej. Sama wyspa wynurza się z wód Morza Śródziemnego pomiędzy Afryką a Europą. Długa na 272 km i szeroka na 144 km, jest drugą co do wielkości wyspą Morza Śródziemnego. Położona jest w odległości ok. 200 km od Włoch i Tunezji. Oprócz samej wyspy należy do niej także Asinara i Sant’Antioco. Całą Sardynię otaczają przybrzeżne wysepki, każda o innym charakterze. Linia brzegowa poznaczona jest maleńkimi grotami, przystaniami i poszarpanymi klifami. Aż 70 proc. powierzchni wyspy zajmują wyżyny i góry. W środkowej części, w górach Gennargentu, znajduje się najwyższy szczyt – Punta la Marmora – 1834 m n.p.m. Cały region można podzielić na kilka mniejszych. Jeden z podziałów na rejony to: Cágliari i południe, Tristano i zachód, Noro i wschód, Sássari i północny zachód, a także rejon północno-wschodni. Całą wyspą zachwycają się wszyscy, bowiem jest to miejsce tajemniczego uroku i piękna. Wyróżnia się białymi plażami oblewanymi przez wody we wszystkich odcieniach błękitu. Każdy znajdzie tu coś dla siebie, zarówno ci, którzy uwielbiają wypoczynek na plaży, jak i ci, którym marzą się wspinaczki na skalnych ścianach lub surfowanie po malowniczych zatokach.
STOLICA REGIONU
Cágliari, stolica Sardynii, jest największym miastem, a także najważniejszym ośrodkiem kulturalnym i gospodarczym na wyspie. Nazywana „miastem wody i światła” jest miejscem tętniącym życiem. Wśród turystów nie wypada najkorzystniej. Niedaleko miasta leży liczący się ośrodek pozyskiwania soli z wody morskiej. Duży port, tłumy mieszkańców, zakłady przemysłowe i nowoczesne budynki mogą odstraszyć niejedną osobę. Jednak mimo to miejsce przyciąga turystów. Na szczególną uwagę zasługuje stare centrum, kilka dużych pomników i przybrzeżne jeziora pełne Flamingów. W okolicach Cágliari, znajdują się tereny idealne do kąpieli, a także uprawiania sportów wodnych. Na chętnych czekają rowery wodne oraz deski surfingowe. Warto dodać, że południowa część wyspy była kusząca dla Fenicjan, Kartagińczyków i Rzymian, w związku z czym w regionie znajdują się liczne pamiątki z ich czasów. Z pewnością nie można ominąć historycznego centrum, zwane Castello lub Casteddu, w obrębie murów obronnych – choćby z powodu pięknych widoków, które można obejrzeć z tarasu. W dzielnicy Castello na starówce znajduje się najciekawsze muzeum archeologiczne na wyspie - Museo Archeologico Nazionale. Placówka gromadzi wiele interesujących zabytków pochodzących z czasów od prehistorycznych po rzymskie. Eksponaty wystawiane są na trzech piętrach w kolejności chronologicznej. Zobaczyć w nim można pamiątki po dawnych kulturach Sardynii, czyli monety, biżuterię, fragmenty nagrobków i rzeźby. Z kolei w centrum Castello wznosi się Cattedrale di Santa Maria. Warto wejść do środka, aby posłuchać ciszy pochodzącej z tej XIII w. świątyni. W środku zachowały się XII-wieczne ambony po obu stronach głównego wejścia. Nieco dalej znajduje się San Saturno z V w., jeden ze starszych kościołów wczesnochrześcijańskich na wyspie.
POŁUDNIE WYSPY
Wielką atrakcją regionu są nuraghi – największe skupisko przedziwnych budowli z wyglądu przypominających ule. Zabytek ten został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Słynne nuraghi budowane były w pewnym systemie, tworząc siatkę. W zamyśle budowniczych, z każdej wieży miały być widoczne co najmniej dwie inne. Główna wieża ustawiona w centralnym punkcie, mająca kształt ściętego stożka, otoczona jest nuraghi, tworząc coś na kształt gwiazdy. „Kamienna stolica” przetrwała do dzisiejszych czasów, ponieważ w obawie przed najeźdźcami, mieszkańcy ukryli swoje miasto po prostu zasypując je. Ciekawą atrakcją może okazać się wycieczka do parku w Tuili, nazywanego „Sardynią w miniaturze”. Jest to świetne miejsce dla kogoś, kto chce stosunkowo szybko poznać jakie atrakcje turystyczne należy zobaczyć, będąc na Sardynii. Najpiękniejsze budowle, najciekawsze miejsca w miniaturze, a do tego pływanie na łódce, to tylko niektóre atrakcje tego wyjątkowego miejsca. Villasimius to jeden z popularnych kurortów, otoczony sosnami oraz pięknymi plażami. Warto odwiedzić jedną z nich, plażę Spiaggia Simius. Właśnie z tego miejsca rozciągają się bajecznie piękne widoki na dwie pobliskie wyspy, Cavoli i Serpentara. Dotrzeć tam można dzięki wycieczce łodzią. W pewnym miejscu plaża łączy się ze Spiaggia Porto Giunco-Notteri, z uroczym zakątkiem, gdzie żyją różowe flamingi. Piasek na plaży Spiaggia del Riso przypomina ziarenka ryżu, stąd nazwa ryżowa plaża. Na północ od Villasimius rozciąga się Sárrabus, najdzikszy region w całej Sardynii, zdominowany przez góry Sette Fratelli, stanowiący naturalną oazę porosłą gęstym lasem. W jego sercu wznosi się Monte Dei Sette Fratelli (1023 m n.p.m.), tzw. góra siedmiu braci. Miejsce to jest zapewne interesujące dla miłośników przyrody. Zamieszkują tu takie zwierzęta, jak: jelenie, dziki, zające i różne ptactwo.
PIĘKNO GALLURY
Tavolara to wyspa u wejścia do zatoki, która ma 4 km długości i kilometr szerokości, mimo to jest najmniejszym królestwem na świecie. Cechą charakterystyczną tego miejsca jest imponująca skała o wysokości ponad 564 m, chroniona jako park morski. Wyspa ta jest idealnym rajem dla zwierząt. Zamieszkują tu dzikie kozy, a także ptaki takie, jak orły czy sokoły wędrowne. Znakiem rozpoznawalnym Sardynii jest Costa Smeralda – Szmaragdowe Wybrzeże, które zaczyna się 12 km na północ od Ólbii i ciągnie przez 10 km pomiędzy Golfo di Cuganana i Golfo di Arzachena. Całe to niepowtarzalne piękno ciągnie się przez 56 km. Jeżeli ktoś z turystów ma mało czasu, powinien najpierw odwiedzić takie miejscowości wypoczynkowe, jak: Porto Rotundo, Portisco i Baia Sardynia. Każda z nich jest ekskluzywna i ciekawa. Przodkiem wszystkich miejscowości jest Porto Cervo – jedyne prawdziwe miasto i „stolica” regionu. Z kolei Porto Rotundo to szykowny i drogi kurort z obowiązkową mariną dla jachtów i willą Silvio Berlusconiego. Wypocząć można tu na pewno, ale raczej nie poznamy charakteru i kolorytu Sardynii. Do stosunkowo mniej rozbudowanych miejscowości należą pobliska Santa Teresa Gallusa, Palau, Cannigione oraz plaże w Punta Falcone, Capo Testa i La Marmorata. Obecnie Costa Smeralda to raj dla europejskich miliarderów. Do gwiazd, które regularnie tu przyjeżdżają zalicza się Julię Roberts, Leonardo DiCaprio i Madonnę. Kilka willi, obecnie siedem ma tu Silvio Berlusconi – premier Włoch. Największe wrażenie robi Villa La Bartosa z 27 sypialniami, basenami oraz 40-hektarowy ogród z kwiatami, sady oraz amfiteatr na 400 miejsc. Na północ od Costa Smeralda znajduje się archipelag, który tworzy siedem bajkowych wysp. Bez problemu groblą można dostać się na wyspę Garibaldiego i Caprerę, z kolei na Spargi i Budelli pływają łodzie. Jedyną zamieszkałą i najbardziej znaną jest La Maddalena, czyli tętniące życiem miasto z placami i brukowanymi ulicami. Jeśli chodzi o zwiedzanie, to niedaleko centrum swoją siedzibę ma Museo Archeológico Navale. Najważniejszym eksponatem jest rzymski statek towarowy, który rozbił się na wodach archipelagu około 120 r. p.n.e. Na miłośników kąpieli słonecznych czeka wiele malowniczych plaż (np., Cala Maiore Spiaggia).
NAJMNIEJSZA PROWINCJA
Oristano i zachód to najmniejsza prowincja na całej wyspie. Rejon ten przywita turystów pięknym lasami, pszenicznymi łanami i wspaniałymi krajobrazami. Wybrzeże z lagunami, odwiedzane przez stada różowych flamingów, są niebywałą atrakcją dla ornitologów. Rosną tu drzewa oliwne, z których owoców powstaje wyśmienita oliwa, używana do przygotowywania regionalnych potraw. Także tu odbywa się najbardziej ekscytujące święto jeździeckie na całej Sardynii.
Tristano na pierwszy rzut oka może wydawać się nieciekawe, ale warto je poznać bliżej. Chociażby ze względu na jedno z najciekawszych muzeów na Sardynii. W Antiquarium Arborense zobaczyć można najlepsze kolekcje archeologiczne na wyspie, czyli skarby prehistoryczne, nurskie, fenickie i rzymskie. Ciekawostką są też liczne figurki, wyroby ceramiczne i specjalne maski, które dawniej, według legendy, miały odstraszyć złe duchy. W mieście nie sposób nie zauważyć Torre di Mariano II, zwana także San Cristolono – średniowieczną wieżę, która jest pozostałością po miejskich murach z XIX wieku. Niedaleko Tristano znajduje się Thárros, które przycupnęło na malowniczym cyplu. Cechą charakterystyczną tego miejsca jest hiszpańska wieża obserwacyjna i dwie korynckie kolumny. Warto wspiąć się na sam szczyt wieży, aby móc podziwiać przepiękną panoramę. Przy dużym placu stoi piękny kościół San Giovanni di Sinis z V w., jeden z najstarszych na Sardynii.
Na zachód od Tristano znajduje się półwysep Sínis, prawdziwy morski raj, pełen wielkich i malowniczych lagun. Główne miasto półwyspu – Cábras, przycupnęło po wschodniej stronie laguny, która oddziela Sínis od Sardynii. Zatoka ta, o powierzchni 2 tys. ha uważana jest jako jeden z najciekawszych pod względem ekologicznym wodnych światów w Europie. Nuraghe Losa to jeden z najważniejszych i najlepiej zachowanych zabytków kultury nurskiej na Sardynii. Wielka megalityczna budowla, mająca ponad 3,5 tys. lat, otoczona jest dwoma murami. Centralna wieża o wysokości 13 m miała trzy kondygnacje i zwieńczony blankami szczyt. W pobliżu stoją trzy późniejsze wieże, tworząc trójkątną fortyfikację pochodzącą z około VII w. p.n.e. Przeznaczenie tych monumentów jest nadal niejasne, jednak słowo „losa” oznacza w sardyńskim dialekcie grób, a więc mogło to być mauzoleum.
Jakie to smaczne…
Sardyńska kuchnia jest skromna, ponieważ wywodzi się z biedy w jakiej żyli farmerzy i pasterze owiec. Dania z tego regionu są ubogie pod niektórymi względami, ale bogate pod innymi. Kuchnia Sardynii jest zatem lekka, zdrowa i smakowita. Wszystko za zasługą ziół (bazylii, tymianku) i czosnku. Wśród sardyńskich przysmaków znajduje się jagnię lub prosię. Mięsa takie, jak: koźlina, wieprzowina, wołowina i dziczyzna są tu bardzo popularne. Opieka się je na różne sposoby lub grilluje i przyprawia ziołami. Na wybrzeżu popularne są różnorodne dania z ryb i owoce morza. Świetnie smakuje homar (aragosta), kalmary (calamari), ośmiornice (polpi) i wiele innych frutti di mare. Warto skonsumować świetnych wędlin z dziczyzny, a także wyśmienite duże langusty, czyli aragosta. Nie sposób nie skosztować wypiekanego tutaj chleba. Pane carasau lub carta da musica to chleb dwukrotnie pieczony, którego grubość porównywalna jest z grubością papieru. Wybornie smakuje z solą i ciepłą oliwą, posypany ziołami.
Często jada się grzanki, zw. bruschetta, podawane z różnorakimi dodatkami. Popularne są tu także sery, jak wspaniały pecorino z owczego mleka, ricotta, czy ser kozi. Ciężko zdecydować się na skosztowanie przysmaku – Casu Marzu – sera dziurawionego przez żywe larwy owadów. Miłośnicy makaronów będą lekko zawiedzeni, bowiem w tym regionie jada się dużo mniej makaronów. Prawdziwym specjałem jest spaghetti alla bottarga, czyli danie z ikry kiełbi lub tuńczyków, z której formuje się pałeczki, następnie utwardza i posypuje nimi makaron z oliwą. W sardyńskim menu znajdują się też potrawy, których Polak raczej nie weźmie do ust. Jest to mięso małpie oraz takie smakołyki, jak: sa córula - pieczone lub grillowanie owcze wnętrzności. Na deser najlepsze są gorące pierożki uformowane z ciasta francuskiego, nadziewane farszem z ostrego sera pecorino z pieprzem polane miodem.
GÓRSKIE KRAJOBRAZY
Núoro to najważniejsze miasteczko tej części Sardynii, zwanej Barbágią. Pod wieloma względami różni się od pozostałych miejscowości w regionie. Właśnie w tym mieście urodziła się Grazia Deledda (1871-1936), wybitna pisarka, zdobywczyni Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Jej twórczość była charakterystyczna, bowiem dotyczyła życia na Sardynii, a także najróżniejszych losów jej mieszkańców. Museo Deleddiano to dom rodzinny pisarki, w którym jest wiele pamiątek z czasów kiedy pisała. Znajdują się tam jej pierwsze wydania książek, wycinki prasowe, a także stare fotografie. Najsłynniejszą atrakcją tego miasta jest Muzeum Sardyńskiej Tradycji. Jest tu ponad 7 tys. ciekawych eksponatów w postaci kostiumów, sukien ślubnych, biżuterii czy straszne maski i kosmate kostiumy. Ciekawostką jest wystawa pieczywa i słodyczy związana z dowolnymi świętami.
Na południe od Núoro leży Mamoiada. Miasto to słynie przede wszystkim z rytuału, którego celem jest przepędzenie demonów przed nadejściem wiosny. Wtedy mężczyźni (tzw. mamuthones) pojawiają się we włochatych kostiumach z demonicznymi maskami i ciężkimi krowimi dzwonkami. Następnie z okazji Festa di Sant’Antonio mężczyźni ubrani na czerwono i biało idą wywijając lassami i dzwoniąc dzwonkami, a w całej wiosce płoną ogniska. W sercu Sardynii wznosi się masyw Gennargentu, którego nazwa znaczy „srebrna brama”. To kraina pasterzy, rolników, pięknych krajobrazów i tradycji. W okolicy znajduje się niewiele rzadko usytuowanych wiosek (niezbyt atrakcyjnych), które są idealną bazą wypadową dla pieszych wycieczek w góry. Najciekawszą wycieczką w góry jest wspinaczka na Punta La Marmora (1834 m n.p.m.), skąd rozciągają się wspaniałe widoki na panoramę całej wyspy. Drugim pod względem wielkości szczytem jest Bruncu Spina (1829 m n.p.m.). Okoliczny teren jest porośnięty dębami skalnymi i makią. Na nadbrzeżnych klifach rosną drzewa oliwne, karbowane i jałowce. W czasie wędrówek spotkać można widoki na winnice, z których pochodzi słynne czerwone wino.
W górach znajdują się także groty skalne, kaniony i jaskinie. Jednym z najciekawszych miejsc jest Grotta di Ispinigoli, ze stojącym pośrodku stalagmitem sięgającym 38 m, co daje mu zaszczyt najwyższego w Europie. Największą chyba atrakcją jest jeden z najgłębszych i najbardziej malowniczych kanionów w Europie. Gola Su Gorruppu to interesujący wąwóz wyrzeźbiony w wapieniu przez rzekę Flumineddu, którego zbocza wznoszą się na wysokość ponad 400 m. Z kolei pozostałości po nuorskiej wiosce znajdują się w Tiscali w centrum Supramonte. W kraterze na szczycie Monte Tiscali (515 m n.p.m.) znajduje się nuorska wioska, składająca się pierwotnie z 60 okrągłych domostw, obecnie w większości zrujnowanych. Miejsce to ma niepowtarzalny klimat ze względu na położenie wśród gór, stalaktytów, drzew wewnątrz krateru i tajemnicze ruiny. W wolnej chwili warto odwiedzić miasto Orgosolo, gdzie znajduje się ponad 150 najróżniejszych malowideł. Wiele z nich odnosi się do współczesnych tematów, poczynając od ludowych figur, a na wydarzeniach z 11 września 2001 r. kończąc.
SÁSSARI I PÓŁNOCNY ZACHÓD
Alghero warto odwiedzić ze względu na uroczą starówkę, pozostałości po czasach, gdy na wyspie panowali Hiszpanie. Do dziś przetrwały elementy architektury oraz nazwy pisane po katalońsku. Urok miasteczko zawdzięcza wąskim i barokowym uliczkom, gdzie znajdują się bogato zdobione kościoły. Warto odwiedzić dwa z nich, San Michele i San Francesco. Pierwszy z nich charakteryzuje się ceramiczną kopułą i jest prawdopodobnie najbardziej ozdobionym barokowym kościołem jezuitów na wyspie. Kolejnym zabytkiem jest XVI-wieczna świątynia, której fasadę wspierają cztery wielkie kolumny. Niedaleko znajduje się Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny. W budynku tym mieści się polska parafia prawosławna pod wezwaniem św. Barbary. Najwięcej wrażeń dostarcza spacer po starówce, gdzie wokoło jest kilka ładnych kamienic z dawnymi murami obronnymi.
Warto wybrać się łodzią z Alghero do Capo Caccia. Jest to wapienna skała, która została ukształtowana przez fale i wiatr w ciągu 135 mln lat. W miejscu tym ukrywają się jaskinie, takie jak np. Grotta Verde i Grotta dei Ricami. Do znanego punktu widokowego prowadza tzw. kozie schody, które mają 654 strome stopnie. Z punktu widokowego roztacza się niezapomniany widok na przylądek Isola Foradada. Idąc po schodach, dochodzi się do Grotta di Nettuno. Jest to największa jaskinia na wyspie, a zarazem jedna z największych atrakcji turystycznych Sardynii. Grota Neptuna ma ponad 2 km długości, a zwiedzanie jej może przekroczyć nawet 45 minut. Stalaktyty i stalagmity są tutaj powyginane, mają najdziwniejsze kształty, przypominające ludzkie sylwetki, posągi, drzewa i zwierzęta. Położone w głębi lądu Sássari to gwarne miasteczko studenckie, które symbolizuje plątanina uliczek Starego Miasta. Wywodzą się z niego dwaj prezydenci Włoch: Antonio Segni i Francesco Cossiga. W XVI w. powstał założony przez jezuitów pierwszy na Sardynii uniwersytet. Obecnie uczelnia posiada ponad 10 wydziałów. Będąc w Sássari nie sposób pominąć katedry, której patronem jest św. Mikołaj z Bari. Cechą charakterystyczną jest fasada katedry z XVII w., zbudowana według prawideł sztuki barokowej. Należy wytężyć wzrok, aby z tła kamieni zobaczyć postacie świętych i patrona katedry. W okolicach Sássari znajduje się kolejna świątynia, Santissima Trinita di Saccargia, słynąca choćby z unikatowych i prawdopodobnie jedynych na całej wyspie XIII-wiecznych fresków. Miłośnicy zwiedzania muzeów powinni odwiedzić aż trzy tego typu obiekty w mieście. Najciekawsze z nich to Museo Nazionale G.A. Sanna, czyli znana wizytówka miasta i regionu. Ciekawostką są najróżniejsze znaleziska archeologów. Kolekcję archeologiczną posiada również Museo Diocesano.
MALOWNICZE PLAŻE
Sardynia cieszy się najpiękniejszym wybrzeżem w całych Włoszech. Jedną z największych atrakcji turystycznych są malownicze plaże, jedne z najpiękniejszych na świecie. Kolory wody przyjmują tu wszystkie odcienie szafiru, turkusa kontrastujące z białymi piaskami. Woda jest najczęściej tak czysta jak w basenie, idealna do nurkowania. W miejscu tym znajdują się wspaniałe plaże, których więcej można znaleźć na terenie całej wyspy. Spiaggia della Peleosa to jedna z najpiękniejszych plaż na wyspie, z najbardziej niebieskimi z niebieskich wodami. Na niewielkiej wysepce, po jej północnej stronie, stoi hiszpańska wieża obserwacyjna Torro Falcone. Zaliczane do pięciu najlepszych w Europie, plaże w Báia Chia charakteryzują się miękkim, białym piaskiem oraz lagunami bogatymi w miejscową florę i faunę. Z kolei Spiaggia Sa Colonia to jedna z najwspanialszych plaż, z której widać starożytne, fenicko-punickie miasto Bithia. W Cala Gonone są aż trzy piękne plaże, wszystkie niedaleko portu. Inne, takie jak Cala Fuili, Cala carte i zjawiskowa Cala Luna, skupiają się w odległości zaledwie kilku kilometrów.
Niektóre piaszczyste zatoczki są często całkowicie bezludne, tylko porośnięte sosnami, koprem czy opuncjami. Podążając prawie w każdym kierunku, napotkać można sekretne zatoczki. Do niektórych dopłynąć można wyłącznie łodzią, do innych prowadzą najzwyklejsze ścieżki.
Wojciech Witkowski
WAŻNE INFORMACJE
Dane ogólne
Sardynia – skalista wyspa, druga pod względem wielkości na Morzu Śródziemnym. Wraz z pobliskimi wyspami tworzy region administracyjny we Włoszech.
Strefa czasowa: GMT+1; czas letni GMT+2 (od końca marca do końca października).
Dokumenty podróży uprawniające do bezwizowego wjazdu i pobytu do 90 dni:
- paszport ważny minimum 3 miesiące ponad planowany pobyt lub
- dowód osobisty ważny minimum 6 miesięcy.
Uwaga: mimo, że przy podróżach turystycznych, do 90 dni, obowiązuje ruch bezwizowy, to turysta indywidualny (bez pośrednictwa biura podróży) ma obowiązek uzyskania pozwolenia na pobyt turystyczny w ciągu 3 dni od daty przekroczenia granicy Włoch. Wniosek o uzyskanie pozwolenia na pobyt turystyczny składa się do komendy policji (Questura); przy wniosku deklaruje się dokładne miejsce pobytu. Uzyskanie pozwolenia (foglio di soggiorno) jest bezpłatne.
Ubezpieczenia:
- wystarcza krajowe ubezpieczenie pojazdu OC
- oprócz posiadania karty NFZ zalecane jest posiadanie polisy ubezpieczenia kosztów leczenia i następstw nieszczęśliwych wypadków.
Przepisy ruchu drogowego
Wyposażenie pojazdu
- pasy bezpieczeństwa na przednich siedzeniach - na tylnych o ile są zamontowane
- trójkąt ostrzegawczy
- min. głębokość rzeźby bieżnika opon - 1,6 mm
- zewnętrzne lusterko wsteczne z prawej strony pojazdu oraz wewnętrzne lusterko wsteczne
- kask ochronny dla motorowerzysty i motocyklisty
- lusterka wsteczne dla motorowerzysty i motocyklisty; motocyklista, który może rozwinąć prędkość powyżej 100 km/h winien posiadać 2 lusterka wsteczne
- zaleca się posiadanie apteczki i gaśnicy
Zimowe wyposażenie pojazdu. Używanie opon okolcowanych (pojazdy do 3,5 tony) dozwolone w okresie od 15 listopada do 15 marca. Opony winny być zamontowane na wszystkich kołach pojazdu oraz ewentualnej przyczepy. Zaleca się zakładanie fartuchów przeciwbłotnych. Dozwolone prędkości: autostrady - 120 km/h; drogi - 90 km/h. Na drogach, gdzie łańcuchy przeciwślizgowe są obowiązkowe (uwaga na znaki drogowe), można używać bądź łańcuchów bądź opon zimowych. W regionie Val d’Aoste obowiązek używania opon zimowych lub wożenia ze sobą łańcuchów przeciwślizgowych przez całą zimę, tj.od 15.10 do 15.04.
Światła mijania. Używanie świateł mijania w terenie zabudowanym, dozwolone jest zarówno w nocy, jak i w dzień przy widoczności ograniczonej warunkami atmosferycznymi; poza terenem zabudowanym obowiązuje przez 24h. Każdy pojazd silnikowy winien być wyposażony w białe lub żółte światła - z przodu; czerwone - z tyłu pojazdu. Tylne światła przeciwmgielne mogą być używane tylko przy widoczności ograniczonej do 50 m.
Kamizelki odblaskowe. Obowiązek posiadania w samochodzie kamizelek z pasami odblaskowymi tzw. salva-vita. Kierowca lub pasażer, zmuszony do opuszczenia samochodu z powodu awarii lub podczas zatrzymania się w zatoce parkingowej, będzie ją nakładał, aby być widocznym dla innych użytkowników drogi.
Dozwolone wymiary pojazdu:
- wysokość - 4,0 m
- szerokość - 2,3 m
- długość całkowita zespołu pojazdów (samochód + przyczepa) - 18,75 m
- długość przyczepy 1-osiowej - 6,5 m
- długość przyczepy 2-osiowej - 8,0 m
Prawo jazdy. Do prowadzenia pojazdu uprawnione są tylko osoby, które ukończyły 18 lat. Kategoria B prawa jazdy uprawnia do ciągnięcia przyczep o ciężarze nieprzekraczającym 750 kg.
Przewóz dzieci. Zakaz przewozu dzieci do lat 12 oraz poniżej 150 cm wzrostu na przednim siedzeniu samochodu, o ile nie jest wyposażone w specjalny fotelik przystosowany do wymiarów dziecka. Dzieci poniżej 3 lat mogą być przewożone na tylnym siedzeniu samochodu bez specjalnego zabezpieczenia (gdy pojazd nie jest w nie wyposażony) pod warunkiem, że znajdują się pod opieką osób w wieku powyżej 16 lat.
Parkowanie. We wszystkich większych miastach, w pobliżu śródmieścia, utworzono strefy parkowania płatnego oznaczone niebieskimi tablicami (zone bleue). Parkowanie bezpłatne dozwolone jest tylko w pewnych godzinach w dni powszednie i niedziele - zgodnie ze wskazaniami umieszczonymi na tablicach; karty parkingowe można wykupić w automatach lub w kiosku z gazetami. W niektórych miastach zostały utworzone też tzw. strefy zielone, w których obowiązuje zakaz parkowania w dni powszednie w godz. 8-9.30 i 14.30-16. Z uwagi na ochronę zabytków historycznych (np. w Rzymie, Bolonii i Florencji) utworzono strefy centralne , w których obowiązuje zakaz parkowania w dni robocze w godz. 7-20. Średnie opłata za 1 godzinę parkowania - 1,20 euro
Niepełnosprawni. Samochody z plakietką mch mogą parkować na miejscach specjalnie międzynarodowego symbolu niepełnosprawny znaczonych żółtą linią i narysowanym symbolem w kolorze żółtym. W miejscach zakazu parkowania samochody te również mogą się zatrzymać. Przepis ten dotyczy również turystów zagranicznych
Kary za wykroczenia drogowe
Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,05%
Prowadzenie pojazdu pod wpływem środków odurzających - od 1227 do 4912 euro, zatrzymanie prawa jazdy na okres od 2 miesiecy do 2 lat i/lub 3-miesięczny areszt.
Przykładowe mandaty za inne wykroczenia drogowe (w euro):
- nieprawidłowe parkowanie - od 38 do 155
- parkowanie stwarzające niebezpieczeństwo dla innych użytkowników drogi – od 78 do 311(2 p.k.)
- niebezpieczne prowadzenie pojazdu w pobliżu zakrętów lub podczas ograniczonej widoczności – od 78 do 311 (8 p.k.)
- nieużywanie pasów bezpieczeństwa, przewożenie pasażerów na motorowerze – od 78 do 311 (5 p.k.)
- nierespektowanie czerwonego światła, rozmowy z tel. komórkowego podczas jazdy, - od 155 do 624 (6p.k.)
- przekroczenie prędkości:
Poza ww. mandatami policja rejestruje punkty karne w skali 1-10. Kierowca zagraniczny, bez względu czy w jego kraju działa system punktów karnych czy nie, również podlega punktowaniu. Przy zebraniu przez kierowcę 20 punktów policja zatrzymuje prawo jazdy na okres od 6 miesięcy do 2 lat. Policja ma prawo żądać natychmiastowego uregulowania mandatu w wysokości 1/4 kwoty maksimum przewidzianej dla danego wykroczenia. Jeżeli kierowca nie może uregulować mandatu na miejscu, musi przelać kaucję równą połowie wysokości mandatu maksimum gotówką bądź w formie gwarancji. W przypadku odmowy uregulowania mandatu policja ma prawo skonfiskować pojazd do czasu uregulowania mandatu. Uwaga: W przypadku braku lub wygaśnięcia ważności dokumentów pojazdu policja ma prawo skonfiskować pojazd.
Opłaty drogowe
Sieć drogowa Włoch liczy ok. 317 000 km, w tym ok. 6500 km autostrad. Przejazd autostradami jest płatny. Opłaty za przejazd autostradami można regulować gotówką (w euro), kartami kredytowymi Visa, Eurocard/Mastercard, American Express, Diner lub lub kartami magnetycznymi VIACARD. W użyciu są też inne karty opłat za przejazd autostradami, np. BANCOMAT (wystawiane przez banki), FASTPAY (o zasadach zbliżonych do VIACARD) i TELE-PASS. Wysokość opłat zależy od odcinka autostrady i kategorii pojazdu.
Na większości autostrad popularna jest forma regulowania opłaty za pomocą kart magnetycznych VIACARD. Karty VIACARD emitowane są o wartości 25, 50 i 75 euro i zachowują ważność do momentu wyczerpania kredytu. Karty magnetyczne VIACARD o wartości 25 euro i 50 euro można nabywać, za złotówki, w biurach turystyki PZM lub via internet. Uwaga: VIACARD nie jest honorowana na Sycylii. Kategoryzacja pojazdów uwzględniania przy pobieraniu opłat za przejazd autostradami we Włoszech (za wyjątkiem obwodnicy Neapolu, gdzie liczona jest tylko wg osi pojazdu). Kategoria A i B obejmuje pojazdy 2-osiowe różniące się wysokością pojazdu mierzoną przy jego przedniej osi. Pojazdy lub zespoły pojazdów o większej ilości osi zaliczane są do kategorii 3, 4 lub 5. (tabela opłat na stronie www.pzm-travel.pl)
Paliwo
We Włoszech można zakupić tylko benzyny bezołowiowe. Generalnie stacje benzynowe są czynne:
- od maja do września od godz. 7 do 12.40 i od 15.30 do 19.30
- od października do kwietnia od godz. 7 do 12.30 i od 15.30 do 19. Stacje samoobsługowe są czynne 24 godz. na dobę. W 80 proc. stacji można płacić kartami kredytowymi. Gaz płynny (LPG) do samochodów jest do nabycia w stacjach paliwowych koncernów Agip (www.agip.eni.it), Ip, Esso, Monteshell, Fina, Api, Q8, Tamoil, Aral i Erg; stacje usytuowane są wzdłuż autostrad w odległościach około 60 km. Obecnie litr bezołowiowej 95-oktanowej benzyny kosztuje 1,19 euro; a 98-oktanowej 1,29 euro, litr diesla to 1,12 euro, a gazu płynnego LPG – 0, 67.
Ważne telefony
Pomoc drogowa świadczona przez automobilklub włoski ACI działa 24h i obejmuje swym zasięgiem Watykan i San Marino - tel: 803 116
- policja – 113
- pogotowie ratunkowe – 118
- straż pożarna – 115 lub zunifikowany numer 112
Przydatne adresy
Ambasada RP w Rzymie
Via P.P. Rubens 20, Monti Parioli, 00197 Roma
telefon: (0039 06) 362 04 200, faks: (0039 06) 321 78 95
e-mail: ufficio.stampa@ambasciatapolonia.it; ambapol@infopolonia.it
internet: www.rzym.polemb.net
Wydział Konsularny w Rzymie
Via di San Valentino 12/14, 00197 Roma
telefon: (0039 06) 362 04 300, faks: (0039 06) 362 04 322
e-mail: konsul@infopolonia.it
internet: www.rzym.polemb.net
Konsulat Generalny RP w Mediolanie
Corso Vercelli 56, 20145 Milano
telefon: (0039 02) 480 189 78, 480 190 84, faks: (0039 02) 480 203 45
e-mail: milanokg@iol.it
internet: www.mediolankg.polemb.net; www.milanokg.it
Konsulat Generalny RP w Katanii
Via Monsignor Ventimiglia 117, 95131 Catania, Sicilia
telefon: (0039 095) 746 05 11, faks: (0039 095) 533 247
telefon dyżurny po godzinach urzędowania: (0039) 333 47 47 559
Konsulat RP w Bari
Konsul Honorowy, Domenico Centrone
Via Edmondo Caccuri 7, 70124 Bari
telefon: (0039 080) 561 67 86, 496 43 09, faks: (0039 080) 490 803 50
e-mail: domenicocentrone@libero.it
Konsulat RP w Bolonii
Konsul Honorowy, Corrado Salustro (jęz. włoski, angielski)
Via del Pratello 6/B, 40122 Bologna
telefon: 051 22 89 09
e-mail: infoconsolatopolacco@libero.it; consolatopolacco.bo@libero.it
Konsulat RP w Genui
Konsul Honorowy: Giuseppe Taró
Piazza Tommaseo 4/5, 16129 Genova
telefon: (0039 010) 310 62 75
faks: (0039 010) 366 489
e-mail: conpoloniage@libero.it
Konsulat RP w Neapolu
Konsul Honorowy - Aniello Tuorto (jęz.: włoski, francuski, angielski)
Via del Duomo 214, 80138 Napoli
telefon: (0039-81) 060 53 46, faks: (0039-81) 214 30 51, 760 72 07
e-mail: info@consolatopolonia.it
internet: www.consolatopolonia.it
Konsulat RP w Padwie
Konsul Honorowy, Ugo Zovatto (jęz.: włoski, niemiecki, węgierski)
Via Temanza 1/A - Scala A/26, 35134 Padova
telefon: (0039-049) 61 33 58, faks: (0039-049) 821 93 67
e-mail: info@consolatodipolonia.it
internet: www.consolatodipolonia.it
Źródło: PZM-Travel
