PODRÓŻE
Podróżowanie jest dziś łatwiejsze i bardziej osiągalne niż kiedykolwiek. W internecie z łatwością wyszukujemy polecane destynacje i miejsca noclegowe, odnajdziemy też szereg opinii podróżnych, zdjęć hoteli, plaż i atrakcji. Globalizacja sprawia, że najbardziej oddalone zakątki globu stają się przyjaźnie dostępne a turystyka jest jednym z największych sektorów gospodarki.
W swoim raporcie Światowa Rada Podróży i Turystyki (World Travel &Tourism Council , WTTC) wskazuje, że turystyka odpowiadała w 2017 roku za 10,4 proc. globalnego PKB i 313 mln miejsc pracy, czyli 9,9 proc. całkowitego zatrudnienia na świecie. Podróże i turystyka, które już w tej chwili dają jedno na dziesięć miejsc pracy na planecie, będą nadal motorem zatrudnienia. W Polsce zaś turystyka generuje 4,5% PKB, również 4,5 % ogółu zatrudnionych.[1] Globalnie sektor turystyki wzrósł w 2017 roku o 4,6 proc. i był to wzrost siódmy rok z rzędu.[2] Kraje skandynawskie wpisują się w ten trend, z roku na rok coraz więcej osób je odwiedza.
Najwyraźniej trend zwyżkowy widać w Islandii, która w ciągu ostatnich lat odnotowała spektakularne wzrosty odwiedzin turystów. Liczba zagranicznych turystów odwiedzających ten kraj wzrosła niemal czterokrotnie od 2010 roku do 2016 roku. Średnie roczne tempo wzrostu wynosiło 24,4 proc. Z kolei największy wzrost odnotowano w okresie od 2015 roku do 2016 roku, czyli aż 39,0%. W 2010 r. Islandię odwiedziło 488 tys. turystów a w 2016 r. prawie 1,8 mln.[3] Na wyspie w zeszłym roku łączny wkład podróży i turystyki w zatrudnienie, w tym pośrednio wspieranych przez przemysł, stanowił 36 proc. całkowitego zatrudnienia (69 tys. miejsc pracy). Oczekuje się, że w 2018 roku wzrośnie do 70 500 miejsc pracy, o 2,8 proc. rocznie, a w 2028 będzie stanowił już 46,9 proc. ogółu zatrudnionych.[4]Islandia plasuje się także na pierwszym miejscu w europejskich statystykach ilości nocy spędzanych przez rezydentów i nierezydentów w turystycznych obiektach noclegowych na jednego mieszkańca państwa.[5] Wzrosty w ilości zatrudnionych osób w turystyce, wkładzie tego sektora w PKB oraz przychodzie wygenerowanym przez turystów w krajach skandynawskich oraz w Polsce obrazuje poniższa tabela.
| Islandia | Norwegia | Szwecja | Finlandia | Dania | Polska | |
| Zatrudnienie w turystyce - udział całkowity | 36% | 12,70% | 11,10% | 9% | 7,80% | 4,50% |
| Wydatki turystów zagranicznych i ich wkład w tworzenie PKB | 37,60% | 4,60% | 6,70% | 3,80% | 4,20% | 4,60% |
| Bezpośredni udział turystyki w PKB | 8,50% | 6,50% | 2,40% | 1,90% | 2,20% | 1,90% |
| Całkowity udział turystyki w PKB | 34,60% | 9,00% | 9,50% | 8,30% | 7,70% | 4,50% |
Tab. 1 Travel & Tourism Economic Impact 2018 Źródło:Travel & Tourism Economic Impact 2018 Iceland, Norway, Sweden, Finland, Denmark, Poland, World Travel & Tourism Council, 2018
Natura – siła Skandynawów
Branża turystyczna jest obecnie jednym z największych przemysłów na świecie, a turystyka krajoznawcza (natural-basedtourism NBT) jest często uważana za najszybciej rosnącą jej gałąź. Właśnie ten rodzaj turystyki od dawna dominuje w krajach skandynawskich i obejmuje wyjazdy np. do parków narodowych czy dzikich obszarów. Na tle krajów skandynawskich nieco odróżnia się Dania, w której turyści odwiedzają głównie miasta oraz wybrzeże. Niemniej jednak również w turystyce nadmorskiej można doszukać się elementów turystyki krajoznawczej, takich jak wędkowanie, pływanie czy jazdę na rowerze. Janusz Żebrowski, z Fiordy.com, firmy członkowskiej Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej (SPCC) potwierdza siłę trendu turystyki krajoznawczej:
„Turystyka do Norwegii bazuje na przyrodzie i aktywnym trybie spędzania czasu. Do klasyków należy turystyka piesza, w tym wędrówki górskie, a zwłaszcza wejścia na słynne punkty widokowe jak np. półka skalna Preikestolen, wiszący głaz Kjerag lub Trolltunga, czyli Język Trolla, a także Reinebringen na Lofotach. Następnie turystyka rowerowa, kajakarstwo, co ciekawe także po morzu, a zwłaszcza po fiordach, a także żeglarstwo i wędkowanie.”
W 2017 r. organizacja Visit Sweden zrealizowała w serwisie Airbnb kampanię reklamową eksponującą Szwecję jako destynację dla turystyki opartej na przyrodzie. Zaprezentowano dziewięć przykładów szwedzkich atrakcji przyrodniczych z całego kraju, ujętych w postaci typowej dla serwisu listy z opisem wyposażenia i udogodnień. Szwecja stała się pierwszym krajem na Airbnb, udostępnionym w całości jako potencjalne miejsce „do wynajęcia za darmo”. Zdjęcie zorzy polarnej zostało w nieszablonowej kampanii podpisane: „Indywidualnie zaprojektowany apartament z tarasem zapewniającym panoramiczny widok na okolicę. We wszystkich kierunkach".
Podczas gdy turystyka w wielu częściach krajów skandynawskich była ograniczona głównie do sezonu letniego, rozwój narciarstwa i wyjazdów do miejsc na dalekiej północy przyciąga teraz więcej turystów w sezonie zimowym. Co więcej, podróże związane z zorzą polarną znacząco zwiększyły turystykę zimową na Islandii oraz na najbardziej wysuniętych na północ częściach Norwegii, Finlandii i Szwecji. Janusz Żebrowski wskazuje, że szczyt sezonu wyjazdów do Norwegii to przełom czerwca i lipca, okres tzw. białych nocy na południu kraju i dnia polarnego na północy. Jednak coraz popularniejsze stają się także wyjazdy zimowe, między styczniem a marcem, w okresie nocy polarnej. Na popularności zyskują także aktywności związane z zimową aurą, takie jak wspinaczka lodowcowa, rajdy psimi zaprzęgami, jazda na skuterach śnieżnych czy kiting na śniegu.
Wakacje po skandynawsku
Z kolei Skandynawowie szukają ciepła i rozrywek kulturalnych. Wioletta Drozdowska – Malicka z Albatros Travel, firmy członkowskiej Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej (SPCC) zauważa, że bardzo popularne wśród Skandynawów są ciepłe destynacje wakacyjne, np. wyjazdy na safari i zwiedzanie RPA, Namibii lub Kenii oraz podróże do Azji. Największym powodzeniem cieszą się kraje tj. Wietnam, Tajlandia, Bali, Indie i Japonia. Skandynawowie chętnie wybierają także rozrywki kulturalne jako pretekst wakacyjnych podróży. Tu dominują główne wyjazdy do opery oraz na koncerty muzyki poważnej.
Chińscy turyści
Z kolei jedną z głównych sił napędowych wzrostu liczby turystów w Skandynawii są odwiedzający z tzw. wschodzących rynków azjatyckich. Liczba chińskich turystów na lotnisku Keflavik wzrosła ponad pięciokrotnie w ciągu ostatnich czterech lat. Obecny wzrost liczby turystów odwiedzających Finlandię wynika głównie ze wzrostu turystyki z Chin. Przykładowo w 2016 roku do Finlandii przybyło 356 tys. chińskich turystów, co stanowi wzrost o 35 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.[6]
Turystyka a zrównoważony rozwój
Natura jest od dziesięcioleci kluczowym czynnikiem przyciągającym turystów do krajów nordyckich. Popyt na turystykę opartą na przyrodzie stale rośnie i jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów turystyki w Europie, a także poza nią. Wzrost liczby turystów na obszarach dzikich, często chronionych, w naturalny sposób implikuje potrzebę świadomego korzystania z walorów przyrody. Kraje skandynawskie dbające do politykę zrównoważonego rozwoju dostrzegają potrzebę zwiększenia ochrony przyrody w kontekście dynamicznego rozwoju turystyki i w ramach współpracy w Radzie Nordyckiej opracowują projekty rozwoju turystyki opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju, aby przyszłe pokolenia mogły cieszyć się zapierającymi dech w piersiach skandynawskimi krajobrazami.
[1]Travel & Tourism Economic Impact 2018 Poland, World Travel & Tourism Council
[2]Travel & Tourism Economic Impact 2018 Finland, World Travel & Tourism Council
[3] Tourism in Iceland in figures, 2017, Icelandic Tourist Board
[4]Travel & Tourism Economic Impact 2018 Iceland, World Travel & Tourism Council
[5]Statystyka w dziedzinie turystyki, Eurostat, 2017
[6]Tourism, nature and sustainability, A review of policy instruments in the Nordic countries, Nordic Council of Ministers, 2018
Skandynawsko-Polska Izba Gospodarcza (SPCC) to stowarzyszenie ludzi biznesu stworzone przez i dla przedsiębiorców związanych ze Skandynawią. Główna siedziba SPCC znajduje się w Warszawie, ale organizacja jest aktywna na terenie całego kraju. Od początku 2015 roku działa biuro regionalne SPCC w Gdyni, Izba ma też swoją przedstawicielkę w Szczecinie, a aktywna jest ponadto we Wrocławiu, Krakowie i w Poznaniu. Obecnie SPCC zrzesza ponad 400 członków, co sprawia, że należy do grona największych izb bilateralnych działających w Polsce. Członkostwo w Izbie to możliwości nawiązywania kontaktów z elitarną grupą osób zarządzających prężnymi firmami skandynawskimi i sposób na znalezienie inspiracji dla każdego, kto dąży do rozwoju swojej firmy. W ramach swoich działań SPCC co roku publikuje specjalistyczne raporty prezentujące skandynawsko-polską współpracę w kontekście różnych obszarów, m.in. innowacyjności, odpowiedzialnego biznesu, rynku pracy czy zrównoważonego rozwoju. Więcej o SPCC: www.spcc.pl
