AKTUALNOŚCI
Z okazji Dnia Kobiet przypominamy o paniach, których wynalazki odmieniły motoryzację. Korzystacie z nich podczas każdej jazdy lub codziennie widzicie na drodze, choć powstały w czasach, gdy rynek motoryzacyjny stawiał swoje pierwsze kroki.
Dawno, dawno temu na drogach nie było linii. Pojazdy jeździły intuicyjnie, a pytanie „gdzie należy to robić?” pozostawało kwestią interpretacji. Część kierowców preferowała jazdę bliżej krawędzi, a część bliżej środka. Ponieważ środek był wyznaczany na oko, często dochodziło do kolizji. Na szczęście ówczesne pojazdy nie osiągały zawrotnych prędkości, niemniej jednak rzecz była dość uciążliwa.
Kto pierwszy wpadł na pomysł, aby rozdzielić trasy ruchu za pomocą linii namalowanych na autostradach? Kalifornijski Departament Transportu przypisuje ten wynalazek June McCarroll. Urodziła się 30 czerwca 1867 roku w hrabstwie Lewis w Nowym Jorku. Ukończyła szkołę medyczną w Chicago, pracowała jako pielęgniarka, a następnie lekarka. Zajmowała się również działalnością społeczną.
June McCarroll i poświęcona jej tablica pamiątkowa w Kalifornii. Fot. domena publiczna.
Pomysł zrodził się z obserwacji rosnącej liczby wypadków na drogach. June McCarroll uważała, że wymalowanie linii na jezdni pomoże kierowcom utrzymać prawidłowy tor jazdy i uniknąć kolizji. Sama omal nie uległa wypadkowi. W 1917 roku musiała zjechać na pobocze swoim Fordem T, aby uniknąć zderzenia z dziesięciotonową ciężarówką.
Wcielanie planu w życie początkowo napotkało opór. Rada Nadzorcza hrabstwa Riverside, której lekarka przedstawiła swój pomysł, niby się z nim zgodziła, ale nie kwapiła się do realizacji. June McCarroll poświęciła siedem lat na przekonanie lokalnych administracji. Pisała petycje, zachęcała do tego inne osoby, spotykała się z decyzyjnymi urzędnikami. W międzyczasie sama namalowała pas na drodze Route 99 o długości dwóch mili. Ostatecznie w 1924 roku Kalifornijska Komisja Dróg przychyliła się do rozwiązania i namalowała linie między San Bernardino a Los Angeles.Dziś system wymyślony przez June McCarroll jest powszechnie stosowany na całym świecie. Chyba nikt nie wyobraża sobie dróg bez oznaczonych pasów ruchu. Panowałby nieopisany chaos, a przy dzisiejszych prędkościach pojazdów, wypadki miałyby katastrofalne skutki.
Florence Lawrence urodziła się 2 stycznia 1886 roku w Kanadzie. Zrobiła oszałamiającą karierę jako gwiazda kina niemego. Zagrała w ponad trzystu filmach i mniejszych produkcjach.
Jej ogromną pasją była technika, a zwłaszcza motoryzacja. Należała do pierwszych kobiet w USA, które posiadały samochód. Interesowała się jego budową i śledziła wszelkie nowinki techniczne. Florence była bardzo zamożną osobą, głównie dzięki karierze filmowej. To pozwalało jej testować i kupować pojazdy.
Florence Lawrence, fot. domena publiczna.
Miała również wiele pomysłów, jak usprawnić ówczesną motoryzację. Przypisuje się jej wymyślenie prototypu kierunkowskazu samochodowego (auto signaling arm). Urządzenie składało się z flag zamontowanych na tylnym zderzaku, które kierowca mógł podnosić lub opuszczać, aby zasygnalizować innym zamiar skrętu. Wówczas nie czyniono tego wcale lub po prostu machano ręką.
Ówczesne samochody nie posiadały oświetlenia charakterystycznego dla współczesnych aut. W wyposażeniu była jedynie lampy przednie do oświetlania drogi. Gazowe. Dlatego promień światła był krótki i zdecydowanie utrudniał poruszanie się nocą. Florence Lawrence stała na stanowisku, że pojazdy powinny posiadać więcej świateł, również z tyłu oraz sygnalizować to, co planuje zrobić kierowca. Myślała nad połączeniem pedału „stop” z tylną lampką, dzięki czemu kierowca jadący za hamującym pojazdem również zwolni i uniknie stłuczki.Pomysły Florence Lawrence są dziś standardem na całym świecie, jednak aktorka nie opatentowała ich i co za tym idzie, nie otrzymała z tego tytułu żadnej nagrody i nie czerpała zysków z wprowadzenia do masowej produkcji przez producentów. Prawdopodobnie ubolewała nad tym faktem, kiedy krach na nowojorskiej giełdzie w 1929 roku pozbawił ją praktycznie całego majątku.
Mary Anderson zawdzięczamy kolejny wynalazek, bez którego nikt nie wyobraża sobie jazdy samochodem – wycieraczki.
Kobieta urodziła się 19 lutego 1866 roku. Pomysł opatentowała w 1903 roku. Warto przypomnieć, jak wyglądało rozwiązanie w ówczesnych pojazdach. Kiedy padał śnieg lub deszcz, kierowcy musieli wychylać się przez okno lub zatrzymywać pojazd, aby przetrzeć szybę. W takich okolicznościach podróż znacznie się wydłużała i była po prostu niebezpieczna. Prowadzenie z głową wystawioną za okno nie należało do komfortowych zajęć, a podczas mrozów stawało się wręcz niemożliwe.
Zimą 1902 roku Mary Anderson odwiedziła Nowy Jork. Obserwowała motorniczego trolejbusu, który zmagał się ze śniegiem na szybie. Otwierał okno, wychylał się z pojazdu, zatrzymywał go, wysiadał na zewnątrz i przecierał szybę. Wtedy Mary Anderson wpadła na pomysł, że trzeba robić to od środka za pomocą szczotek na dźwigni.
Mary Anderson i szkic wycieraczek ze zgłoszonego patentu. Fot. domena publiczna.
Wynalazek pierwotnie nie był popularny, ponieważ po drogach jeździło mało pojazdów. Producenci obawiali się, że urządzenie jest zbyt niszowe, a ponadto stali na stanowisku, że obsługa wycieraczek będzie dekoncentrować kierowców.
Rozwój motoryzacji nastąpił dopiero w kolejnej dekadzie, kiedy samochody stały się coraz bardziej popularne. Patent chroniący wynalazek Mary Anderson wygasł w 1920 roku, dlatego kobieta nie zarobiła fortuny na swoim pomyśle. Dopiero w 1922 roku, już po wygaśnięciu patentu, wycieraczki samochodowe stały się standardowym wyposażeniem w samochodach. Cadillac był pierwszym producentem oferującym pojazdy z wycieraczkami.
Brytyjka Dorothy Levitt wiodła nietuzinkowe życie, jak na swoje czasy. Wielu mogła wprowadzać w konsternację łamaniem konwenansów. Nie tylko prowadziła samochody, ale również biła rekordy prędkości w wyścigach. W 1905 roku ustanowiła rekord: 146 km/h. W 1909 roku napisała książkę „Kobiety i samochody”. Uczyła kobiety prowadzenia pojazdów, a jej najbardziej znaną kursantką najprawdopodobniej była Aleksandra Duńska, księżniczka Danii, królowa Wielkiej Brytanii, żona Edwarda VII.
Dorothy Levitt, fot. domena publiczna.
Potrafiła walczyć o swoje. Pozwała do sądu kierowcę, który uderzył w jej samochód. Spór zakończył się w 1903 roku wygraną Dorothy Levitt i była to pierwsza sprawa sądowa w historii Wielkiej Brytanii, dotycząca kolizji drogowej, wytoczona przez poszkodowaną osobę, prowadzącą uderzony pojazd.
Miała pomysły, jak usprawnić motoryzację. Między innymi za pomocą lusterek. Dziś lusterka wsteczne stanowią oczywiste wyposażenie każdego pojazdu, ale w czasach Dorothy Levitt, po prostu odwracano głowę. We wspomnianej wcześniej książce, autorka radziła, aby nie kręcić się za kierownicą, tylko cały czas patrzeć w przód. Zalecała mieć pod ręką niewielkie lusterko i zerkać do niego raz na jakiś czas, aby monitorować sytuację z tyłu.
Z czasem lusterka stały się standardowym wyposażeniem samochodów w znaczący sposób poprawiającym bezpieczeństwo kierowców i pasażerów.
