WIEŚCI Z WARSZTATU
Te do kamperów typu integra to bardzo oryginalny twór. Są większe, bo modelowane na potrzeby kontenerowej zabudowy. Podobnie ma się rzecz z szybami bocznymi – te też są wytworem małoseryjnej produkcji. Co, gdy takie ulegną uszkodzeniu?
Kampery typu integra czy inaczej w pełni zintegrowane (z ang. full-integral motorhome; z niem. Integrierter Aufbau) są dziełem firm karosujących „gołe podwozia z silnikiem” samochodów użytkowych i ciężarowych. A skoro tak, to nie mają szyb oryginalnych w szoferce (bo też próżno tu szukać fabrycznej kabiny). Walorem takich zabudów jest eliminacja mostków cieplnych, swoboda aranżacji dużo szerszego salonu na czas postoju i łatwość montażu w poprzek do kierunku jazdy sypialni ukrytej w podsufitce.
To, co cieszy użytkownika, może przyprawić o ból głowy, gdy takie przeszklenie dozna uszczerbku. I tu dochodzimy do zagadnienia ciekawego z punktu widzenia ekonomii i pogodzenia wymogów bezpieczeństwa. Otóż okazuje się, że taka szyba przednia może kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych (!). Jakkolwiek więc kamper karosowany jest np. na podwoziu z silnikiem ducato, to element ten kosztuje circa 10 razy więcej niż szyba „fabryczna”, stanowiąca wyposażenie szoferki wspomnianych fiatów, gdy opuszczają linie montażowe koncernu FCA.
Naprawa lub wymiana uszkodzonej
Oczywiście autoryzowane przedstawicielstwa czy centra serwisowe producentów kamperów są pierwszym adresem, który powinien zainteresować nas, gdy tylko szyba dozna uszczerbku, a jej wymiana okaże się nieodzowna. Temat to na osobny artykuł, ale generalnie dopuszczalne metody napraw ograniczają się do uzupełniania niedużych odprysków.
Jak dobierane są szyby?
Jeśli chodzi o specyfikacje techniczne, to nie ma różnic między przednią szybą samochodu osobowego a przednią szybą do kampera typu integra. Te także podlegają procedurze homologacji.
Okazuje się, że poza kosztami na pracochłonność operacji wymiany takiej ma wpływ rocznik. W przypadku najnowszych modeli niezbędna może okazać się także kalibracja zaawansowanych systemów wsparcia kierowcy (ADAS), bo też np. kamery w podszybiu stanowią coraz częstszy widok w debiutujących na rynku modelach z wyższej półki. Przykładowo, w trosce o bezpieczeństwo podróżnych Concorde, znany producent luksusowych kamperów o dmc kilkunastu ton, w najbardziej doposażonych modelach montuje w miejscu lusterka wstecznego Concorde-BirdView – kamerę o kącie widzenia 185 stopni. Do tak wielkich kamperów koszt szyby będzie największy, o czym wspomina konkurent w segmencie superluksusowych „domów na kołach”.
Integra w wieku dojrzałym
W starych kamperach, jeszcze tych z lat 70. XX wieku, szyby bywały płaskie, więc łatwo je i dziś dorobić. Montowano je przeważnie tylko na uszczelkach. Brak kleju nie musi być ułatwieniem, gdy konkretny egzemplarz skrywał unikalny profil uszczelki.
Na pozór zamówienie nowej szyby do współczesnych integrali wydaje się o wiele prostsze.
– Czołowi producenci kamperów dysponują profesjonalnymi programami umożliwiającymi dobór szyb na podstawie numeru VIN, więc zamówienie szyby u dilera daje nam 100-procentową pewność, że pasuje – wyjaśnia reprezentant marki Chausson Szymon Majnusz z pszczyńskiej firmy Transa-M.
Tu kolejna ciekawostka. Tak jak na potrzeby małoseryjnej produkcji zaangażowana jest niezliczona liczba kooperantów, tak kanałów dystrybucji jednej i tej samej „szyby nietypowej” może być więcej. Inaczej też niż w przypadku modeli zjeżdżających z taśm montażowych koncernów samochodowych – te przednie to wytwór przywodzący skojarzenia z rzemiosłem. Dodajmy, z rzemiosłem firm, których tożsamość bywa owiana tajemnicą, skoro absolutnie żaden z przepytywanych przez naszą redakcję producentów kamperów nie ujawnił źródła (sic!) faktycznego pochodzenia szyb do modeli w pełni zintegrowanych.
Sporo informacji na temat szyby (m.in. datę produkcji, ale także rodzaj zastosowanej szyby) można odczytać samodzielnie, potrafiąc rozszyfrować umieszczone na niej oznaczenia i kody. Trzeba jednak wiedzieć, że choć są pewne standardy w oznaczeniach, to każdy producent samochodu czy dostawca szyb może stosować własne kody parametrów i budowy. Zdecydowanie największa różnorodność panuje na rynku caravaningowym.
– Dlaczego nie możemy podać wykazu kodów i cen dla takich? Bo wynika to z dużej wariantowości. Kalkulacje cen są domeną warsztatów, a ze względu na różne stawki roboczogodzin czy lokalizację naszych dilerów w krajach UE, trudno by nam było uśrednić spodziewane koszty dostaw i montażu – odpowiada na naszą prośbę o stworzenie pomocnej tabeli Olesja Silkina, export assistant w Dethleffs GmbH & Co. KG.
Więcej o szybach nietypowych dowiadujemy się z rozmowy z przedstawicielem znanego producenta szyb samochodowych (patrz: apla).
Kodowanie szyb
Gdy pokusić się o prześledzenie faktycznego źródła pochodzenia szyb do zintegrowanych kamperów, to okaże się, że niemały udział w ich produkcji mają przedsiębiorcy... spoza Europy. Regułą jest, że wszyscy bardzo cenią sobie wzór projektowy. Dowód? Turecka firma Gimpex jest poddostawcą szyb bocznych dla kamperów typu integra. Odbiorcami są znane na rynku marki – globalne brandy wyspecjalizowane w dostawach części i akcesoriów do zabudów kempingowych.
– By dać obraz, jak bardzo przedsiębiorcy wyspecjalizowani w produkcji czy dystrybucji szyb do kamperów nie lubią rozgłosu, przyznam, że nawet moi europejscy mocodawcy nie mają świadomości, że ja de facto nie produkuję owych szyb, a robi to malutka firma mego przyjaciela. U mnie taka do najnowszego, popularnego modelu w klasie do 3,5 tony kosztuje 110 euro, a gdy nabyć ją z logiem znanej firmy, 4-krotnie więcej – przyznaje Recep Guleryuz.
Mowa o cenach dla klientów końcowych, ale dowodzi to bardzo wysokiej marżowości w całym łańcuchu uczestników rynku: producent (de facto) szyb – oferent – marka/brand. Gdy dodać do tego, że firmy, które dostarczają części (w tym szyby samochodowe) do koncernów motoryzacyjnych na tzw. pierwszy montaż, są zobowiązane do posiadania dziesiątek certyfikatów, a najważniejszym z nich jest ISO/TS 16949:2002, to jasne jest, dlaczego producenci pojazdów specjalnych (kampery) pilnie strzegą know-how. Bywa, że faktycznego producenta szyby przyjdzie nam szukać w... Afryce. Zwykle fakt ten został swego czasu odnotowany w dokumentacji, a jeśli taka przetrwała do dziś, to można nawet pokusić się o stworzenie tzw. kopyta, by wskrzesić produkcję dla nietypowych (np. wiekowych) kamperów, ale zwykle pokusę taką studzi niebagatelny koszt.
Cóż, nikt nie mówił, że caravaning w najbardziej prestiżowej klasie kamperów (integra) musi być tani.
Grzegorz Wroński, trener techniczny NordGlass Sp. z o.o.
Przeszklenie czołowe w kamperze typu integra to bardzo indywidualny produkt. Kto produkuje takie szyby?
W produkcji szyb niskoseryjnych specjalizują się firmy, które mają możliwość szybkiego zmieniania parametrów produkcji. Dzięki temu dostarczają rozwiązania o różnych kształtach. Współpracują one ściśle z producentem zabudowy takiego pojazdu. NordGlass również zajmuje się produkcją szyb specjalnych. Stworzyliśmy m.in. replikę szyby do cadillaca Marszałka Piłsudskiego. Zajmujemy się także produkcją szyb do autobusów, wozów strażackich na lotniskach, do tramwajów czy lokomotyw. Jedną z najbardziej nietypowych szyb, która wyszła z fabryki NordGlass, była ta przeznaczona nie do pojazdu, a do przepławki. Wizjer, który powstał w korytarzu tamy, służy do obserwacji migracji ryb.
Co robić, gdy przednia szyba do tzw. integry pęknie?
Pierwsza możliwość to wysłanie zapytania do producenta zabudowy – być może ma on jeszcze zapas takiej części. Kolejna to skierowanie się do producenta takiej szyby – na pewno posiada jeszcze wzornik i formę. Jednak koszt ponownego uruchomienia produkcji może być wysoki. Na pewno warto sprawdzić również rynek części używanych oraz zwrócić się do firm, które na co dzień zajmują się wymianą szyb.
Jak wygląda to na rynku aut seryjnych i jak ocenić rynek szyb do pojazdów specjalnych?
Szyby produkuje się według zapotrzebowania rynku, który dyktuje, jak długie są serie danego egzemplarza. Dostępność szyb do rzadkich samochodów jest ograniczona, co wiąże się z trudnością otrzymania takiego produktu w hurtowni. Czasami konieczne jest dodatkowe zamówienie, jednak musimy liczyć się z tym, że czas oczekiwania będzie dłuższy.
Rynek pojazdów specjalnych jest jeszcze bardziej skomplikowany – dostępność części jest znacznie utrudniona. W niektórych przypadkach poszukiwanie szyby może skończyć się niepowodzeniem, chyba że kamper jest budowany na oryginalnej kabinie samochodu. Wtedy szyba czołowa i szyby w drzwiach są dostępne na rynku, najczęściej w przystępnej cenie, ponieważ są to produkty takie same jak do seryjnych samochodów.
Jak zbudowana jest szyba samochodowa przednia?
Szyby laminowane w samochodach osobowych składają się z dwóch warstw szyby oraz folii, która znajduje się pomiędzy nimi. Zazwyczaj obie warstwy szkła mają grubość po 2,1 mm, ale w najnowszych modelach samochodów zewnętrzna szyba ma 2,1 mm, natomiast wewnętrzna bywa cieńsza. Szyby w samochodach ciężarowych również składają się z trzech warstw: szyba – folia – szyba, jednak są nieco grubsze. Każda z warstw szkła ma po ok. 2,6 mm. Im nowszy model samochodu, tym cieńsze będą szyby – producenci dążą bowiem do zminimalizowania ciężaru szyby, a co za tym idzie – masy całego auta.
Czym jest szyba bezpieczna?
Szyba bezpieczna to ta spełniająca określone parametry według regulaminu R43 dla szyb hartowanych i laminowanych samochodowych. Powinna więc posiadać oznaczenie dopuszczenia do ruchu w pojazdach samochodowych, czyli musi mieć homologację R43. Dodatkowo powinny się na niej znajdować: logo producenta, kraj produkcji i numer homologacji danego producenta – aby mieć pewność, że ten ma licencję na produkcję określonego typu szyb.
tekst Rafał Dobrowolski
zdjęcia Rafał Dobrowolski, Szymon Majnusz
materiały firmy NordGlass
Artykuł pochodzi z numeru 6(79) 2017 Polskiego Caravaningu
