DOBRZE WIEDZIEĆ
Dlaczego w Ameryce tak popularne są naczepy do pick-upów? Jakie są różnice w jeździe takim zestawem? I dlaczego Amerykanie czy Kanadyjczycy tak często wybierają ten sposób caravaningu?
Pick-upy i naczepy fascynują mnie od dawna – widok takiego zestawu przemierzającego bezkres kontynentu północnoamerykańskiego uważam za ikoniczny. Kiedyś miałem przyjemność „zwiedzać” taki zestaw made in USA poruszający się po naszych drogach. Wielkość wnętrza po wysunięciu segmentów była porównywalna z niedużym mieszkaniem w bloku. Mój kolega fotograf zapytał właściciela, po co mu dwie pralki, na co ten odrzekł: „ta górna to suszarka, chłopcze”. Zapraszam was do innego wymiaru.
Podczas targów caravaningowych w Düsseldorfie ponownie zobaczyłem piękne naczepy – moja fascynacja tym rodzajem caravaningu odżyła. Postanowiłem zgłębić temat i przybliżyć wam to zagadnienie. Oczywiście nie wszystkie amerykańskie realia można przełożyć bezpośrednio na europejskie warunki, ale nowe naczepy oferowane na naszym kontynencie są mniejsze, lżejsze i dostosowane do pick-upów oferowanych w Europie.
Naczepy, czyli przyczepy siodłowe
Naczepa to rodzaj dużej przyczepy, która jest zaczepiona i obraca się na siodle zamontowanym na pick-upie lub ciężarówce. Istnieją różne typy zaczepów przeznaczonych zarówno dla długich, jak i krótkich ciągników siodłowych. Alternatywną opcją jest połączenie na tak zwanej gęsiej szyi, jeśli nie chcemy mieć siodła na pace pick-upa. Połączenie siodłem minimalizuje pionowe „bujanie się” naczepy za samochodem podczas jazdy. Wynika to z faktu, że punkt zaczepienia i obrotu znajduje się nad lub tuż przed tylną osią holownika. Pionowy ruch ciągnika nie ma tak dużego wpływu na naczepę jak w przypadku przyczepy z klasycznym dyszlem, ze sprzęgiem kulowym i hakiem zamontowanym na dłuższym nawisie samochodu. Zestawy z naczepą mają lepszy promień skrętu, przez to są łatwiejsze w manewrowaniu niż klasyczne przyczepy. Naczepa względem ciągnika może „złożyć się” pod kątem 90º bez szkody dla obu pojazdów. Jest to jedna z ich zalet, a zarazem jeden z powodów, dla których takie zestawy są preferowane przez wielu podróżników. Naczepę, podobnie jak przyczepę, można odłączyć od holownika po zaparkowaniu w miejscu, w którym chcemy się zatrzymać. Nasz pick-up może być następnie używany do codziennych podróży i wycieczek, eliminujemy w ten sposób konieczność holowania porównywalnie dużym kamperem oddzielnego małego samochodu na przyczepie (częsta praktyka w USA, spotykana również w Europie).
Ciekawostką są naczepy typu toy-hauler, które doskonale nadają się do zabrania ze sobą „zabawek”, takich jak motocykle, ATV, UTV, gokarty czy nawet smart. Ten typ naczepy ma garaż z tyłu nadwozia wyposażony w pochylnię, która po otwarciu pozwala na wjechanie wybranym pojazdem do naczepy i bezpieczne przewożenie go. Po zwolnieniu garaż przekształca się w dodatkowy salon, a odpowiednio ustawiona pochylnia tworzy taras.Naczepy różnią się znacznie pod względem ceny. Na rynku amerykańskim mniejsze, starsze, używane naczepy mogą kosztować 10 000 dol., a ceny nowszych luksusowych modeli oscylują w przedziale 50 000–100 000 dol. Cena, jaką zapłacimy, będzie zależeć od naszych preferencji dotyczących udogodnień i luksusu, jakie chcemy mieć w naczepie.
Dwaj europejscy producenci pozazdrościli amerykańskim kolegom i zaprojektowali własne naczepy. Tischer to producent znany z kontenerów mieszkalnych montowanych na pick-upach. Jego naczepa nie rozsuwa się, ale „normalna” szerokość wnętrza przekłada się na mniejszą masę własną. Drugi z producentów to brytyjska firma Fifth Wheel Company, która chyba jako jedyna na Starym Kontynencie oferuje rozsuwane naczepy. Celtic Rambler i Dream Seeker to dwa piękne i bardzo przemyślane pojazdy zaprojektowane przez walijskich inżynierów z „piątego koła”. Pierwsza i jednocześnie większa z nich zdobyła kiedyś 10 na 10 punktów w teście organizowanym przez renomowany angielski „The Caravan Club Magazine”. Jurorom zaimponowało połączenie luksusu i funkcjonalności oraz nowoczesny, aerodynamiczny kształt. Wszystkie naczepy kempingowe wyposażone są w elektropneumatyczny lub elektryczny układ hamulcowy. Siłę hamowania ustawiamy potencjometrem na specjalnej przystawce lub w zależności od producenta i modelu pick-upa – na konsoli środkowej. Temat elektrycznych hamulców omówimy w osobnym materiale.
Holowanie naczepy
Naczepy mogą mieć do 13 m długości i ważyć do 4,5 t. Z tego powodu ważne jest, aby wziąć pod uwagę techniczne możliwości holowania, jakie oferuje konkretny pick-up. Oczywiście samo siodło jest bardzo ważnym elementem oraz, podobnie jak w przypadku haka holowniczego, sposób jego montażu.
Przy doborze naczepy należy zwrócić uwagę na dwa kluczowe parametry: rozkład masy naczepy, a co za tym – idzie nacisk na siodło oraz maksymalne obciążenie osi w samochodzie. W zależności od konstrukcji naczepy, liczby osi i ich umiejscowienia ciężar, jakim zostanie obciążony pick-up, będzie wynosił od 20 do 35% masy całkowitej naczepy. Wynika to z faktu, że naczepa częściowo opiera się na samochodzie, który ją holuje.
Istnieje szereg klas wagowych dla naczep, które uwzględniają długość, wysokość, wyposażenie i wysuwane segmenty. Sposób produkcji i użyte materiały również odgrywają istotną rolę w masie takiego pojazdu. Lekkie dwuosiowe naczepy mogą być holowane przez mniejsze lub średnie pick-upy. Mniejsze i lżejsze naczepy są dobrym rozwiązaniem, jeśli jedziesz krótszymi trasami lub nie potrzebujesz stosunkowo dużej przestrzeni życiowej podczas wypoczynku. Pojazdy średniej wielkości oferują więcej przestrzeni życiowej, ale wymagają większych pojazdów. Największe i najcięższe naczepy trzyosiowe będą wymagały pick-upów z linii heavy duty, z dużym silnikiem Diesla oraz charakterystyczną tylną osią na bliźniaczych kołach.
Szacuje się, że można „dołożyć” około 1000–1300 kg do masy naczepy, gdy uzupełnimy zbiorniki paliwem, wodą, gazem LPG i wszystkimi przedmiotami osobistymi. To ważna kwestia, którą należy wziąć pod uwagę przy wyborze właściwego siodła do swojego pick-upa (lub odpowiedniego pojazdu do naszej naczepy).
Design, czyli wygląd zewnętrzny
Wiele nowszych naczep wykonanych jest z błyszczącego włókna szklanego, zaprojektowanego tak, aby przez wiele lat zachowały kolor i połysk, a także wytrzymały działanie wiatru, wody, gałęzi czy promieni UV. Niektóre mają dach pokryty gumą, inne wyposażono w wielkie markizy, a jeszcze inne mają wspomniany garaż i taras.
Jeśli chodzi o budowę, naczepy sprawiają, że łatwo bezpiecznie przemieszczać dużą masę ze względu na sposób, w jaki sprzęga się ona z pojazdem holującym. Łatwiej też utrzymać stabilność zestawu i zapobiec kołysaniu. Jeśli twój styl życia caravaningowego wiąże się dodatkowo z dużą łodzią lub jazdą samochodem terenowym czy wyścigowym, warto przyjrzeć się modelom ciężarowo-kempingowym skonstruowanym do transportu dużych łodzi czy pojazdów wewnątrz naczepy.
Wnętrze
Istnieją różne układy wnętrza z sypialniami, łazienkami, wspólną przestrzenią mieszkalną, jadalnią i wieloma innymi. Każdy producent ma co najmniej kilka układów do wyboru, a od kupującego zależy, na który ostatecznie się zdecyduje. Jeden z producentów naczep oferuje nawet układ z salonem nad siodłem, w przeciwieństwie do klasycznego planu z sypialnią z przodu pojazdu.
Wiele naczep jest wyposażonych w rozsuwane segmenty, które po naciśnięciu jednego przycisku przesuwają się i tworzą większą przestrzeń wewnątrz. Niektóre mają aż cztery wysuwane elementy.
Wyposażenie
Naczepa może zaoferować wszystko, co ma twój dom. Ponieważ wiele osób w Ameryce używa ich jako prawdziwego domu przez wiele miesięcy w roku, ważne jest, aby wszelkie udogodnienia były dostępne, by żyć wygodnie „na wyjeździe”.
Kuchnia. Naczepy mają opcję pełnowymiarowych urządzeń kuchennych i spiżarni żywnościowych dla łatwego przechowywania i przygotowywania posiłków. Oferują drewniane szafki w różnych teksturach, rodzajach drewna i kolorach. Blaty: od podstawowego laminatu po luksusowy granit. Wyspy kuchenne tworzą przestronne miejsca do gotowania.
Miejsca do spania. Główna sypialnia jest zwykle w pełni wyposażona we wszystkie domowe udogodnienia. W sypialniach typu „master” znajdują się łóżka typu queen-size lub king-size, szafki, komody, toaletki i telewizory. Wiele naczep przeznaczonych dla rodzin ma oddzielne miejsca na łóżka dla dzieci i centra rozrywki, dzięki czemu wszyscy mogą mieć własną przestrzeń.
Powierzchnia mieszkalna. Różne opcje tapicerki i siedzeń – od tkanin po obicia skórzane, od podstawowych krzeseł i sof po ultraluksusowe fotele. Wbudowane kominki elektryczne oferują dodatkowy komfort i miłą atmosferę, dzięki temu naczepa przypomina dom. Możesz zamówić telewizory z dużym ekranem na obrotowej podstawie, z dźwiękiem przestrzennym, aby cieszyć się ulubionymi programami z niemal każdego miejsca w przyczepie. Można ustawić radio satelitarne, a w niektórych modelach nawet biurka i stacje robocze z połączeniami do internetu. Aby docenić piękno otoczenia, wiele naczep wyposaża się w duże okna z tyłu.
Urządzenia do czyszczenia. Właściciele naczep mogą utrzymywać porządek dzięki centralnym systemom odkurzania, które umożliwiają również łatwe opróżnianie worków. Można wyeliminować potrzebę stosowania innych rodzajów odkurzaczy, które zajmują cenną przestrzeń.
Pralki i suszarki są również dostępne w wielu naczepach, dzięki czemu zawsze będziesz mieć czyste i świeże ubrania.
Łazienki. Wyposażone są w toalety, umywalki, lustra i pełnowymiarowe prysznice. Wydajność elektryczna i wodna będzie się różnić w zależności od naczepy, więc pamiętaj, jakie dystanse będziesz pokonywać i jakie są twoje potrzeby.
Siodła
Liderami w produkcji sprzęgów siodłowych do pick-upów są Amerykanie. Popularność tego rozwiązania powoduje, że firm produkujących siodła jest co najmniej kilka. Łoże siodła montowane jest bezpośrednio do ramy pick-upa. Otwory pod śruby mocujące wiercone są przez podłogę skrzyni ładunkowej, pod którą montuje się specjalne adaptery bezpośrednio do głównej ramy. Nie ma potrzeby demontażu oryginalnej skrzyni ładunkowej. Żaden z użytkowników samochodu nie musi rezygnować z charakterystycznej i modnej linii pick-upa. Praktycznie wszystkie naczepy projektowane są tak, aby po zamontowaniu odpowiedniego wysięgnika zakończonego bolcem bez problemu spiąć się z pick-upem. Dla użytkowników, którzy używają różnych przyczep, dostępne są siodła z poziomą regulacją, tak aby można było podpinać naczepy o różnej geometrii nadwozia. Prezentowany sprzęg to produkt amerykańskiej firmy Reese, koncernu Horizon Global.
10 powodów, dla których warto wybrać naczepę, a nie wielkiego kampera
1. Jest bardziej opłacalna
Ilość przestrzeni życiowej i funkcjonalność, które dostajemy za cenę naczepy w porównaniu do samochodu kempingowego o podobnych gabarytach, jest znacznie większa. Naczepy często mają więcej przestrzeni życiowej niż samochód kempingowy, zwłaszcza ze względu na dostępne wysuwane boczne segmenty. Luksusowy, nowy model naczepy może kosztować 75 000 dol. Podobny kamper prawdopodobnie kosztować będzie blisko 200 000 dol., jeśli nie więcej. Stosunek ceny do powierzchni ma również swoje odzwierciedlenie na rynku pojazdów używanych.
2. Oddzielne pojazdy
Dla niektórych niezwykle ważne jest posiadanie oddzielnego pojazdu do poruszania się po miastach podczas zwiedzania lub załatwiania spraw. Skrzynia ładunkowa pick-upa oferuje dodatkowe miejsce na skrzynki narzędziowe czy inne urządzenia. Można w nim czuć się bezpiecznie, to doskonały pojazd, który sprawdzi się w każdych warunkach pogodowych i drogowych.
3. Normy emisji spalin
Jeśli masz problem z emisją spalin w swoim kamperze i już nie możesz wjechać do niektórych miast, to niedługo będziesz zmuszony do kupna nowego pojazdu. Jeżeli kupiłeś wymarzony zestaw albo masz ulubioną naczepę, to wystarczy wymienić holownik na nowszy, bardziej „ekologiczny”. Jest to kolejna korzyść z rozdzielenia przestrzeni mieszkalnej od pojazdu holownika.
4. Łatwa do holowania
Jeśli wahasz się, nie wiesz, czy kupić dużą, ciężką przyczepę kempingową, czy naczepę, to warto wziąć pod uwagę różnice w holowaniu. Ponieważ naczepa jest zaczepiona do siodła pick-upa, jej ciężar rozkłada się bardziej równomiernie na osie i podczas holowania prawie go nie czujemy. Nie występuje także zjawisko „galopowania” zestawu.
5. Więcej miejsca z mniejszą długością całkowitą
Mimo że modelowa liczy sobie ponad 9 m długości, 1,5 m z nich „siedzi” na pace naszego pick-upa. Dlatego mamy 9 m długości powierzchni mieszkalnej, ale tylko 7,5 m długości holowania (nie licząc samochodu). Jednakże, gdybyśmy mieli 9-metrową przyczepę kempingową, musielibyśmy dodać około 1,5 m na dyszel, co dałoby w sumie 10,5 m długości do holowania. Jeżeli holowaliście wcześniej przyczepy, wiecie że 7,5 a 10,5 m to ogromna różnica.
6. Nie mieszkasz w samochodzie
Części z kamperowiczów odpowiada opcja nocowania poza samochodem i vice versa. Czasem fajnie jest mieć dwa oddzielne obszary do życia i podróżowania.
7. Przestrzeń życiowa i układ wnętrza
Ważną cechą naczep jest ich wysokość. Nie jest tajemnicą, że wyższe sufity sprawiają, że domy są bardziej przestronne. Razem z przestronnością dostajemy również schodki prowadzące do sypialni, co tworzy naturalną i wyraźną separację pomiędzy sypialnią a salonem.
8. Łatwiejsza konserwacja
Łatwiej znaleźć serwis, który obsługuje zwykłe pick-upy, niż taki, który będzie profesjonalne serwisował duży luksusowy samochód kempingowy (pamiętajcie, że porównujemy podobne gabaryty).
9. Przechowywanie i miejsce na bagaż
Naczepy mają pod spodem schowek, który zapewnia dużo miejsca, czego nie mają niektóre przyczepy kempingowe. Oprócz tej przestrzeni otrzymujemy dodatkowe miejsce do przechowywania na skrzyni ładunkowej naszego pick-upa. Nawet jeśli siodło zajmuje sporo miejsca, podczas podróży możesz schować kuwety i skrzynie w naczepie. Gdy się rozłączysz, możesz je przenieść z powrotem na pakę.
10. Manewrowanie
To jeden z głównych powodów, dla których tak dużo ludzi wybiera naczepy. Jeżeli potrzebujesz sporo przestrzeni i „długości”, ale wiesz, że czasami będziesz biwakować w ciasnych miejscach, ze względu na punkt obrotu naczepy nie jesteś ograniczony przez zwrotność zestawu. Oczywiście tak duży zestaw nie jest tak zwrotny, jak mały kamper czy kamperbus, ale w odniesieniu do dużej klasycznej przyczepy to właściwie nie ma porównania.
Niezależnie od tego, czy jesteś w drodze przez 12 miesięcy w roku, czy po prostu cieszą cię krótsze podróże lub wypady na kemping, to caravaning jest twoim stylem życia. Naczepa może zapewnić ci wygodę podróżowania z samochodem 4×4 – takim, który jest łatwo odłączalny od części mieszkalnej i dostępny przez cały czas, niezależnie od warunków atmosferycznych. Może naczepa nie ma własnego silnika, ale za to możesz korzystać ze wszystkich udogodnień i luksusów, którymi będziesz cieszyć się jak we własnym domu.
Tekst: Martin Wnuk.
Artykuł pochodzi z numeru 2 (87) 2019 r. magazynu „Polski Caravaning”.
Chcesz być na bieżąco? Zamów prenumeratę – teraz jeszcze taniej i szybciej.
