Samochód kempingowy (campingowy) to pojazd mechaniczny na czterech lub więcej kołach przeznaczony do przewozu osób i bagażu, zapewniający warunki bytowe i nocleg w specjalnie zabudowanym i wyposażonym wnętrzu. Wśród sympatyków caravaningu pojawiają się różnego rodzaju nazwy takiego samochodu, które język polski adaptuje dopiero od paru lat. Spotyka się więc samochód „campingowy” i „kempingowy”. Popularne jest także słowo camper pochodzące z języka angielskiego, które doczekało się spolszczonej wersji – kamper.
Wyposażenie samochodu
Samochody kempingowe różnią się przede wszystkim: jednostką napędową, ukształtowaniem wnętrza, długością nadwozia i wyposażeniem. Pojazdy tego typu posiadają odpowiednie wyposażenie, które jest niezbędne do codziennego życia, a także komfortowej podróży. Podstawowe wyposażenie kampera to:
• miejsca noclegowe (stałe i adaptowane z wyposażenia dziennego);
• aneks kuchenny (przeważnie kuchenka, zlewozmywak, lodówka, często kuchenka mikrofalowa);
• łazienka i toaleta (umywalka i prysznic, a także toaleta chemiczna przenośna lub zbudowana na stałe);
• miejsca wypoczynkowe (stolik z miejscami do siedzenia).
Amerykański autobus mieszkalny Winnebago Adventurer
Dethleffs z rodziny Fortero
Trudno wyobrazić sobie podróż samochodem kempingowym bez odpowiedniego oświetlenia, ogrzewania a także niezbędnych szafek i schowków na bagaż. Te ostatnie przeznaczone są także na umieszczenie niezbędnych urządzeń technicznych, jak: zbiorniki na wodę, butle z gazem czy elementy do ogrzewania pojazdu i wody. Całość jest zaprojektowana w sposób ergonomiczny, funkcjonalny, przez co wnętrze pojazdu staje się przestronne i wygodne.
Kamper Rapido
Kamper typu van niemieckiej firmy Bavaria Camp
Rodzaje kamperów
Klasyfikując samochody kempingowe, można wykorzystać bardzo różne kryteria podziału. Przeważnie dzieli się je z uwagi na: konstrukcję, wielkość, przeznaczenie oraz grupę klientów, dla których są przeznaczone. Najczęściej spotykany podział wykorzystuje jako kryterium konstrukcję budowy nadwozia. Na tej podstawie wyróżnić można samochody kempingowe: w stylu „alkowa”, typu profil z seryjną kabiną i tzw. zintegrowane. Wśród niektórych producentów spotyka się podział na samochody z alkową, częściowo zintegrowane i w pełni zintegrowane. Kampery w stylu „alkowa” charakteryzują się nadbudową nad kabiną kierowcy, w której znajduje się dodatkowa sypialnia. Tego rodzaju modele umożliwiają nocleg dla co najmniej czterech osób. Dwie lub jedna z nich mogą nocować w alkowie. Po obu stronach alkowy znajdują się najczęściej otwory okienne umożliwiające odpowiednią wentylację. Kampery typu profil to samochody z seryjną kabiną i zabudowaną częścią mieszkalną wystającą poza jej obrys. Wyróżniają się mniejszą liczbą miejsc noclegowych przy tych samych wymiarach zewnętrznych, co samochody w stylu „alkowa”.
Kampery z zabudową zintegrowaną to pojazdy, które całe wykonane są od podstaw, czyli bez wykorzystania seryjnej kabiny pojazdu bazowego. Najważniejszą ich cechą jest połączenie kabiny kierowcy z pomieszczeniem kempingowym. Samochody te oferują najwyższy komfort podróżowania i wypoczynku. Ich cena kupna i wynajmu jest najczęściej wyższa niż innych typów samochodów kempingowych.
Wnętrze kampera Itasca Meridian z rozsuniętymi ścianami bocznymi
Wnętrze zintegrowanego Eura Mobil z alkową nad szoferką
Łazienka w kamperze Clou
Podwozie i nadwozie
Biorąc pod uwagę ramę podwozia, samochody kempingowe można podzielić również na: pojazdy z oryginalną ramą samochodu dostawczego (np. Fiat Ducato) lub specjalnie obniżoną ramą (lekką, niską) przystosowaną do potrzeb samochodu kempingowego. Najpopularniejsze są kampery z obniżoną ramą, ale ich cena jest wyższa od standardowego modelu. Obniżenie środka ciężkości wpływa znacząco na bezpieczeństwo, komfort podróżowania i umożliwia przewóz większej ilości bagażu. Określenie samochodu kempingowego ze względu na budowę nadwozia nie zawsze jest takie proste. Najlepszym tego przykładem jest rodzina pojazdów Dethleffs zwana Fortero. Otóż, nadbudówka o wypukłym profilu nad kabiną nie posiada w większości modeli miejsca do spania. Z kolei samochód Exsis firmy Hymer jest również trudny do sklasyfikowania, bowiem wygląda jak połączenie zabudowy typu profil z zabudową zintegrowaną. Na rynku pojawiają się również samochody z tzw. klasyczną nadbudówką, w których z seryjnego samochodu dostawczego odcina się dach w celu podwyższenia go laminatową nadbudówką. Wśród samochodów kempingowych należy wyróżnić także samochody w kategorii van, do budowy których wykorzystuje się gotowe pojazdy dostawcze, przeważnie z najmniejszą ingerencją w strukturę nadwozia.
Zabudowa na Iveco (Carthago Alkoven)
Kamper ekspedycyjny Action Mobil
Zabudowa na Fordzie Transicie (TEC)
Rodzaje zabudowy
Kolejnym dość ciekawym podziałem jest sposób budowy samochodów kempingowych. W tym wypadku wyróżnić można: samochody mieszkalne zabudowywane przez caravaningowców, a także kampery produkowane przez producentów (modele katalogowe i produkowane na życzenie klienta). Obecnie, po otwarciu światowych rynków, zabudowywanie pojazdów przez miłośników caravaningu bardzo się zmniejszyło. Zdarzają się tylko pojedyncze przypadki pasjonatów zabudowy kempingowej na samochodzie. Na rynku motoryzacyjnym znajduje się wiele firm, które wyspecjalizowały się w produkcji tego typu pojazdów. W Europie przodują takie firmy, jak: Knaus, Dethleffs, Hymer, Bürstner, Mobilveta, Adria, Laika, La Strada i Moncayo. Dla szerokiego grona klientów czekają setki modeli pojazdów w zróżnicowanych cenach, które mogą być wyposażone według własnych potrzeb i wymagań.
Eifelland Imperiale - łóżka rozłożone i złożone
Gabaryty samochodów
Wielkość samochodu zależy od szerokości i długości nadwozia. Najczęściej długość pojazdów waha się od 5 do 8 metrów oraz zależy od liczby miejsc noclegowych i wyposażenia. Pod względem długości wyróżnić można samochody kempingowe:
• małe (do 6 metrów),
• średnie (od 6 do 8 metrów), o skromnym, lecz funkcjonalnym wnętrzu,
• duże (wielkogabarytowe), powyżej 8 metrów, skonstruowane z rozmachem i pewną... rozrzutnością przestrzeni i wyposażenia.
Wraz ze wzrostem wielkości samochodu wzrasta również jego masa własna i masa wyposażenia. W związku z tym, coraz częściej duży samochód kempingowy to pojazd trzyosiowy wyposażony w sześć kół. Oprócz tradycyjnych pojazdów cztero- i sześciokołowych, na światowym rynku spotkać można również samochody kempingowe z przyczepą, w której przewieźć można motocykl czy quad. Firma Hobby zaprezentowała w 2005 roku standardowy kamper (trzyosiowy) z przyczepą do przewozu samochodu Smart. Podróżowanie tego rodzaju samochodami z przyczepą jest w Polsce jednak incydentalne, ze względu na ogromną cenę sprzedaży obydwu jednostek.
Kamper typu profil niemieckiej firmy Karmann Mobil
Zabudowa na Mercedesie Sprinterze (Hymer)T
Zabudowa zintegrowana z firmy Knaus
Niemiecki kamper Hymer z zabudową zintegrowanąl
Część mieszkalna
Kolejny istotny podział kamperów pozwala pogrupować je na samochody kempingowe sztywne oraz samochody kempingowe o zmiennych wymiarach. Najbardziej popularne spośród tej grupy pojazdów są samochody sztywne. Samochody kempingowe sztywne (stałe) to pojazdy zbudowane z elementów o sztywnej konstrukcji nadwozia, czyli ścian i dachu. Duży wybór modeli pod względem długości, miejsc noclegowych i wyposażenia umożliwia odpowiedni dobór do własnych potrzeb. Zwiększenie komfortu i przestrzeni części mieszkalnej wiąże się z większymi wymiarami pojazdu (długością i szerokością), ciężarem a także z wysoką ceną zakupu lub wynajmu. Samochody kempingowe o zmiennych wymiarach to pojazdy, których elementy konstrukcyjne są wykonane z materiałów sztywnych, a niektóre elementy nadwozia, takie jak ściany boczne i dach, są ruchome. Pojazdy tego typu zaczęto konstruować w celu zwiększenia przestrzeni bytowej wewnątrz pojazdu. W związku z tym, w samochodach tego typu mogą występować pewne rozwiązania konstrukcyjne niespotykane w innych kamperach. Najczęściej jest to podnoszony automatycznie dach, a także wysuwane hydraulicznie ściany boczne. W tych pojazdach stosuje się nowoczesne techniki wysuwania ścian i dachu oraz odpowiednie zabezpieczenia przed złymi warunkami pogodowymi. Samochody kempingowe o zmiennych wymiarach, budowane na podwoziu autokaru oferują największą, a zarazem najbardziej komfortową przestrzeń mieszkalną spośród wszystkich kamperów dostępnych na rynku.
Wielkość
Biorąc pod uwagę konstrukcję podwozia samochodów kempingowych, należy wymienić: pojazdy budowane na podwoziu samochodu dostawczego (np. Fiata Ducato, Forda Transita, Mercedesa Sprintera), a także olbrzymie samochody wielkogabarytowe na podwoziu autokaru oraz samochodu ciężarowego. W grupie samochodów wielkogabarytowych (tzw. motorhome) wyróżnić można pojazdy ekspedycyjne, a także jednorodzinne domy na kołach. Pojazdy ekspedycyjne to samochody umożliwiające podróżowanie po różnych zakątkach świata niezależnie od warunków pogodowych, infrastruktury drogowej i bazy noclegowej. Pojazdy tego typu mogą pokonywać trudne tereny w różnym klimacie (np. w Afryce czy na Antarktydzie), dlatego producenci przystosowali pojazd do częstych przechyłów, podskoków i wstrząsów, a nawet szybko zmieniającej się temperatury powietrza. Wyposażenie pojazdu zależy od celu i charakteru wyprawy. Musi być przede wszystkim niezawodne, wytrzymałe i niezbędne przy długich podróżach. W tej grupie pojazdów przeważają producenci z Niemiec. Najbardziej znanym modelem firmy Unicat jest terenowy samochód VXL 14-HD z napędem i skrętem na cztery koła. Mniej znane firmy na światowym rynku to m.in. Carthago, Tartaruga i Bocklet. Jednorodzinne domy na kołach to kampery na podwoziu autokaru uważane za superkomfortowe, które są także najdroższe ze wszystkich pojazdów kempingowych. Wewnątrz oferowany jest najwyższy standard wykończenia porównywany z kategorią hotelu pięciogwiazdkowego. Część mieszkalna może być również wysuwana na zewnątrz poza obrys pojazdu. Wewnątrz może znajdować się wszystko, co tylko zmieści do środka i na co stać klienta. Telewizory, łazienka z wanną i hydromasażem, ogromna sypialnia z małżeńskim łożem czy regały i meble z wiśniowego drewna już nikogo nie powinny zaskoczyć. W tego typu pojazdach znajduje się minigaraż umożliwiający przewiezienie motoru, quada, a nawet niewielkiego samochodu osobowego. Najbardziej znani producenci w tej grupie to firma Winnebago, Vario, Monaco, Niesmann Bischoff, Stauber. Ich kampery osiągają nawet 9-12 metrów długości, a na postoju dodatkowo wysuwane ściany boczne zwiększają przestrzeń mieszkalną. Auta te kupowane są przeważnie przez najbogatszych Amerykanów, dość rzadko (kilka sztuk rocznie), mimo to sprzedaż ich rośnie z roku na rok. Niestety, takie pojazdy prowadzić można jedynie posiadając odpowiednie prawo jazdy, czyli kategorii C.
Zintegrowany kamper Eura Mobil
Trzyosiowy kamper Meteor Efelland z lukiem bagażowym
Pojazdy rodzinne i dla aktywnych
Ze względu na docelową grupę odbiorców, kampery można podzielić na: samochody rodzinne i samochody dla osób aktywnych. Samochody rodzinne to grupa najpopularniejszych modeli spośród wszystkich kamperów. Takimi pojazdami podróżują też dzieci, dlatego producenci zadbali o odpowiednie miejsca noclegowe i wypoczynkowe dla najmłodszych caravaningowców. Ciekawym rozwiązaniem są łóżka piętrowe i (po podniesieniu dolnej jego części) przestrzeń służąca jako mały plac zabaw dla dzieci. Kampery dla osób aktywnych to specjalne modele pojazdów wyposażone w specjalne schowki, które są w stanie pomieścić narty, deskę surfingową, snowboard, a nawet rower lub kajaki. Jednym z rozwiązań jest tzw. podłoga multifunkcyjna. Umieszczona nawet metr nad ziemią dostępna jest (w zależności od modelu) także od wewnątrz pojazdu. W niektórych modelach pod sypialnią usytuowaną na końcu pojazdu znajduje się większy schowek, który pomieścić może nawet mały skuter. Dodatkowo istnieje możliwość zainstalowania specjalnych bagażników montowanych z tyłu samochodu.
Kamperki
Dość ciekawym pomysłem są samochody osobowe tzw. kamperki do aktywnego wypoczynku, zapewniające minimalne potrzeby bytowe. Przeznaczone przede wszystkim dla młodych, mniej zamożnych i niewymagających klientów. W środku pojazdu umieszczona jest przeważnie mała skromna sypialnia przeznaczona dla dwóch osób. W jednym z modeli Forda (Transit Connect) na postoju z dachu opuszczane jest łóżko zasłonięte „baldachimem”. Komfort niewielki, ale nastrój wyjątkowy.
Tekst: Wojciech Witkowski
konsultacja: Tomasz Szmit, przedstawiciel firmy Knaus i Eifelland