PODRÓŻE
Wschodnia Słowacja jest dobrze znana w Polsce, a to głównie za sprawą Tatr Wysokich, których wierzchołki symbolicznie łączą oba kraje. Warto jednak wiedzieć, że wschodnia Słowacja to nie tylko Tatry Wysokie. Znajduje się tu aż pięć parków narodowych, które czynią region niezwykle atrakcyjnym pod względem turystycznym. Każdy znajdzie tu coś dla siebie: od najwyższych karpackich szczytów po ukryte głęboko pod ziemią unikatowe jaskinie krasowe. A miejscami, które budzą pozytywne skojarzenia są SŁOWACKI RAJ i region winiarski TOKAJ. Tak odmienne, a zarazem tak bliskie!
Podobnie jak Tatry Wysokie, Słowacki Raj również jest popularnym celem wakacyjnych wyjazdów Polaków. Dosłownie rzut kamieniem od tatrzańskich szczytów znajduje się wyjątkowy kompleks głębokich wąwozów zajmujących stosunkowo niewielki obszar, za to zaskakujący olbrzymią różnorodnością przyrodniczą. Miejsce to ma wiele do zaoferowania miłośnikom aktywnego wypoczynku, wycieczek pieszych i rowerowych czy amatorom sportów wodnych.
Zaparkuj kampera na jednym z dwóch popularnych postojów w północnej części Słowackiego Raju i ciesz się bliskością i dostępnością wszystkich miejsc wartych zobaczenia, zarówno pieszo, jak i rowerem. Čingov to idealna baza wypadowa, jeśli masz ochotę przespacerować się do wyjątkowo fotogenicznego punktu widokowego, znanego jako Tomášovský výhľad, skąd rozciąga się ikoniczna panorama Przełomu Hornadu i okolicznych szczytów, w tym także Tatr Wysokich.
Z Čingova można się także wybrać na dłuższą wyprawę przez Przełom Hornadu, malowniczy wąwóz z drabinkami, schodkami i kładkami ponad rwącą rzeką.
Podlesok to duży ośrodek turystyczny położony w zachodniej części parku narodowego. Jest on bramą do poznawania wąwozów Suchá Belá, Veľký Sokol i Piecky. Od tej strony też można przejść Przełom Hornadu, bowiem zwiedzanie jest możliwe w obu kierunkach. A jeśli zechcesz, możesz go nawet przepłynąć – start w miejscowości Podlesok, spływ w dół rzeki. Pokonywanie wąwozów to niezapomniane przeżycie, wymagające dobrej kondycji, a przede wszystkim solidnych butów.
Znakiem rozpoznawczym Słowackiego Raju są wodospady, kaskady, a także stworzone ludzką ręką mostki i drabinki, które prowadzą w głąb prawdziwie rajskiej przyrody. Zarówno Čingov, jak i Podlesok dysponują bazą gastronomiczną, a przed wędrówką warto się posilić. Znajdziesz tu zarówno proste potrawy, jak i tradycyjne, lokalne specjały. Nie zaszkodzi też uzupełnić zapasów wody, ponieważ wędrówka może potrwać nawet kilka godzin.
Miłośnicy adrenaliny powinni spróbować swych sił na Ferracie Kyseľ – jednej z najatrakcyjniejszych w całej Słowacji. Pokonywanie wąwozu – z pomocą żelaznych lin i metalowych schodków – to ekscytujące przeżycie oraz niepowtarzalne widoki wodospadów i formacji skalnych, które stoją na Twoje drodze. Podczas takiej przeprawy kontakt z żywiołem jest jeszcze intensywniejszy i tym większa satysfakcja po przejściu trasy!
W północnej części Słowackiego Raju, z dala od cywilizacji, znajduje się Kláštorisko. Na rozległej łące położonej na płaskowyżu rysują się ruiny klasztoru kartuzów. Niegdyś był on ważnym ośrodkiem duchowym i kulturalnym. Już w czasach prehistorycznych ludzie znajdowali tu schronienie, zarówno na stałe, jak i tymczasowo. W burzliwym wieku XIII to odległe miejsce stało się schronieniem dla mieszkańców okolicznych osad, którzy obawiali się najazdu Tatarów. Ważnym dokumentem dla historii tego miejsca jest akt założycielski potwierdzający powstanie klasztoru na symbolicznej „skale schronienia” z 12 grudnia 1299 roku. Zapoczątkował on trwającą dwa i pół wieku obecność kartuzów, mnichów związanych ślubami milczenia. To właśnie oni nazwali to miejsce rajem. Dziś Kláštorisko jest popularnym celem wycieczek i miejscem, w którym można odpocząć czy urządzić piknik.Południowa część Słowackiego Raju oferuje równie imponującą przyrodę, ale o nieco odmiennym charakterze. Jedną z większych atrakcji jest przełęcz Kopanecké sedlo i rozległe łąki, znane jako Kopanecké lúky. Szczycą się one największym zagęszczeniem różnych gatunków ziół na metr kwadratowy w całej Europie. W miesiącach letnich miejsce to staje się wielobarwną oazą kwiatów roztaczających piękne zapachy. Unikatem na skalę światową jest Dobszyńska Jaskinia Lodowa, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Fantastyczne formacje lodowe, stalaktyty, stalagmity i masywne dekoracje z lodu tworzą niesamowity podziemny świat, który niezmiennie zachwyca. Zwiedzanie Dobszyńskiej Jaskini Lodowej jest jak wizyta w królestwie lodu.
Ciekawą propozycją na niewymagającą wycieczkę jest Stratenský kaňon. Ten romantyczny wąwóz jest o tyle niezwykły, że jest dostępny również dla osób niepełnosprawnych. To idealne miejsce na rodzinną wycieczkę. Przez wąwóz prowadzi utwardzona droga. Można ją przejść jako ścieżkę dydaktyczną lub przebyć na rowerze. Wąwóz ma długość 1,1 km, a jego przejście zajmuje około 25 minut.
W południowej części Słowackiego Raju można zaparkować kampera na brzegu zalewu Palcmanská Maša w miejscowości Dedinky. Palcmanská Maša to jezioro otoczone lasami. Można się tu kąpać, pływać łódką, wędkować i spacerować po okolicy. To idealne miejsce na relaks i odpoczynek na łonie natury. Palcmanská Maša to największy zbiornik wodny w Słowackim Raju. Zajmuje powierzchnię 85 hektarów i uchodzi za najchłodniejszy zbiornik w całej Słowacji. Temperatura wody w miesiącach letnich wynosi około 20 stopni Celsjusza.
Niezwykłe wrażenia zapewnia przejazd kolejką z miejscowości Dedinky na płaskowyż Geravy. To jedyna działająca jednoosobowa kolejka linowa na Słowacji. Dotrzesz nią w miejsce, z którego roztaczają się przepiękne widoki na okolicę. Na płaskowyżu wytyczono również szlaki turystyczne, które zachęcają do krótkich wycieczek. Ale to jeszcze nie wszystko. W sezonie można podziwiać wspaniałe widoki z końskiego grzbietu lub przekąsić coś w górskim hotelu, który jest najwyżej położonym obiektem w Słowackim Raju.
A po dniu spędzonym na wędrówkach i innych atrakcjach warto wybrać się po aktywny wypoczynek do Spiskiej Nowej Wsi. To prawdziwa brama do raju urzekająca zabytkowym centrum, którego charakterystycznym elementem jest najdłuższy rynek w kształcie soczewki w całej Europie Środkowej. Spacer po centrum jest jak podróż w czasie. Na każdym kroku można się natknąć na perełki architektury oraz zaciszne zakątki z kawiarniami i lokalnymi sklepikami. Spiska Nowa Wieś to jednak nie tylko historia i architektura. To także miasto z nowoczesnym centrum i bogatą ofertą kulturalną. Teatr Spiski, Galeria Artystów Spiskich oraz różne festiwale i wydarzenia odbywające się tu przez cały rok gwarantują, że na pewno nie będziesz się nudzić.
Na południowy wschód od tętniących życiem Koszyc znajdziesz kolejną zieloną oazę wschodniej Słowacji. W porównaniu ze Słowackim Rajem, przyciąga raczej osoby preferujące aktywny wypoczynek o niedużym natężeniu, za to w ciekawym otoczeniu dostarczającym różnorakich wrażeń. Słowacki region winiarski Tokaj od dawna nie kojarzy się już tylko z winem i degustacjami. Stał się miejscem, które przyciąga różne grupy turystów, w tym także rodziny z dziećmi. To miejsce sprzyjające turystyce w duchu „slow”, w którym tempo można dostosowywać do własnych upodobań. Tutaj nikt nie będzie Cię szukał, za to wszystko, co znajdziesz w tym miejscu, możesz mieć na wyłączność. Na pewno spotkasz tu takich jak Ty, ale nie musisz się obawiać tłumów.
Na bazę wypadową najbardziej nadaje się przyjazna kamperom wioska Malá Bara. Ale równie dobrze możesz spróbować zarezerwować miejsce do parkowania u któregoś z winiarzy. W ten sposób będziesz mieć okazję podglądać lokalne życie, które toczy się pośród skąpanych w słońcu tokajskich winnic i nawet jesienią zachwyca kolorami i aromatem dojrzałych winogron. Jeśli postawisz na rower, możesz liczyć na naprawdę bliski kontakt z przyrodą. Miejscowi winiarze od stuleci obsadzają winoroślą wzniesienia w siedmiu wioskach leżących w granicach regionu winiarskiego Tokaj. Są to: Čerhov, Veľká Tŕňa, Malá Tŕňa, Bara, Černochov, Viničky i Slovenské Nové Mesto.
Ponieważ cały region winiarski rozciąga się wzdłuż linii kolejowej Koszyce – Čierna nad Tisou, możesz wyruszyć rowerem w dłuższą trasę, a potem wrócić pociągiem. Wycieczkę rowerową możesz rozpocząć choćby w Čerhovie, skąd po chwili dotrzesz do wioski Veľká Tŕňa. Tu będzie okazja odwiedzić dużych, renomowanych producentów wina, a także małych, lokalnych winiarzy, których najlepiej poszukać na sąsiednim wzgórzu, w okolicy urokliwych zabytkowych piwniczek zwanych gazdovské pivnice. Można je rozpoznać je po charakterystycznych portalach, za którymi kryją się podziemne korytarze wypełnione po brzegi dojrzewającym winem. Podczas winobrania spotkasz tu winiarzy, którzy chętnie opowiedzą Ci o historii i teraźniejszości tego miejsca. Podczas degustacji warto wytrzymać do samego końca. To właśnie wtedy nalewa się bowiem wyśmienitego słodkiego wina, które jest typowe dla regionu i stanowi unikat na skalę światową. Niewiele jest bowiem miejsc na świecie, gdzie można wyprodukować naturalnie słodkie wino, które z wiekiem zyskuje na jakości.
Zwiedzając region winiarski Tokaj, można zauważyć symbiozę pomiędzy wielowiekową historią regionu i jego tradycjami a teraźniejszością. Po krótkiej przejażdżce rowerem z historycznych piwnic dotrzesz do malowniczych winnic. Za miejscowością Malá Tŕňa nie przegap ogromnej konstrukcji przypominającej kształtem beczkę na wino. To kultowa wieża widokowa. W 2015 roku zasłużenie otrzymała tytuł Słowackiej Bryły Roku, a z czasem stała się symbolem nowoczesnego oblicza regionu. Zresztą powstaje tu niemało nowoczesnej architektury, która harmonizuje z krajobrazem. Są to zarówno projekty winiarskie, jak i obiekty noclegowe. Niektóre z nich mogą zaintrygować nawet prawdziwych obieżyświatów, którzy niejedno już w życiu widzieli.
Jedno jest pewne. Każdy powinien odwiedzić zamek Franciszka II Rakoczego w Boršy, który jest najważniejszym świadkiem historii regionu. Warto dodać, że sama miejscowość stała się nowym punktem wypadowym dla osób odwiedzających region. Wspaniale odrestaurowana siedziba rodu Rakoczych, z jednym z najciekawszych interaktywnych muzeów na Słowacji, znajduje się w pobliżu rzeki Bodrog i niezwykle cennych przyrodniczo lasów łęgowych. To kolejna oaza spokoju i doskonały punkt wypadowy dla osób chcących odwiedzić nie tylko Tokaj, lecz także dotychczas niemal nieodkryty przez turystów region Medzibodrožie.
W przyszłości Medzibodrožie niewątpliwie stanie się ekoturystyczną destynacją o znaczeniu europejskim, a Ty możesz być jednym z pierwszych odkrywców tego malowniczego zakątka. Pieszo lub rowerem dotrzesz w miejsca, w których nie spotkasz żywego ducha i z łatwością wtopisz się w otoczenie. Ten niezwykły obszar położony między trzema rzekami oferuje takie atrakcje, jak spływy, przejażdżki rowerowe po wałach rzecznych czy piesze wędrówki po lesie łęgowym. Nie przegap okazji do obserwowania ptaków i zwierząt wodnych. Medzibodrožie i Tokaj łączą dwie rzeki: Bodrog i Latorica. Obie są świetnymi szlakami wodnymi i doskonale nadają się do odkrywania dziewiczej przyrody regionu. Możesz tu płynąć nawet w górę rzeki lub połączyć spływ z wycieczką rowerową. O rowery i łódki nie musisz się martwić – cały ekwipunek wypożyczysz na miejscu. Zawołaj „Ahoj przygodo!” i odkrywaj niezadeptany skrawek wschodniej Słowacji.
Nietuzinkowe wspomnienia i opowieści o zielonych oazach kraju koszyckiego, które zabierzesz ze sobą do domu staną się inspiracją dla Twoich przyjaciół. I być może sam zechcesz wrócić do Słowackiego Raju i regionu winiarskiego Tokaj!
Więcej w serwisie: kosiceregion.com
Artykuł zrealizowany przy wsparciu finansowym Ministerstwa Turystyki i Sportu Republiki Słowackiej.
